Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2003, Blaðsíða 166

164
Guðrún Kvaran
frá Norður- og Suður-Múlasýslum og Austur-Skaftafellssýslu og er
orðið að öllum líkindum staðbundið.
bras n. ‘hret, áfelli’. B1 merkir orðið í þessari merkingu „Af., Skaft.“
í Rm benda dæmi til Austurlands og Skaftafellssýslna. Hallgrímur
Scheving merkti bras einnig þannig í handrit sitt. Orðið er því líklega
staðbundið.
grytt ‘morkið’. B1 merkir lýsingarorðið gryttur „Af.“ og gefur dæmið
gryttur steinbítur. í Rm fannst ekkert dæmi en í Tm eru þrjú dæmi og
öll úr Norður-Múlasýslu. ÁBIM gefur nafnorðið grytta sem flettu í orð-
sifjabókinni (1989:284) í merkingunni ‘e-ð morkið, úldið hræ’ og hefur
elst dæmi frá 19. öld. Þá merkingu telur hann ekki staðbundna, en aftur
á móti merkinguna ‘léleg sauðkind’. Orðið telur hann skylt nafnorðinu
grotti í merkingunni ‘lýsisdreggjar, grútur; draflkenndur úrgangur’.
Hann gefur ekki upp lýsingarorðið gryttur. Um gryttu eru til dæmi í Tm
í báðum merkingum og koma þau heim og saman við orðsifjabókina.
Fleiri dæma um gryttur er þörf en orðið er líklegast staðbundið.
Ijáléni n. ‘ljáblað’. B1 merkir orðið „Af.“ Eina dæmið í Rm er úr
Ferðabók Þorvalds og eina dæmið í Tm er úr Norður-Múlasýslu. Orð-
ið er því líklega austfirskt en fleiri dæma er þörf.
pís m. ‘stykki’. B1 merkir orðið „Af.“ Nær öll dæmi í Rm benda til
Austurlands eða Austur-Skaftafellssýslu en dæmi í Tm em víðar að. Það
telst því ekki staðbundið. ÁBIM telur orðið ekki tökuorð úr ensku held-
ur fremur skylt nýnorsku pis, pise ‘vesall og mjór maður’, í sænskri
mállýsku páis, pisu ‘smástelpa’ (1989:712).
sáð n. ‘mjólkurgrautur’. B1 setur við orðið „Af.“ í þessari merkingu. I
Rm em aðeins þrjú dæmi og em þau öll af Austurlandi. I Tm em dæmi
af Austurlandi og Austur-Skaftafellssýslu. Orðið er því líklegast stað-
bundið.
snöggt adv. ‘snöggvast „komdu snöggt til mín“’. B1 merkir orðið
„Hf„ Af.“ Aðeins eitt dæmi er um orðið í Tm notað á þennan hátt og
er það af Austurlandi.