Tímarit Verkfræðingafélags Íslands


Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.02.1928, Blaðsíða 21

Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.02.1928, Blaðsíða 21
T I M A RIT V. F. í. 1928 13 framt að liggja þangað gufupipa til lireinsunar á tunnum og til hitunar á olíunni. Gert er ráð fyrir einföldum bárujárnsskúr yfir oliugeymunum. íbúðarhús það sem nú er á lóðinni, er ráðgert að nota handa verkafólki verksmiðjunnar. Fyrir skrif- stofu og fyrir íhúð framkvæmdarstjóra, aðalverk- stjóra, og ef lil vill vjelstjóra, er ráðgert að byggja hús við innganginn á verksmiðjulóðina, 16x19 m að grunnfleti, tvíhæða. Bryggjuhúsið, sem nú er á lóðinni, er ætlað til geymslu á salti, varalilutum vjela og þNáumlíku. Ekki mun gerandi ráð fyrir að vatnsveita bæjar- ins geti lagt verksmiðjunni til nægilegt vatn, og er gert ráð fyrir 3 þml. vatnsæð ofan úr Hvanneyrará. Loks er gert ráð fyrir girðingu um alla lóðina. Kostnaðaráætlun. Ivr. 1. Umbætur á hryggjum, spor, vogir. . . . 20,000,00 2. Síldarþrær ............................... 50,000,00 3. Hús, ásamt núverandi húsum og mann- virkjum á lóðinni ....................... 248,000,00 4. Vjelar allar uppsettar ásamt vatnsveitu 360,000,00 5. Girðingar og lögun lóðar ................. 15,000,00 6. Vextir af stofnkostnaði .................. 40,000,00 7. Umsjón og ófyrirsjeð ..................... 67,000,00 Samtals . .. Kr. 800,000,00 8, Áætlun um rekstur. Sú áætlun hlítur altaf að verða breytingum undir- orpin eftir aflabrögðum, hæði stærð aflans og gæð- um, og eftir verðlagi. Jeg mun miða áætlunina við verðlagið 1927, eða sem næst þvi, en vil fyrst til ábendingar geta um nokkur þau atriði, sem valda því, að tölurnar i slíkri áætlun breytast frá ári til árs. Verð á síldarolíu fer eftir því, live mikið er í henni af óbundinni feitisýru. Flest árin undanfarandi liefir sú olía náð hæsta verði, sem liafði eigi yfir 3% ób. feitisýru, en ekki verið seljanleg til matarfeitivinslu, ef ób. sýra var yfir 5%. Árið 1927 var verðið tals- vert lægra en undanfarin ár. Eftir upplýsingum frá De Nordiske Fabriker, sem munu kaupa mest af síldarolíunni frá íslandi, hefir verðið að greiddu flgj. til Frederiksstad fyrir oliu með 3% feitisýru verið þannig pr. enskt tonn, að meðtöldum ilátum (trje- tunnum): 11)22 sterlpd. 25.8.0. 1923 — 31.15.0. 1924 — 33.0.0. 1925 31.0.0. 1926 31.0.0. 1927 — 25.10.0. Vérðlaékkunin frá 1926 lil 1927 riemur þá 5% sterlpd. eða um 121 kr. á tonn. Sjeu áætluð 19 tonn oliu úr 1000 málum síldar, verður þetta um 2300 kr. pr. 1000 mál, eða kr. 2,30 á hvert mál síldar. Af þessu má sjá hver áhrif verðsveiflur geta haft á rekstursáætlun eins og þessa. Verðið á síldarmjöli er einnig mjög mismunandi eftir gæðum mjölsins. Með norskum lögum og reglu- gerð frá 1924 er fyrirslupuð eftirfarandi flokkun á síldarmjöli, sem selt er til skepnufóðurs þar í landi: a. Saltsnautt síldarmjöl. Feiti -)- protein minst 73%, vatn mest 11%, salt mest 2%. b. Linsaltað síldarmjöl. Feiti protein minst 67%, vatn mest 12%, salt mest 6%. c. Mjög saltað síldarmjöl. Feiti + protein minst 63%, vatn mest 12%, salt mest 12%. í þeim bluta, sem á að vera feiti + protein má ekki telja meira en 12% af fgiti, og í engri tegund- inni má vera meira en 15% af feiti. Auk þess sem verð mjölsins er mismunandi eftir gæðum, er það vitanlega einnig undirorpið almenn- um verðsveiflum, þó þær hafi undanfarin ár verið minni en verðsveiflur olíunnar.1) pá er og æði mismunandi, hve mikið fæst af oliu og mjöli úr sildinni. Hjer verður reiknað með að af olíu fáist um 14% af þyngd hrásíldarinnar. En sam- kvæmt reynslunni fæst ekki svo mikið úr síld, sem veidd er snemma sumars, en aftur getur fengist meira úr ágústveiddri sild. Mjölprósentan ætti að vera minni breytingum undirorpin, en reynist einn- ig misjöfn, ekki sist vegna þess að útbúnaður verk- smiðjanna er misjafn. Til gleggra yfirlils skifti jeg árlegum gjöldum verksmiðjunnar í föst gjöld (vexti, fymingu m. m.), sem verða nærfelt hin sömú, hvort sem starfræksl- an er mikil eða lítil, og í gjöld sem fara vaxandi í lilutfalli við magn þeirrar síldar, sem unnin verður yfir árið. En um þessa síðari liði er það að segja, að þeir breytast ekki alveg í rjettu lilutfalli við magn síldarinnar, og sjerstaklega verða þeir nokkru hærri fyrir hver 1000 mál, ef aflinn verður svo lítill, að verksmiðjan getur elcki starfað óslitið, aftur munu ýmsir þeirra geta orðið heldur lægri pr. 1000 mál, ef aflinn er meiri en í meðallagi, en munurinn ætti ekki að verða mikill á hvoruga lilið nema vinslan verði langt fyrir neðan eða ofan meðallag. Útdráttur úr rekstraráætluninni verður þannig: a. T e k j u r. Söluverð afurða úr hverjum 1000 málum sildar: Olía, 19 tonn, foh, um ................ kr. 9,200,00 Mjöl, 22 tonn, foh, um................. — 6,945,00 . Samtals ... kr. 16,145,00 ■ 1) Um það leyli sem erindið var flutt, lækkaði verS á sildarmjöli stórkostlega. vegna mikils framboðs frá bræ'ðslu- stöðvum við Kyrrahafið.

x

Tímarit Verkfræðingafélags Íslands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Verkfræðingafélags Íslands
https://timarit.is/publication/860

Tengja á þetta tölublað: 1. tölublað (01.02.1928)
https://timarit.is/issue/346944

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

1. tölublað (01.02.1928)

Aðgerðir: