Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2003, Page 154

152
Guðrún Kvaran
megintexta Blöndalsbókar en stundum eru þau í viðbæti sem hefst á
síðu 1007. Síðan verða þau borin að söfnum Orðabókar Háskólans,
ritmálssafni (hér eftir Rm) og talmálssafni (hér eftir Tm), og öðrum
heimildum sem með þarf, þar á meðal íslenskri orðsifjabók Ásgeirs
Blöndals Magnússonar (hér eftir ÁBIM), og reynt að varpa ljósi á
hvort um staðbundna notkun sé að ræða eða ekki. Dæmin verða ekki
tekin upp stafrétt heldur notuð núgildandi stafsetning nema þar sem
um beina tilvitnun innan gæsalappa er að ræða. Bjöm var talsmaður
þess að fella niður y/ý og nota í staðinn i/í og stundum sleppir hann
innskots u-i á undan -r í enda orðs.
2. Orð úr Skaftafellssýslum
í vasabók, sem merkt er nr. ix, er á síðu 11 yfirskriftin „VSkaftaf.
sísla, birjað 16. júlí 1890” og nær sá listi niður síðu 23. Skaftfellsk orð
er að finna víðar í bókunum en heildarathugun mun bíða þess að bæk-
umar verði aðgengilegar í tölvutæku formi.
2.1 Úr vasabók nr. ix
álftabunki ‘álftahreiður’. B1 birtir orðið í viðbæti undir bunki og
merkir VSkaft. Hvorki í Rm né Tm fundust dæmi um þessa merkingu
og er líklegast að Sigfús hafi dæmi sitt úr vasabókinni. Vegna dæma-
fæðar er þó ekki hægt að kveða upp úr um dreifingu.
dentur ‘lítið og stutt pils’. Við þessa merkingu setur Sigfús „Ám.“ en
ekki „VSkaft.“ þótt hann hafi merkt við orðið í vasabókinni, en við
merkinguna ‘pils’ almennt setur hann „Af.“ og „ÁM 226 a, 8vo“.
ÁBIM merkir orðið ekki staðbundið en það er algengt í orðsifjabók-
inni ef orð hefur fleiri en eina merkingu. Merkingin ‘pils’ er í Rm
fengin úr fyrrgreindu handriti sem Jón Helgason gaf út (1960:279-
281) ásamt fjómm öðmm orðalistum. Yfirskriftin er „Lyted agrip af
Mallisku Medallandz Manna“. Jón Ólafsson úr Gmnnavík fór yfir
handritið og gerði athugasemdir á spássíur. Við dentur skrifaði hann
„ö-alment“. Af dæmum í Tm að ráða er orðið þekkt frá Ámessýslu og
austur um land til Suður-Múlasýslu. Það er ýmist haft um stutt pils eða