Birtingur - 01.06.1957, Side 29

vindar blása þá og þá. Einnig viðhorfin til
brúkunarlistarinnar. „Nú bárur frelsis brotna
á ströndum og boða kúgum ragnarök11 eða
,,Vér erum lagabrögðum beittir“ eru alkunn-
ar hendingar úr sjálfum alþjóðasöngnum cem
þótti góð latína — góð brúkunarlist — í
herbúðum róttækra pólitíkusa á uppvaxtar-
árum mínum. Af skiljanlegum ástæðum hef-
ur valdamönnum sumra sósíalskra landa
orðið lítt um þess háttar kveðskap gefið ft
seinni tíð, og einhvern veginn hefur farið svo
einnig hér á landi að alþjóðasöngur verka-
lýðsins hefur verið lagður á hilluna. Annað
nærtækara dæmi er kvæðið Fylgd eftir Guð-
mund Böðvarsson. Þetta yndislega .kvæði var
að verðugu á hvers manns vörum fyrir að-
eins þremur árum sem sjálft lausnarorðið í
baráttunni fyrir brottför hersins. Síðan at-
vinnupólitíkusar í röðum hernámsandstæð-
inga sviku í herstöðvamálinu, hefur Fylgd
fengið hvíld í náð. Atvinnupólitíkusar ráða
öllum helztu áróðursmálgögnum: útvarpi og
blöðum, en þau skapa almenningsálitið. Póli-
tíkusarnir upphef ja hvaða skussa sem er, ef
þeir geta notað hann. Þeir traðka niður í
svaðið hvaða gáfumann og snilling sem er,
ef hann reynist þeim óþægur ljár í þúfu, húð-
strýkir þá, afhjúpar þá, sýnir fólkinu •— sem
allir listamenn unna mannlegrar reisnar •—
hið sanna eðli þeirra, hinn sanna tilgang
þeirra: að hafa almenning, jafnt listamenn
sem annað heiðvirt starfandi fólk að ginning-
arfíflum. Pólitíkusarnir láta sér nefnilega
ekki nægja að drottna yfir ytri högum fólks-
ins. Þeir vita að eigi þeir að festa sig í sessi
verða þeir einnig að drottna yfir sál þess.
Þess vegna kappkosta þeir með sívaxandi
offorsi að þrýsta þrælamarki sínu á allt
nienningar-, mennta- og listalíf í landinu.
Þeir setja þæga ómenntaða aula yfir margar
æðstu menningarstofnanir landsins, en vitr-
ustu og beztu menn þjóðarinnar koma þar
ekki til álita. Tilgangurinn er augljós: eigi
þjóðin að fást til að þola yfir sér jafn au-
virðilega lubba og atvinnupólitíkusarnir eru
upp til hópa verður að breyta manngildishug-
myndum hennar. 1 stað rótgróinnar ’virðingar
íslendingsins fyrir heiðarleik, vitsmunum,
víðsýni, menntun og mannkostum þarf að
innræta honum virðingu fyrir óprúttmun
peningafurstum, vikaliprum ritstjóradulum
og karríersjúkum rolum. Enn sem komið er
hefur þetta gengið heldur treglega. Þess
vegna gera pólitíkusarnir sér einnig mikið
far um að smokra tjóðurbandi um háls lista-
mönnum, fá þá til að veita sér beinan og
óbeinan móralskan stuðning eða að minnsta
kosti árekstralítið hlutleysi til að geta gumað
af þeim út á við. Flokkur peningavaldsins og
hermangaranna hefur gengið sérstaklega
hart fram í þessari viðleitni seinustu árin,
enda hefur hann ófrýnilegasta ásjónu að
dylja.
Atvinnupólitíkusarnir eru eina mandarína-
stéttin sem til er á íslandi: eina stéttin sem í
raun og sannleika lifir einangruð frá fólkinu
og landinu í fílabeinsturni illa fengins auðs
og þaðanaf verr fenginna valda. Ég efast um
að forsprakkar hinna svokölluðu verkalýðs-
flokka hér á landi hafi talað við verkamann
seinasta aldarfimmtunginn nema ef til vill í
útlöndum. Islenzkir bændur sjá yfirleitt ekki
þingmenn sína nema uppi á palli í þinghús-
unum á þriggja til fjögurra ára fresti. Starf-
andi sjómenn lúta í félagsmálum forsjá
deigra landkrabba sem hafa ánetjazt pólitík-
usunum. Listamenn fá engu ráðið um kjara-
mál sín. Menntamenn eiga það undir geð-
25