Morgunblaðið - 28.09.2011, Síða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. SEPTEMBER 2011
–– Meira fyrir lesendur
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Tíska & Förðun
SÉ
RB
LA
Ð
Morgunblaðið gefur út glæsilegt
sérblað um Tísku og förðun
föstudaginn 14. október 2011.
Í Tísku og förðun verður
fjallað um tískuna veturinn 2011
í förðun, snyrtingu og fatnaði,
fylgihlutum auk umhirðu
húðarinnar, dekur og fleira.
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, mánudaginn 10. október.
MEÐAL EFNIS:
Förðunarvörur.
Förðrun.
Krem.
Umhirða húðar.
Ilmvötn.
Brúnkukrem.
Neglur og naglalakk.
Fylgihlutir.
Skartgripir.
Nýjar og spennandi vörur.
Haust og vetrartíska kvenna.
Haust og vetrartíska karla.
Íslensk hönnun.
Ásamt fullt af öðru
spennandi efni.
Sr. Ingileif Malm-
berg, sjúkra-
húsprestur, skrifaði
ágæta grein um sér-
þjónustu kirkjunnar
sem birtist í Morg-
unblaðinu 3. sept-
ember sl. Mig langar
að bæta nokkrum lín-
um við frá eigin
brjósti mínu. Ég verð
að takmarka mál mitt
við sérþjónustu presta
vegna takmarkaðs rýmisins en það
þýðir alls ekki að mér finnist lítið
til þjónustu djákna koma eða ann-
arrar starfsemi kirkjunnar.
Á Íslandi starfa nú á vegum
þjóðkirkjunnar 16 sérþjón-
ustuprestar. Sumir starfa beint
fyrir kirkjuna en aðrir eru ráðnir á
stofnanir eins og á sjúkrahús eða
elliheimili. Dæmi um þá sem eru
ráðnir beint af þjóðkirkjunni eru
t.d. prestur fanga, prestur heyrn-
arlausra, prestur fatlaðra, prestur
innflytjenda og sjúkrahúsprestur á
LHS.
Hvað er sérstakt?
Hvað þýðir „sérþjónusta“
presta? Hvað er „sér“ í þjónust-
unni? Mér skilst að orðið „sér-
“þjónusta hafi tvær merkingar hér
á landi. Fyrsta merkingin er sú að
sérþjónustuprestar annist aðallega
kærleiksþjónustu. Yfirleitt og al-
mennt þýðir það að prestar sjái um
ýmiss konar þjónustu við fólk sem
á í „sérstökum“ erfiðleikum eins og
t.d. líknarþjónustu, þjónustu við fá-
tæka, fanga og svo framvegis.
Þjónusta af þessu tagi er kölluð
„Diakonia“ á þýsku eða „diakoni“ á
sænsku, sem þýðir að „þjóna“ en
þetta orð er nátengt hugtaki um
samfélagsvelferð í kristnum anda.
Mér virðist svolítið einkennilegt
að Íslendingar skuli nota hugtakið
„kærleiksþjónusta“ til að segja frá
„Diakonia“. Að sjálfsögðu er öll
þjónusta kirkjunnar kærleiksþjón-
usta og því er það ekki hægt að að-
skilja ákveðna þjónustu frá al-
mennri þjónustu kirkjunnar í nafni
kærleiksþjónustu. Þetta hljómar
eins og smáatriði en ef þjónusta
við fátæka eða fanga er „sérstök“
kærleiksþjónusta“, þá gæti hún
valdið óþarfa og óæskilegri að-
greiningu á þjónustu kirkjunnar.
Þess vegna þurfum við að hugleiða
þetta. „Diakonia“ er grunnþjónusta
kirkjunnar og er alls ekki „sér-
“þjónusta í raun. Til þess að forð-
ast misskilning: það er ekki rétt
heldur að hugsa að „diakonia“ sé
þjónusta sem einungis djáknar
veita. „Diakonia“ í þessu samhengi
er aðeins stærra hugtak.
Önnur merking sem orðið „sér“-
þjónusta bendir til er sú að starfs-
hættir sérþjónustupresta séu oft-
ast öðruvísi en „venjulegra“
sóknarpresta. Það sem er sérstakt
hér er ekki þjónustan sjálf heldur
starfshættir prestsins. Víst eru
starfshættir nokkurra sérþjón-
ustupresta frábrugðnir hefð-
bundnum háttum sóknarpresta.
Hin hefðbundna hugmynd um
kirkjulíf er að grunneining hennar
er sóknin og kirkjuhúsið hennar.
Sóknin er landfræðilega ákveðin og
hún er samtímis samfélag þeirra
íbúa sem þar búa. Hefðbundið
kirkjustarf byggist því í raun á
landfræðilegum ramma.
Sérþjónustupresturinn hefur á
hinn bóginn enga landfræðilega
sókn, starfshættir
hans byggjast fyrst og
fremst á þörf viðtak-
anda þjónustunnar, án
tillits til hvar hann er
staddur. Það er því
enginn landfræðileg
aðgreining. Sérþjón-
ustupresturinn þarf
hins vegar að hafa
góða þekkingu á mál-
efnum þess fólk sem
hann sinnir sér-
staklega umfram
kristilega þekkingu
sína. Það er t.d. nauðsynlegt að
kunna táknmál til þess að geta
þjónað heyrnarlausu fólki. Þokka-
leg þekking á sjúkdómum og lækn-
ismeðferðum er ómissandi til þess
að þjóna á spítala. Það sama má
segja um grunnþekkingu á meðal
þeirra sem þjónusta fanga, inn-
flytjendur eða fólk sem er þroska-
hamlað.
Sama grunnþjónusta
kirkjunnar
Tilgangur sérþjónustu presta er
hins vegar alveg sá sami og þjón-
usta presta í sóknum. Hann er að
boða fagnaðarerindi Jesú Krists í
orði og verki. Ég kýs þó persónu-
lega að segja að tilgangurinn sé að
þjóna fólki í kærleika Jesú á þeirri
forsendu að allir eru Guðs börn.
Munurinn á „sér“þjónustunni og
hefðbundinni þjónustu snýst fyrst
og fremst um hvernig prestur veit-
ir fólki þjónustu sína.
Þannig er „sér“þjónusta presta
raunar ekki sérstök í dýpri merk-
ingu, heldur er hún grunnþjónusta
eins og hefðbundin, kirkjuleg þjón-
usta. Mér þykir leitt að finna að sá
misskilningur og sú vanþekking
skuli enn vera til staðar innan
kirkjunnar að „sér“-
þjónustuprestar brjóti gegn þeirri
einingu kirkjunnar sem byggist á
sóknum og myndi sérhóp. Það er
ekki tilgangur „sér“þjónustupresta
að mynda sérhóp innan kirkjunnar
og aðskilja fólk frá sókninni sinni,
heldur veita þeir þjónustu við
ákveðnar aðstæður þegar brúa
þarf bilið á milli þess sem fólk þarf
af kirkjulegri þjónustu en kemst
ekki í hefðbundnar messur eða
getur ekki þegið þjónustu á sama
hátt og aðrir í sókninni. Draum-
sýnin er sú að allir mætist í sama
kirkjuhúsi og sömu messu. En
stundum þurfa sumir að fara lengri
leið áður en draumurinn rætist.
Það var til mikillar gæfu sem
eftirfarandi orð komust í skýrslu
nefndar um heildarskipan þjónustu
kirkjunnar sem var lögð til kirkju-
þings árið 2010, og kirkjuþingið
samþykkti megináherslur hennar:
„Sérþjónustuprestar séu ráðnir til
að sinna grunnþjónustu kirkjunnar
þar sem henni verði ekki sinnt með
fullnægjandi hætti á vettvangi
sókna“. Ég álít að þetta sé fagn-
aðarefni og stórt skref fyrir alla í
kirkjunni og þjóðfélaginu. Við för-
um þessa leið.
Um „sér“þjónustu
kirkjunnar
Eftir Toshiki Toma
» Þannig er „sér“þjón-
usta presta raunar
ekki sérstök í dýpri
merkingu, heldur er
hún grunnþjónusta eins
og hefðbundin, kirkju-
leg þjónusta.
Toshiki Toma
Höfundur er prestur innflytjenda.
Ekki er annað hægt
en að taka undir þegar
stjórn Lands-
sambands lögreglu-
manna harmar þá
stöðu sem hefur verið í
kjaraviðræðum lög-
reglumanna við rík-
isvaldið.
Það er nöturlegt að
hugsa til þess að lög-
reglumenn hafi verið
með lausa kjarasamn-
inga frá því 31. maí 2009 og voru
með viðræður um nýjan kjarasamn-
ing inni á borði Ríkissáttasemjara
og niðurstaðan sem nú liggur fyrir
eftir allan þennan tíma er óásætt-
anleg.
Það er ekki nema þeir sem hafa
kynnst starfi lögreglumannsins sem
skilja það álag sem hvílir á þeim.
Fyrir liggur að lögreglumenn hafa
ekki verkfallsrétt, eru með auknar
skyldur er kemur að yfirvinnu og
viðveru á vinnustað eft-
ir ákvörðun forstöðu-
manna stofnana. Þar á
ofan eru lögreglumenn
ofurseldir miklum
skerðingum á sínum frí-
tíma er kemur t.d. að
bakvöktum, sbr. nýlega
genginn dóm Fé-
lagsdóms þar um og
hefur verið í fréttum.
Frekari hömlur eru
ennfremur gerðar til
lögreglumanna þá
þannig að þeir geti ekki
ráðið sig til annarra
launaðra starfa í sínum frítíma, líkt
og aðrir þegnar þessa þjóðfélags,
nema með sérstöku og skriflegu
leyfi sinna yfirmanna.
Það er staðreynd að lögreglu-
menn einangrast félagslega vegna
starfa síns. Ennfremur kemur starf
þeirra niður á fjölskyldulífinu. Það
eru tæp þrjátíu ár síðan greinarhöf-
undur hætti störfum sem lög-
reglumaður. Í starfinu kynntist
maður því sem hinn almenni borgari
þarf aldrei að upplifa. Margar minn-
ingar hverfa aldrei úr huga manns,
þótt maður gjarnan vildi vera laus
við þær.
Í fjarlægð horfi ég í dag á starf
lögreglumanna með aðdáun og virð-
ingu í þeirri nálægð sem reynsla mín
hefur kennt mér.
Við ætlumst til þess að lögreglu-
menn grípi inn í allar aðstæður sem
upp kunna að koma. Þeir eiga að
vera varnarskjöldur okkur þegar vá
steðjar að. Stutt er síðan þeir voru
grýttir fyrir framan Stjórnarráðið af
almenningi, þegar vel þenkjandi
borgarar gengu í skjaldborg utan
um þá. Sú aðgerð var ótrúleg þegar
allt þjóðfélagið logaði í ófriði vegna
efnahagsaðstæðna sem komu niður
á öllum og þar með lögreglumönnum
meðtalið.
Þeirri kröfu sem sett var fram af
hálfu lögreglumanna um laun sín
þarf nú að bregðast við með því að
slá skjaldborg um þá aftur og við-
urkenna störf þeirra með virðingu
og þakklæti fyrir þá fórn sem þeir
færa og hækka laun þeirra svo
mannsæmandi séu.
Sláum skjaldborg utan
um lögreglumenn aftur
Eftir Svein Guð-
mundsson
Sveinn
Guðmundsson
» Það er staðreynd að
lögreglumenn ein-
angrast félagslega
vegna starfa síns. Enn-
fremur kemur starf
þeirra niður á fjöl-
skyldulífinu.
Höfundur er hæstaréttarlögmaður og
fyrrverandi lögreglumaður.
Morgunblaðið birtir alla út-
gáfudaga aðsendar umræðu-
greinar frá lesendum. Blaðið
áskilur sér rétt til að hafna
greinum, stytta texta í samráði
við höfunda og ákveða hvort
grein birtist í umræðunni eða í
bréfum til blaðsins.
Blaðið birtir ekki greinar, sem
eru skrifaðar fyrst og fremst til
að kynna starfsemi einstakra
stofnana, fyrirtækja eða samtaka
eða til að kynna viðburði, svo
sem fundi og ráðstefnur.
Þeir sem vilja senda Morgun-
blaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Smellt á Morgunblaðs-
lógóið í hægra horninu efst og
viðeigandi liður, „Senda inn
minningargrein“, valinn úr felli-
glugganum.
Móttaka aðsendra greina
AUGLÝSINGASÍMI 569 1100