Húsfreyjan - 01.01.1963, Qupperneq 6

Mikil
harmsaga
Ein skelfilegasta fregn, sem borizt hef-
ur um löndin síðastliðið ár, var sú, þegar
uppgötvaðist að tauga- og svefnlyf, sem
fullyrt hafði verið að væri með öllu ó-
skaðlegt, orsakaði vansköpun á fóstrum,
ef þungaðar konur neyttu þess á fyrstu
mánuðum meðgöngutímans. Við höfum
í fregnum fylgst með málum eins og
þeim, er bandaríska konan frú Finkbine
fór til Svíþjóðar til að fá framkvæmda
fóstureyðingu, en hún var ein þeirra, sem
neytt höfðu lyfsins áður en kunnugt var
um afleiðingar þess. Enn átakanlegri var
þó fregnin um belgísku móðirina í Liége,
sem ákvað að farga lífi barnsins vanskap-
aða, sem hún var búin að ala.
Blaðaskrif og umræður hafa spunnizt
um þessi mál í mörgum löndum. Sænskur
læknir, Lars Engström, er einn þeirra,
sem ritað hefur um málið og fer hér á
eftir kafli úr grein hans, sem birtist í
tímariti sænskra samvinnumanna.
Þau börn, sem fæðast vansköpuð, eru
fá, en foreldrar hvers einasta barns hljóta
húsmæður kaupi í vaxandi mæli matvör-
ur hálf- og fullunnar til neyzlu. Mat-
reiðsla á heimilum er alltaf að minnka.
Bezt er fyrir húsmæður að fylgjast með
þeirri þróun. f fyrsta lagi, að sú þjónusta,
sem matvælaiðnaðurinn lætur okkur í té,
sé ekki seld á óhóflegu verði. f öðru lagi
verðum við að athuga, að matvælaneyzla
okkar verði ekki heilsu okkar til tjóns.
Sigríður Haraldsdóttir.
að berjast við mikla erfiðleika. Ef þau
fara heim með barnið. af sjúkrahúsinu,
vilja þau vernda það fyrir umheiminum
og þau eru hrjáð af tilefnislausri sektar-
vitund vegna örkumla barnsins eða af því
að stundum hlýtur þolinmæði þeirra að
bresta og þau verða að ávíta bamið, eins
og óhjákvæmilegt er. Hætt er við að mis-
ræmis gæti í aðbúð hins fatlaða barns og
heilbrigðra systkina þess. oft verða for-
eldrarnir einir að fást við þessi vandamál,
eftir að móðirin útskrifast af fæðingar-
deildinni. En brýna nauðsyn ber til að
veita móðurinni aðstoð og fræðslu og það
sama gildir um hið fatlaða barn, þegar
það vex.
Oft eru fötluð böm einangruð eða þeir,
sem umgangast þau, sýna vingjarnlega
hnýsni. Þess í stað á að búa þeim stað i
okkar samfélagi og taka þau eins og þau
eru, svo að þau geti notið lífshamingju.
Einhver hefur sagt, að mælikvarði á lýð-
ræði hvers samfélags sé hvernig það búi
að fámennustu minnihlutahópum sínum.
Manngildi býr ekki í höndum manna og
fótum.
Blaðaskrifin um frú Finkbine skelfdu
mig, því þar var aldrei minnst á vansköp-
uðu börnin, sem þegar voru fædd. Það var
eins og slík örkuml væru eitthvað við-
bjóðslegt, sem ætti að fela. Ég taldi rétt
að veita frú Finkbine leyfi til fóstureyð-
ingar, en mæður örkumla bama hafa
vafalaust fundið enn meira til harma
sinna og einstæðingsskapar en áður.
Menn gera miklar kröfur til foreldra,
sem ætlast er til að annist alvarlega van-
skapað bam, stundum of miklar kröfur,
en það er hægt að hjálpa þeim. Fyrst
verðum við læknar og aðrir í svipaðri að-
stöðu að læra sjálfir að skilja og kynna
almenningi þá sjálfsögðu kröfu, að van-
sköpuðu börnin eiga rétt á að lifa í okkar
samfélagi.
Nú er eins og menn dragi andann létt-
ar og láti sem harmsögunni um thalidom-
idebörnin sé lokið. — En mörg vansköp-
uð böm hafa þegar fæðst og lifa. —
Séu þau andlega heilbrigð, en það
6
HÚSFREYJAN