Líf og list - 01.09.1950, Blaðsíða 6

GEORGE BERNARD
SHAW fæddist 1856 í
Dublin í írlandi. Hann
er sjálfmenntaður eins
og H. G. Wells, en
báðir þessir menn hafa
verið andleg leiðarljós
í brezkum bókmennt-
um til fjölda ára. Shaw
er afar „óbrezkur“ í
þankagangi; hann er
heimsborgari í allri
hugsun eins og Tolstoi.
Shaw byrjaði að rita
skáldsögur áungaaldri,
misheppnaðar og með-
almennskulegar skáld-
sögur, sem vöktu litla
athygli og hrifningu.
Þá sneri hann sér að
blaðamennskunni og
tók að gagnrýna bæk-
ur, myndlist, tónlist og
leiklist af miklum eld-
móði. Og innan skamms
hafði hann getið sér
rnikið frægðarorð fyrir
þessar ritsmíðir sínar. Hann gerðist
skjótt brynvarður í miskunnarlausri
herferð sinni gegn „laissez-faire“-
stefnu margra samlanda sinna, brezkri
þröngsýni, og almennu smáborgaralegu
viðhorfi til lista og lífsins alls. Um
þetta leyti gerðist hann einn af frum-
herjum Fabíans-félagsins svonefnda,
en í það félag hópuðust áhugasamir
gáfu — og menntamenn, sem höfðu
kenningar Marx og Sidney Webbs að
bakhjarli. Árið 1892 reyndi Shaw fyrir
sér á nýju sviði og byrjaði að semja
leikrit. Það var ekki fyrr en cftir tólf
ára þrotlausa baráttu, að Shaw hlaut
almenna viðurkenningu sem leikrita-
höfunduk Síðan hefir alltaf stafað
ljómi af nahii hans í leikhúsheiminum.
Hann hefir hæðzt að borgaranum,
dregið hann sundur og saman í háði,
ásakað hann um makræði og sjálfum-
gleði, heimsku og tilfinningahræsni,
dregið fram galla hans og breyskleika
á hnyttinn hátt — og síðast en ekki
sízt kollvarpað mörgum siðfræðikenn-
ingum hans. — Shaw hefir afkastað
feikninu öllu um dagana. Ilann var
sæmdur bókmenntaverðlaunum Nóbels
1925.
Kross
fegurðar-
innar
Einþóttungur eftir
GEORGE
BERNARD
SHAW.
Einkaskrifstofa málflutningsmanns.
Viðskiptavinur hans spígsporar um
gólf.
Báðir eru mennirnir ungir.
VIÐSKIPTAVINUR:
MÁLFLUTNINGSMAÐUR:
VIÐSKIPTAVINUR:
MALFLUTNINGSMAÐUR:
VIÐSKIPTAVINUR:
MÁLFLUTNINGSMAÐUR:
VIÐSKIPTAVINUR:
MALFLUTNINGSMADUR:
VIÐSKIPTAVINUR:
MALFLUTNINGSMAÐUR:
Nei, Artúr! hjónaskilnað! Ég held þetta
ekki út lengur.
Hlustaðu á mig, Hóraz!
Ég vil ekki hlusta á þig, hvorki á þig né annan.
Konan mín og ég erum nú að slíta samvistum
fyrir fullt og allt.
En, minn elskanlegi, þú getur ekkert fundið
henni til foráttu?
Ekkert fundið henni til foráttu! Ekkert til for ...
Já, ég segi þér skýrt og skorinort ekkert, alls
ekki nokkurn skapaðan hlut. Þú kvartar ekki yf-
ir skapinu í henni, og ekki kvartarðu yfir því,
hvernig húsmóðir hún er. Þú kvartar ekki yfir
neinu nema því, að hún gerir þig afbrýðisaman.
Ég er ekki afbrýðisamur. En færi svo, að ég gerði
svo lítið úr mér, að finna til slíkrar kenndar, þá
yrði ég að hafa ástæðu til þess.
Sjáðu nú til, Hóraz minn. Ef þú hefir ástæðu til
þess að skilja við hana að borði og sæng á þessum
forsendum, þá hlýturðu að hafa ástæðu til lög-
skilnaðar.
Ég er óðfús til að skilja að lögum — ég á við að
skilja við hana. En þú ert alltaf að telja mér trú
um, að ég geti það ekki.
Þú getur það alls ekki. Þú berð ekki fyrir þig að
hún hagi sér ósiðsamlega, en hins vegar berðu
S
LÍF og LIST
t