Húsfreyjan - 01.01.1963, Síða 19

„Fyrst er að gera eftirfarandi yfirlit:
1. Hve háar eru tekjurnar?
2. Hve mikil eru föstu útgjöldin?
3. Hve mikla peninga megum við nota
til hinna útgjaldanna, ef við gerum
ráð fyrir, að um 8% af tekjunum
þurfi að leggja fyrir?
Þegar búið er að gera slíkt yfirlit, má
segja, að þá sé komin fjárhagsáætlun í
stórum dráttum, og er þá hægt að sund-
urliða áætlunina nánar.
Að sjálfsögðu er það einkamál, hvernig
fjárhagsáætlunin er sett upp, en flest
heimili hafa svipaða útgjaldaliði, sem
skifta má í fjóra aðalflokka.
I fyrsta flokknum eru hin föstu út-
gjöld. I honum eru skattar og útsvör og
önnur opinber gjöld, tryggingagjöld,
húsaleiga eða útgjöld vegna íbúðarinn-
ar, svo sem skattar og viðhald, rafmagns-
gjald og hitunarkostnaður.
f öðrum flokknum eru heimilisgjöld.
Til þeirra telst matvörukaup, þvotta- og
ræstiefnakaup, húshjálp og viðhald og
endumýjun á munum heimilisins.
í þriðja flokknum eru einkaútgjöld,
eins og bækur og blöð, fatnaður
og skór, lækniskostnaður, tannlæknis-
kostnaður, meðul, félagsgjöld, gjafir,
sumarleyfi og vasapeningar. (Til vasa-
peninga telst skemmtanir, snyrti-
vörur, hárgreiðsla, tóbak, kaffi á
vinnustað o. fl.). I fjórða flokknum er
sparifé. Sparifé þarf að leggja fyrir í á-
kveðnum tilgangi eins og til kaupa á eigin
íbúð, til menntunar barna, til kaupa á
innanstokksmunum, til utanlandsferðar
o. s. frv. En þar að auki verður að leggja
fyrir nokkurt sparifé, til þess að mæta ó-
væntum útgjöldum, sem kunna að bera
að höndum.
SKIPTING ÚTGJALDA
Að sjálfsögðu væri hægt að semja ein-
hverja ,,standardiseraða“ áætlun, en slík
fjárhagsáætlun kæmi sennilega að mjög
litlum notum, því að það er nú svo, að
engar tvær fjölskyldur hafa sömu þarf-
irnar. En mælikvarði, sem í flestum til-
höspreyjan
fellum er hægt að styðjast við, er eins og
hér segir:
30—45% af tekjunum fyrir föst útgjöld.
30—40% af tekjunum fyrir heimilisgjöld.
20—25% af tekjunum fyrir einkaútgjöld.
Þá er æskilegt að eftir séu 8—10% af
tekjunum fyrir sparifé, en þar með er
talið sparifé fyrir eigin íbúð eða fyrir-
tæki, lífeyrissjóðsgjald , lífeyristrygging
o. þ. h.“
,,Er það venja hér í Danmörku, að hjón
semji fjárhagsáætlun?11
„Flestir reyna að komast hjá því að
semja fjárhagsáætlun og færa bók yfir
útgjöld sín.
En nauðsynlegt er að gera það, ef við
höfum ekki meðfætt fjármálavit og ör-
uggt yfirlit yfir fjárhaginn.“
STUÐLAÐ AÐ SPARNAÐI
„En hvernig stendur á því að peninga-
stofnun eins og „Bikuben" hefur tekið
að sér að hjálpa fólki að semja fjárhags-
áætlun?“
„Þessu er ekki auðvelt að svara með
einni setningu“, segir frú Hellner. „Þegar
sparisjóðirnir voru stofnaðir á sínum
tíma var það gert til þess að kenna fólki
að spara og vinna þannig á móti fátækt-
inni. Þessari uppeldishlið í starfsemi
sparisjóðanna hefur verið sinnt með ýmsu
móti. T. d. hefur verið komið á fót spari-
merkjasölu í skólum landsins til þess að
kenna börnunum ráðdeild. Námskeið fyrir
kennara, sem kenna heimilishagfræði í
skólum landsins fara fram á hverju sumri
á vegum sparisjóðanna. — Sparifélög
hafa verið stofnuð víðs vegar um landið
á ýmsum vinnustöðum í þeim tilgangi að
l°ggja fyrir hluta kaups síns, þegar launa-
greiðslur fara fram. En í þesari uppeldis-
starfsemi tóku forráðamenn sparisjóð-
anna eftir því, að þótt menn vilji leggja
fyrir einhvern ákveðinn hluta af tekjum
sínum, þá hafa þeir ekki getu til þess. Þeir
hafa ekki kunnáttu til þess að skifta pen-
ingunum milli hinna ýmsu útgjaldaliða
heimilisins. Margir lifa um efni fram og
Framhald á bls. 28.
19