Morgunblaðið - 03.01.2011, Qupperneq 20

20 | MORGUNBLAÐIÐ
Í
slendingar eiga í nokkurn arf
að sækja þegar kemur að því
að nýta jurtir í lækningaskyni
og nægir þar að nefna fjalla-
grösin sem safnað hefur verið í
aldanna rás. Starfsheitið „grasa-
læknir“ er þó fremur sjaldséð og
ákvað Heilsublaðið því að heim-
sækja Kolbrúnu Björnsdóttur,
sem er einmitt í hópi brautryðj-
enda í stéttinni hér á landi og
spjalla við hana um starfið og
jurtirnar.
Brautryðjandi lærður
í Bretlandi
Þegar haft er í huga að hér fyrr
á öldum lærðist sú kunnátta að
nýta jurtir í lækningaskyni mann
fram af manni er óneitanlega for-
vitnilegt að spyrjast fyrir um
hvaðan Kolbrún hefur sína þekk-
ingu og menntun sem grasalæknir.
„Ég lærði í háskóla í Bretlandi,
nánar tiltekið í Sussex, en grasa-
lækningar eru kenndar þar í
nokkrum háskólum, meðal annars
í Westminster, West London og
svo í Edinborg í Skotlandi. Það er
því óhætt að segja að þessi mennt-
un og kunnátta sé talsvert betur á
veg komin þar ytra en hér heima,“
segir Kolbrún.
„Grasalækningar eru kenndar í
erlendum háskólum með sama
sniði og fyrirkomulagi og hvert
annað fag, þar sem grunnment-
unin gefur BSc-gráðu, framhalds-
menntunin veitir meistarapróf og
svo er hægt að ljúka doktorsprófi
í faginu. Hér er starfsheitið grasa-
læknir ekki einu sinni lögverndað,
en það stendur sumpart upp á
okkur sem höfum menntunina hér
heima að sækja það fastar með
þeim rökum sem felast í hinu við-
urkennda námi og hinum viður-
kenndu námsgráðum sem það
veitir. Þetta er í sínum farvegi í
ráðuneytinu og það fer alveg að
koma tími á að mál skýrist, ekki
síst með hliðsjón af því að ég hef
starfrækt Jurtaapótekið í sex ár.“
Kolbrún nefnir ennfremur að
innan grasalækninga sé hægt að
sérhæfa sig á ýmsum sviðum, á
borð við kvensjúkdóma, börn,
magakvilla, breytingaskeið og
lækningar með smyrsl, svo eitt-
hvað sé nefnt.
Grasalækningar – staðkvæmd
eða stuðningur?
Í framhaldinu berst talið að við-
fangsefnum grasalækninga. Skar-
ast viðfangsefni þeirra við lyf-
lækningar eða vinna jurtirnar á
öðru sviði? „Það er ótal margt sem
má bæta með jurtum og nægir þar
að nefna vægt þunglyndi, maga-
kvilla og fleira. Það ber þó að taka
fram að í slæmum tilfellum þarf
lyf til. En að sumu leyti má skýra
muninn á þessum tveimur aðferð-
um við lækningar með þeim hætti
að lyf hafa þá virkni helsta að
hjálpa sjúklingi að finna ekki til.
Óþægindin eða sársaukinn er
deyfður en lyfin ráðast ekki að or-
sökinni. Sem dæmi nefni ég maga-
bólgur. Lyf við þeim slá á bólg-
urnar og láta sjúklingnum líða
betur, en ráðast ekki að orsök
bólgunnar sjálfrar. Hér geta jurt-
irnar komið að málum og hjálpað
við að ráðast að rót vandans og ná
niður sjálfri bólgunni.“
Íslenskar jurtir til lækninga
Sem fyrr segir er það vel þekkt
hérlendis að nýta jurtir til ým-
islegra lækninga, alltént frá fyrri
tíð. Hvaða hérlendu jurtir skyldi
Kolbrún nota mest?
„Ég nota hvönnina, vallhumal,
mjaðjurt og svo fjallagrösin. Ís-
lenskar jurtir skipa um 10% af
þeim jurtum sem ég nota en ég
myndi gjarnan vilja sjá það fara
nær 30%. Af þeim tegundum sem
ég nota mætti rækta skipulega
mikið magn, bara til að anna
minni eftirspurn til notkunar í
smyrsl. Ég nefni vallhumalinn í
þessu sambandi. Sem stendur þarf
ég að tína hann hér og þar og það
er dýrt. Gæti ég fengið hann
keyptan í einhverju magni af hér-
lendum aðila sem ræktaði hann
gerði ég það. Það á reyndar við
um allar framangreindar jurtir.“
Fyrirbyggjandi ferskleiki
En jurtirnar eru ekki bara til að
slá á kvilla og krankleika, heldur
líka til að auka vellíðan, hressa
upp á heilsuna og fyrirbyggja las-
leika, eins og Kolbrún útskýrir.
„Meðal þess sem við bjóðum
upp á í Jurtaapótekinu er Berja-
bomban, sem inniheldur meðal
annars rifsber, ylliber og freys-
pálma. Þá er Græna bomban
einkar næringarrík, með bygg-
grasi, steinselju og fleiru. Og vilji
fólk hreinsandi áhrif er Sutt-
ungamjöðurinn tilvalinn,“ segir
Kolbrún. Suttungamjöður er
hreinsiblanda en í honum er
mjólkurþistill, króklappa, benni-
netla, klóelting, cayenne-pipar,
spírulína og fleira, og kemur í
dufthylkjum. Kolbrún leggur um
leið áherslu á mikilvægi mataræð-
isins, og ábyrgð hvers og eins
hvað það varðar.
„Það er gríðarlega mikilvægt að
borða hreinan mat. Fólk ætti í
auknum mæli að venja sig á að
elda frá grunni og minnka að
sama skapi neyslu á unnum mat-
vælum. Fjölbreyttur og ferskur
matur er einfaldlega gríðarlega
mikilvægur.“
Kolbrún, grasalæknirinn sjálfur,
tekur í því sambandi fram að hún
sé ekki grænmetisæta heldur
borði líka kjöt. „En ferskt græn-
meti er það sem er í aðalhlutverki
á mínum diski.“
Jurtirnar virka
Sem fyrr segir er Jurtaapótekið
sex ára um þessar mundir og seg-
ir Kolbrún mikið vatn hafa runnið
til sjávar á þeim tíma sem liðinn
er síðan hún lauk námi.
„Jurtaapótekið gengur vel, af
þeirri einföldu ástæðu að jurtirnar
virka. Þú þarft ekki trúa að þær
virki til að þær geri það. En til
þess þarf ég vitaskuld að nota
jurtir sem eru ferskar, lífrænar og
líta vel út. Ég nota dýrari jurtir
og fæ meiri gæði fyrir bragðið.
Slíkt fer ekki á milli mála og fólk
finnur það.“
jon.olason@gmail.com
Jurtalyf og heilsa við Laugarveg
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hollusta „Fólk ætti í auknum mæli að venja sig á að elda frá grunni og minnka að sama skapi neyslu á unnum matvælum,“ segir Kolbrún.
Kolbrún Björnsdóttir
grasalæknir opnaði
Jurtaapótek við Lauga-
veg fyrir sex árum og sel-
ur þar jurtalyf og smyrsl
af ýmsu tagi.
’Grasalækningar erukenndar í erlendumháskólum með samasniði og fyrirkomulagi oghvert annað fag og hægt
er að ljúka doktorsprófi í
faginu. Hér er starfs-
heitið grasalæknir ekki
einu sinni lögverndað.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Jurtaapótek Ýmiskonar jurtalyf og smyrsl fást hjá apótekinu.
(
  * *
+!
,  -
    

 ./0  
    
 

1 

2    

 
   

 
  
 
    


  
  !"# 
 !#
$%
 & '
(
%%)

*+%
 
%


  

,
-. 
/%
--
 0