Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.03.1919, Blaðsíða 15

TÍMARIT V. F. í. 1919
11
Öll skipaeign Dana:
i/j 1914 var 1950 skip er báru 870,000 smál. br., en
i«/„ 1918 — 1663 — — — 720,000 — „
Síðasta talan er nokkru stærri, en norska vátrygg-
ingafjclagið hefur komist að, en mismunurinn getur
vcl stafað af því, að þeir telji ekki skip sem minni
eru en 100 smál. og á öðrum staðnum er miðað við
„brúttó“-, en á hinum við „nettó“-smálestafjölda.
(Tidsskrift for Industri.)
Stærsta grafitnáma á Norðurlöndum.
í Berttulasókn i Tyrvishjeraði i Finnlandi hafa nú
að undanförnu verið rannsakaðar nýjar grafitnám-
ur. Landeigandinn W. Selander búfræðingur hefir
fengið til þess sjerfræðinga og liafa rannsóknir þcirra
leitt það í ljós, að þarna munu vera stærstu grafit-
námur á Norðurlöndum. Grafitið er þarna sumstað-
ar hreint, á öðrum stöðum blandað grjóti.
Nú er svo langt komið, að hlutafjelag er stofnað
til að vinna námuna og er hlutafjeð margar miljónir
marka.
Vjelarnar, er nota á, eru pantaðar frá þýskalandi
og verða þær knúðar með rafmagni. Grafilmölunar-
kvörnin verður hjá Karkku-járnbrautarstöð.
(Tekn. Fören. i Finl. Förhandl.)
Nobelsverðlaun fyrir eðlisfræði.
Eðlisfræðisverðlaun Nobcls fyrir síðastliðið ár
voru veitt C. G. B a r k 1 a prófessor við liáskólann í
Edinborg. Var það fyrir notkun hans á svo kölluðum
afbrigðilegum Röntgensgeislum. Notkun þeirra liefur
þegar borið mjög góðan árangur. það er þeim að
þakka að nýjar og sjerstaklega hagkvæmar aðferðir
liafa nú fundist, til að rannsaka innviði efnis-
kendra hluta.
Charles Glover Barkla fæddist í Liver-
pool 1877. Hann stundaði nám við háskólann þar í
borginni, en var einnig tíður 'gestur í „Trinity and
Kings College“ í Cambridge. Hann varð forstöðu-
maður efnarannsóknarstofu og aðstoðarkennari í
eðlisfræði við háskólann í Liverpool 1905, dósent í
rafmagnsfræði við sama skóla 1907, prófessor i eðl-
isfræði við Lundúnaháskóla 1909 og prófessor í
„natural philosophy“ við háskólann i Edinborg árið
1913. (Tekn. För-en. i Finl. Förhandl.)
Fossakaup finsku stjórnarinnar.
Ríkisráðið finska hefur nýlega keyjd fossana
Taivalkoski og Narkauskoski í Kemiálv og Kukkolan-
koski i Torneálv. Kaupverðið er nokkuð undir 10
milj. marka. Samanlagt afl fossanna hefur mælst
vera 41.000 hestöfl, eins og fossarnir eru nú frá nátt-
úrunnar hendi og miðað við minsta vatnsmagn ánna.
Lágmarksvatnsaflið i 9 manuði ársins er samkvæmt
nákvæmlega teknu mánaðamcðaltali á árunum 1911
—1918, samtals 79 þúsundir hestafla.
Áætlanir hafa þegar verið gerðar um aflstöðvar við
Narkauskoski. Samkvæmt þeim má taka til notkun-
ar 25,000 hestöfl á túrbínuna, en það er álitið að alls
megi ná 50.000 hestöflum úr fossunum.
Ríkisþingið hefur einnig vcitt 56 þúsundir marka,
til að kaupa nokkur fossarjettindi í Uleálv.
(Tekn. Fören. i Finl. Förhandl.)
Innlend tíðindi.
Fundahöld.
4 9. fundur fjelagsins var lialdinn 29. jan. 1919 á vilamálaskrifst.
Guðni." Hliðclal flutti erindi um „köfnunarefnisiðnað“, sem birt-
ur verður í naista hefti. Yar fossanefndinni boðið á fnnd þenna.
Siðar á fundinum var rœtt erindi frá Guðm. Hlíðdal um reglur
og' eftirlit með rafveitum og kosin nefud í málið: Guðm. Hlíð-
dnl, Jón Þorláksson,-Paul Smith.
5 0. f u n d u r — a ð a 1 f u n d u r 'fjelagsins var lialdinn 26.
febrúar 1919 á Ingólfslivoli. Fundarstjórí var kosinn Jón Þor-
léksson.
1. Formaður gaf skýrslu um störf fjelsgsins 1918. Fjelagar
voru orðnir 17; höfðu tveir nýir bœtst við á árinu, auk
eins sem flutst hafði heim aftur og gengið i fjelagið á ný.
5 fyrirlestrar höfðu verið fluttir í fjelaginu á árinu Af
timaritinu höfðu verið gefin út 4 heíti með snmtals 56
bls. af tesmáii, ásamt 4 bl, af uppdráttum. Fastir ákrif-
endur voru nær 300, og mikið hafði sclst af eldri árgang-
um, enda sum hefti nú nær ulveg útseld. Erlend tiraarit
höfðu verið borin milli manna eins og áður.
Fjelagið bal'ði með styrk úr landssjóði haldið námskeið
fyrir mælingamenn í Reykjavik 24. april tií júnímánaðarloka.
Á áiinu nndaðist próf. Jón Kristjánsson, sem verið hafði
formaður gerðardóms fjelagsins; í hans stnð tók Rlemens
Jónsson f. landrituri slarfa þenna að sjer. Eilt mál var ný-