Morgunblaðið - 22.09.2010, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMBER 2010
www.noatun.is
Nóatúni
Nýttu þér nóttina í
Verslanir Nóatúns eru
opnar allan sólarhringinn
FRÉTTASKÝRING
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Hver afdrif þingsályktunartillagn-
anna tveggja frá þingmannanefnd-
inni verða skýrðist síður en svo á Al-
þingi í gær. Ljóst var strax í
gærmorgun við upphaf þingfundar
að mikil spenna var í loftinu, þing-
menn VG voru logandi reiðir og
þingmenn Samfylkingarinnar af-
skaplega órólegir.
Fljótlega kom þó á daginn að ýms-
ir þingmenn Samfylkingarinnar
virðast hafa tekið ræðu Jóhönnu Sig-
urðardóttur forsætisráðherra frá því
í fyrradag sem einskonar leiðarvísi.
Þar gagnrýndi hún störf þingmanna-
nefndarinnar harðlega og lýsti yfir
miklum efasemdum um að Alþingi
ætti að samþykkja ákærur á hendur
þremur eða fjórum fyrrverandi ráð-
herrum og draga fyrir landsdóm.
Því var mikið rætt um það þing-
manna á meðal í gær að forsætisráð-
herra og kannski flestir þingmenn
Samfylkingarinnar myndu að líkind-
um skilja þá tvo fulltrúa sína sem
sátu í þingmannanefndinni, þau
Magnús Orra Schram og Oddnýju
Harðardóttur, eftir á köldum klaka.
Mismunandi kenningar voru með-
al þingmanna í gær um hver væri
skýringin á því að Jóhanna Sigurð-
ardóttir hefði snúist um 180 gráður í
afstöðu sinni frá því að hún hrósaði
og þakkaði þingmannanefndinni og
sagði að til þess hefði nú leikurinn
verið gerður að róa almenning í land-
inu. Ákveðnir þingmenn sem rætt
var við kváðust ekki í nokkrum vafa
um að formaður Samfylkingarinnar
hefði einfaldlega áttað sig á því fyrir
og um nýliðna helgi að hætta væri á
klofningi Samfylkingarinnar ef þing-
flokkurinn styddi allur þingsálykt-
unartillögu fulltrúa sinna um að þau
Geir H. Haarde, Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir og Árni M. Mathiesen
yrðu ákærð og dregin fyrir lands-
dóm.
Ró eða svikalogn?
Samkvæmt samtölum við þing-
menn í gær var eins og einhver ró
kæmist á í þingflokki VG eftir þing-
flokksfund í hádeginu í gær, þar sem
þingflokkurinn ályktaði að hann
bæri fullt traust til þingmannanefnd-
arinnar. Aðrir sögðust þó telja að um
svikalogn væri að ræða og undir
niðri kraumaði djúpstæð reiði.
„Ef Alþingi nær ekki að klára mál-
ið með atkvæðagreiðslu, á hvorn veg
sem hún fer, þá tel ég að Alþingi sé
þar með að bregðast skyldum sínum
og þá beri að rjúfa þing og efna til
kosninga,“ sagði Atli Gíslason, for-
maður þingmannanefndarinnar, í
samtali við Morgunblaðið í gær-
kvöldi. Aðspurður hvort hann væri
ekki með þessum orðum að segja að
hann myndi hætta að styðja ríkis-
stjórn Samfylkingar og VG ef þingið
kláraði ekki málið með atkvæða-
greiðslu fyrir 1. október sagði Atli:
„Nei, það hef ég aldrei sagt. Ég hef
einungis sagt að ef þingið nær ekki
að klára málið með atkvæðagreiðslu
hefur það brugðist skyldum sínum
og þá sé ástæða til að efna til þing-
kosninga.“
Við upphaf þingfundar í dag verða
greidd atkvæði um það á Alþingi
hvort vísa beri málinu til þingmanna-
nefndarinnar eða hvort vísa beri því
til allsherjarnefndar eins og Ragn-
heiður Elín Árnadóttir gerði tillögu
um í gær.
Búast ákveðnir þingmenn við því
að það verði ákveðinn vendipunktur í
málinu, því fari það til allsherjar-
nefndar séu taldar miklar líkur á að
þetta haustþing nái ekki að ljúka af-
greiðslu málsins með atkvæða-
greiðslu fyrir 1. október og þar með
sé málið komið á byrjunarreit á ný.
Var forsætisráðherra að
reyna að afstýra klofningi?
 Reiði og óánægja kraumar undir niðri, aðallega hjá þingmönnum VG, en einnig hjá ákveðnum þing-
mönnum Samfylkingar  Endalok málsins jafnvel talin ráðast af því til hvaða nefndar málinu verður vísað
Morgunblaðið/Kristinn
Formaður Var Jóhanna að afstýra klofningi innan Samfylkingarinnar? Myndin er frá flokkstjórnarfundi á þessu ári.
Ýmsir þingmenn og ráðherrar Sam-
fylkingarinnar hafa orðið til þess að
gagnrýna tillögur og málsmeðferð
þingmannanefndarinnar varðandi
ákærur á hendur fyrrverandi ráðherr-
um. Fulltrúar flokksins í nefndinni,
Magnús Orri Schram og Oddný G.
Harðardóttir, stóðu að tillögu um að
hlífa skyldi Björgvini G. Sigurðssyni,
fyrrverandi viðskiptaráðherra, við
ákæru, en ákæra þau Ingibjörgu Sól-
rúnu Gísladóttur, Geir H. Haarde og Árna M. Mathiesen.
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra gagnrýndi málsferð nefnd-
arinnar á þingi á mánudag og sagði hún landsdómsfyrirkomulagið óeðlilegt.
Ráðherrarnir fyrrverandi hefðu ekki notið nægilegrar réttarverndar og
ósanngjarnt væri að draga þessa ráðherra til ábyrgðar þegar forverar
þeirra í embætti hefðu ef til vill borið meiri ábyrgð á falli bankakerfisins.
Þá sagði Árni Páll Árnason viðskiptaráðherra að ekki væri ljóst hvað ráð-
herrarnir fyrrverandi hefðu getað gert til að afstýra hruni. Rökstuðningur
nefndarinnar fyrir kæru væri ekki skýr og ekki væri hægt að byggja nið-
urstöður á honum. „Það er ekki lausn að kasta hlutunum aftur fyrir sig og
fórna einhverju fólki,“ sagði Árni Páll.
Á Alþingi í gær benti Magnús Orri Schram, sem stóð að tillögunni um að
ákæra þrjá ráðherra, á það að allir þingmenn hefðu verið sammála um ferli
málsins í upphafi og skipun þingmannanefndarinnar og þá hefði engin um-
ræða verið um það að lög um ráðherraábyrgð og landsdóm væru óskýr.
Hefði þingmönnum verið í lófa lagið að breyta þessum lögum áður en nefnd-
in var skipuð ef þeir hefðu talið ástæðu til þess. Lýsti hann þeirri skoðun
sinni að ekki ætti að fara að flokkslínum í afgreiðslu málsins. Þórunn Svein-
bjarnardóttir, formaður þingflokks Samfylkingarinnar, sagði frá því í and-
svari við ræðu þingmannsins að þingflokkurinn hefði ákveðið að hver og
einn þingmaður myndi eiga það við sannfæringu sína hvernig hann greiddi
atkvæði í málinu. Engin flokkslína væri í Samfylkingunni. kjartan@mbl.is
Engin flokkslína í Samfylkingunni
Árni Páll
Árnason
Magnús Orri
Schram
Einhugur er á meðal þingmanna Sjálfstæðisflokksins
sem hafa tjáð sig um tillögurnar um málshöfðun gegn
fyrrverandi ráðherrum og eru þeir mótfallnir þeim.
Bjarni Benediktsson, formaður flokksins, sagðist á um-
ræðum á Alþingi í gær vera ósammála tillögunum í
grundvallaratriðum og því bæri að hafna þeim.
Sagði hann ekkert ákæruatriði uppfylla kröfu um að
meiri líkur væru á sakfellingu en minni. Þá væru lög um
landsdóm og ráðherraábyrgð neyðarúrræði þingsins og
þeim bæri að beita af ýtrustu varkárni. Loks væri vafa
undirorpið hvort lögin uppfylltu nútímakröfur um refsi-
rétt og mannréttindi.
„Nái þessi tillaga fram að ganga eru öll grið rofin,“ sagði Bjarni og bætti
við að búast mætti við að landsdómur yrði kallaður reglulega saman í
framtíðinni. kjartan@mbl.is
Sjálfstæðismenn á móti málshöfðunum
Bjarni
Benediktsson
Töluverð óánægja er innan raða Vinstri grænna eftir
gagnrýni forsætisráðherra á störf og tillögur þing-
mannanefndarinnar á mánudag. „Trúverðugleiki Al-
þingis er í húfi að málið verði leitt til lykta á málefna-
legan og lýðræðislegan hátt, án óþarfa tafa og
undanbragða,“ segir í samþykkt þingflokks VG frá því í
gær. Þingflokkurinn hittist á fundi til að ræða at-
hugasemdir forsætisráðherra við störf þingmanna-
nefndarinnar. Minnir flokkurinn á í samþykkt sinni að
lög um skipan rannsóknarnefndar Alþingis og þing-
mannanefnd sem tæki við niðurstöðum hennar hefðu
verið samþykkt samhljóma á Alþingi. Þverpólitísk samstaða hefði fram til
þessa verið um störf beggja nefndanna. Alþingi yrði nú að axla sína ábyrgð
í málinu í ljósi þess að 7 af 9 nefndarmönnum hefðu lagt til að mál yrði
höfðað gegn fyrrverandi ráðherrum. Þá var þingmannanefndinni þakkað
fyrir vel unnin störf og lýst yfir fullu traust til hennar. kjartan@mbl.is
Alþingi axli sína ábyrgð í málinu
Steingrímur J.
Sigfússon
Framsóknarþingmenn hafa lítið vilja gefa út um afstöðu
sína til tillagnanna en fulltrúar flokksins í þingmanna-
nefndinni, þau Eygló Harðardóttir og Sigurður Ingi Jó-
hannsson, stóðu að þingsályktunartillögunni um að ákæra
fjóra fyrrverandi ráðherra Samfylkingar og Sjálfstæð-
isflokks. Þó er búist við að skoðanir framsóknarmanna
verði skiptar um málið.
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsókn-
arflokksins, sagði í gær að flokksmenn hefðu ólíkar skoð-
anir á málinu og hann hefði talið að ekki mætti gera það
flokkspólitískt. Sagðist hann ætla að leyfa umræðum að
klárast áður en hann gerði grein fyrir eigin niðurstöðu varðandi ákærurnar.
Þá sagðist Sigmundur Davíð óviss um hvort tillögurnar hlytu afgreiðslu í
þinginu og sér sýndist nýr meirihluti Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks vera
að myndast í þessu máli. kjartan@mbl.is
Framsókn lætur lítið uppi
Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson
Fulltrúi Hreyf-
ingarinnar í þing-
mannanefndinni,
Birgitta Jóns-
dóttir, sem stóð
að þingsályktun-
artillögunni um
að ákæra alla
ráðherrana fjóra,
tók undir það í
umræðum á Al-
þingi á mánudag að ráðherrar sem
voru við völd eftir 2007 hefðu ekki
getað komið í veg fyrir hrunið. Þeir
hefðu hins vegar getað dregið úr því
hve stórfellt það yrði. Þá væru það
ekki gild rök fyrir því að sleppa að
ákæra ráðherrana fjóra að skammur
fyrningarfrestur ylli því að þeir ráð-
herrar sem ef til vill bæru mesta
ábyrgð á hruninu slyppu.
„Ég upplifi það ekki sem einhvern
sérstakan hefndarþorsta eða blóð-
þorsta að vilja lúta leiðsögn þeirrar
skýrslu [rannsóknarskýrslu Alþing-
is] sem svo mikið hefur verið mærð
hér í þingsölum sem tímamóta-
skýrsla sem okkur beri að læra af.
Við getum ekki bara sleppt því sem
er óþægilegt og snýr að ábyrgð ráð-
herranna,“ sagði hún. kjartan@mbl.is
Krafa um kosningar
Birgitta
Jónsdóttir