Skátablaðið - 01.05.1940, Blaðsíða 5

Þessi mynd er tekin uin borð í
Goðctfossi, á heimleið frá ,,Jam-
boree“ 1929. Myndina tók Kjartan
Ólafsson, ísafirði.
sér og fara sér þvx oftar að voða á þessum
tímum. ÞaS er því afar nauösynlegt fyrir alla
fuglavini, eða þá, sem vilja verða það, —
að sýna fuglunum fyllstu nærgætni um varp-
tímann og reyna að komast hjá þvi eftir
mætti, að styggja þá og ónáða.
En þrátt fyrir þetta, er þó vel hægt að
veita sér þá ánægju að athuga þá og háttu
þeirra, ef fyllstu variiðar er gætt. Þegar fugl-
arnir eru búnir að verpa venjulegri eggja-
tölu, fara þeir flestir, þá fyrst, „að liggja á“,
eins og það er kallað; — að sitja dag og
nótt, oftast fastandi, á eggjunum til þess að
halda þeim sem jafnhlýjustum og verma þau
með 'líkamshita sínum. Margir fuglar fella
fiðrið á blettum á kviðnum, sem næst er
eggjunum, meðan þeir „liggja á“. Eru það
nefndir varpblettir.
Þegar komið er að hreiðri, að óvörum
fuglinum, flýgur hann oftast á brott i ofboði
og er þá sjálfsagt að hafa i það sinn sem
skemmsta viðdvöl við hreiðrið. Sé áliðið
varptíma er eggjunum þá einna hættast við
ofkælingu og geta ungarnir í þeim auðveld-
lega dáið og eggin orðið að fúleggjum. End-
ur o. fl. fuglar breiða dúninn yfir eggin,
þegar þeir fara af þeim í fullu næði. Ver það
eggin ofkælingu. Ef kalt er í veðri verður
því að gefa þeim sem fyrst tækfæri til þess
að hverfa aftur að hreiðrunum. En fuglinn
leitar nær ætíð aftur að hreiðrinu, ef menn
breyta þegar um stefnu, eða snúa við frá
þeirn. Vilji maður vitja um fugl í hreiðri
í öðru sinni, eða oftar, er bezt að koma
nokkrum sinnum í nánd hreiðursins, en þó
ekki nær en svo að fuglinn styggist ekki,
og venst hann þá brátt við að sjá manninn
í nágrenni við sig. Er þannig oft hægt að
komast nokkru nær i hvert sinn, sem vitjað
er um þá, án þess að styggja þá verulega.
Þó að maður sitji upp vörðu eða merki í
nánd við hreiðrin, fælir það sjaldnast fugl-
inn. Það er eins og fuglarnir hirði ekki um
neinar hreytingar í umhverfi hreiðursins,
ef ekkert kvilct sést þar í nánd. Þannig er
t. d. hægt að reisa tjöld eða skjólveggi áll-
nærri hreiðrunum, á meðan fuglinn er fjar-
verandi og fælir það hann ekki frá því að
setjast aftur á eggin, en þó er oftast nær
skilyrðislaust að hann liafi séð mann fara
á brott. En fuglar fara sjaldan lengra frá
hreiðrunum, en svo að þeir sjái hvað þar
fer fram, þó að þeir feli sig á meðan. Þó
er sjálfsagt að hafa slík athuganaskýli all-
fjarri í fyrstu, en færa þau síðan smám sam-
an nær, eftir því hve fljótt fuglinn fer að
venjast því að sjá þau í nágrenni sínu. Verð-
ur að strengja tjaldið vel, til þess að það
blakti sem minnst i vindi.
Úr slíkum athuganaskýlum er oft liægt að
horfa á fuglana, i sjónauka eða með berunx
aumum, á hreiði’unum eða við að mata ung-
ana. Oft úr furðulega stuttri fjarlægð. Vanir
menn ná þannig oft af þeim nærmyndum,
sem alls eigi væri hægt á annan hátt. Það
er ekki verulega undir því komið að hafa
dýra myndavél. Það er allt meira undirorpið
þolinmæði og nærgætni þess, sem við þetta
fæst. Venjulegast eru höfð lítil göt á tjald-
inu, þeim megin sem veit að hreiðrinu, ekki
verulega stærri en að sjá megi út um með
öðru auga, eða rétt aðeins fyrir Ijósop
myndavélarinnar.
Framh. á 15. síðu.
SKÁTABLAÐI+)