Eining - 01.01.1959, Blaðsíða 18

18
EINING
I
Hvöt
málgagn Sambands bindindisfélaga í skólu-m,
23. árgangur, 1—3. tbl. 1958.
Þetta er töluvert myndarlegt rit, 47
blaðsíður, myndskreytt og fjölbreytt að
efnisvali. Það er unga kynslóðin, sem
hefur þar orðið. Hrafnhildur Brynjólfs-
dóttir, í Gagnfræðaskóla Austurbæjar,
skrifar um Fjölskyldu þjóSanna. Þar eru
þessar setningar: ,,Það er átakanlegt að
sjá litla kínverska snáðann með tóma
skálina útrétta og bænina, þörfina og
skortinn svo skýrt meitlaða á andlitið,
að það sker mann í hjartað að horfa á
þetta, en geta ekkert hjálpað, ekki sízt
vegna þess, að maður hefur nóg sjálfur.“
Það er ung stúlka, sem talar út frá
tilfinningum hins ósvikna konuhjarta.
Gott er það, að sem víðast bóli á þessum
tilfinningum, því væri þeir nógu margir
meðal þjóðanna, sem þannig finndu til
og hefðu hjartað á réttum stað, mundi
vera unnt að ráða bót á skorti sumra,
en draga úr óhófi annarra, og einnig
bæta böl þeirra, sem áfengisneyzlan
kvelur.
I ritinu er meðal annars skýrsla
Vilhjálms Einarssonar um ferðalög
hans á vegum S. B. S. 1957 og heim-
sóknar hans í skólana og til ýmissa
félaga, og lejdir Eining sér að endur-
prenta hér Lokaorð skýrslunnar, sem er
gott íhugunarefni, jafnt ungum sem
öldruðum:
,,Ég vil nota tækifærið nú, þar sem
skýrslugerð þessi er síðasti liðurinn í
störfum mínum á vegum S. B. S., að
þakka þær alúðarmóttökur, sem ég
hlaut alls staðar. Þær móttökur voru svo
góðar, ekki sízt vegna almennrar vel-
vildar og vinsemdar við þann málstað,
sem ég stóð fyrir, bindindið á vín og
tóbak. Skólaæskan í heild er bindindis-
söm, auðvitað með undantekningum þó.
Verði misbrestur á því, er það vegna
þekkingarskorts eða umhugsimarlevsis,
nema hvorttveggja fari saman. Það er
algjörlega tómt mál að tala um nautna-
sýki meðal skólaæskunnar, og allur
málflutningur um bindindi verður að
miðast við það.
Unga fólk, kastið af herðum ylckar
ábyrgðarlausu kæruleysi og hugsunar-
leysi. Aflið ykkur réttra, hlutlausra upp-
lýsinga um málin, bæði bindindis-
mál og önnur þjóðnytjamál. Blindið
ekki ykkur sjálf í {iví, að þið séuð eitt-
hvað undrafólk, sem vísindalegar niður-
stöður nái ekki yfir. Við, þú og ég,
getum orðið hinu ægilega böli, áfengi
og tóbaki, að bráð ef við bjóðum hætt-
unni heim. Hvað er dapurlegra en að sjá
mann eyða ævinni blindaðan tóbaks-
reyk, ráfandi með flöskuna, sem trygg-
asta förunautinn. Frelsi er óþekkt hug-
tak fyrir þessa stétt manna. Þeir lifa
ánauðugir, jafnvel þó þeir séu í frjálsu
landi.
Ungu menn og konur. Horfið og
hugsið hátt. Notið ykkur þá ótölulegu
þroskamöguleika, sem nútímaþjóðfélag
býður þegnum sínum. Lærið að njóta
lífsins á heilbrigðan hátt. Það er ekki
hægt að njóta lífsins við ástundun reyk-
inga og víndrykkju, sem hvorttveggja
sóar heilsunni. Án heilsunnar verða öll
veraldleg völd og auður minna en
einskis virði.
Enn stendur forn-gríska máltakið í
fullu gildi: Takmarkið er: „Heilbrigð
sál í hraustum líkama.“
Megi bindindisstarf í íslenzkum
skólum ávallt þroskast og dafna. Það er
bezti starfsgrundvöllurinn til þess að ná
hinni forn-grísku hugsjón.“
Vilhjálmur Einarsson.
Vilhjálmur Einarsson.
----o----
Áfengi og manndráp
1 september sl. stóð 37 ára maður 1 Noregi
fyrir rétti, kærður fyrir manndráp. Hann hafði
farið í heimsókn til vaktmanns á ferju. Þar
komu svo tveir sjóliðar, ungir menn. Þeir ætluðu
um borð i ferjuna, en vaktmaður hafði lagt bann
við slíku. Lenti þá i orðasennu milli hins ákærða
og annars sjóliðans. Endaði hún á þá leið, að
hinn ákærði sló unga manninn, Sem féll við og
dó næstum strax. Blóðrannsókn fór fram og
kom í ljós, að áfengismagn í blóði hins ákærða
var 1 promille, vaktmannsins 2,46 og var því
svo ölvaður að hann mundi ekkert af því, sem
fram fór, en i blóði unga sjóliðans var áfengis-
magnið 2 til 2,5 promille.
Læknar sögðu, að sjóliðinn hefði borðið lít-
inn útvortis áverka, en sennilega hefði heila-
blæðingin orðið svo mikil og ör að til dauða dró
brátt sökum þess, hve ungi maðurinn var ölv-
aður.
Skyldu ekki flestir lanldsmenn hins unga
manns hafa verið fúsir til að leggja nokkuð á
sig, jafnvel stofna lífi sinu í hættu til þess að
bjarga honum úr sjávarháska? En þótt áfengis-
neyzlan sé stöðugt að glata mannslífum, einnig
hér á Islandi, valda hryllilegum slysum, glæpum
og botnlausum ófarnaði, fást þjóðir ekki til að
taka frá vanþroska mannkyni þenna, einn skæð-
asta bölvald þess. — Þetta er önnur versta brjál-
semi manna, hin eru styrjaldirnar. Hvort tveggja
vitnar jafnt um óvit og skort á siðgæðisþroska ^
og menningu.
-------ooOoo--------
Trygging óþörf
„Þú verður að láta tryggja innanstoksmuni
þína fyrir þjófnaði. Hugsaðu þér, ef einhver
stæli dýrindis minkapelsi frúarinnar” sagði
maður nokkur við kunningja sinn.
„Alveg óþarft,” svaraði hinn. „frúin hefur séð
fyrir þessu, því að þegar ég kom heim i gær- w
kveldi ofurlítið fyr en venjulega, stóð piltur í
klæðaskápnum til þess að lita eftir pelsinum."
-------ooOoo--------
Þannig er um flest þar
I kvöld ganga flestir menn í Asíu soltnir til
hvilu.
Flestir menn í Asíu kunna hvorki að lesa né
skrifa. **
Flest allir í Asiu eru bláfátækir.
Flest allir í Asíu hafa aldrei séð læknir.
Flestir hafa þar aldrei heyrt orð um lýð-
frelsi og lýðræði.
Flestir menn í Asíu hafa aldrei kynnst nein-
um borgaralegum réttindum.
Flestir i Asíu trúa þvi, að allt annað væri
betra en það, sem þeir búa við, og eru ráðnir í
að tileinka sér eitthvað annað.
Flest allir í Asiu halda, að fyrsta sporið til
frjálsræðis og bættra lífskjara sé það, að losna
við nýlenduarðrán Vesturlanda. ►
Flest allir í Asiu vantreysta öllum hvítskinn-
um.
Folkets Val
000
Hætta tóbaksneyzlunnar
vekur stöðugt meiri athygli meðal menning- 4
arþjóða. í sumar sem leið var alþjóðleg ráð-
stefna í London varðandi þetta mál. Heilbrigðis-
málaráðune.vti Breta telur sig hafa nægar sann-
anir þess, að tóbaksreykingar valdi lungna-
krabba og fleiri sjúkdómum. Sagt er að þing
og stjórn Breta muni láta vandamál þetta til
sin taka.
Arið 1957 reyktu Svíar og tóku í nefið fyrir
948 milljónir sænskra króna, og þó rúmlega
það. Þetta nálgast einn milljarð árlega. Menn
kvarta sáran, og oft af fullri ástæðu, undan
þungum álögum, en leggja þó á sig hina miklu
byrði skaðnautnanna. Lengra nær menning 4
okkar ekki. Svíar taka i nefið árlega 2710,5
þungalestir af neftóbaki.
„Hættan af tóbaksneyzlunni er orðin slík, að
gegn henni þyrftu allir að vinna,” segir í sænska
blaðinu
Folkets Vál.