Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1933, Síða 28

annan, og að minum dómi fegurri svip, cn hún ann-
ars liefði fengið; þar á ofan var þessi tilbreyting
alíslenzk og i góðu samræmi við golneska stílinn.
Það var því eðlilegt, að mér dylti Iiið sama í bug,
islenzka stúðlabergið, er gera skvldi uppdrátt af leik-
Iiúsinu, þótl ekki hafi eg birt um að stæla það bók-
staflega. Eg hefi aðallega notað það scm skraut á
slétlum, óbrotnum veggjum.
Það var sjálfgefið, að liin afarháa leiksviðsbygg-
ing (!) hæðir, ef kjallari er talinn mcð) bæri ægis-
lijálm yfir liúsið. Þessi mikli turn er skreyttur með
hvitum sluðlabergssúlum ofan glugganna, sem skera
sig frá dökkgráum múrunum, eins og gosgangur
gegnum berg. Súlurnar njóta sín betur vegna lit-
breytinganna. Svipaðar súlur koma og á framhlið
bússins, ofan glugganna (5), en gluggum er skip-
að svo, að þeir eru háir og mjóir, liver neðan ann-
ars eða ofan, svo sem oft má sjá á nýtizku liúsum.
Eru þeir að sjá sem dökkar glufur í grált vegg-
bergið. Stuðlar koma og ofan dyra á framhlið liúss-
ins, en ekki er þó gengið frá þeim til fullnustu, enn
sem komið er.
Sama hugmynd er og notuð á einum stað innan-
húss, á loftinu í áhorfendasalnum. Það er ætíð nokk-
ur bætla á bergmáli i stórum sal, og kemur það sér
illa í leikhúsi. Nú er þess hætlara við þvi, sem vegg-
fletir og loft eru sléttari. Er því breiður bekkur á
loftinu með l'ram vcggum, gerður líkt og sæi í brot-
ið stuðlaberg. Salurinn fær því á sig a'ð nokkru leyti
svip af helli, og fer það vonandi vel, þegar sterkt
Ijós lýsir allt bið slétla miðbik loftsins, þótt ekki sé
lengra farið i því, að likja eftir belli. Fyllilega kemur
þetla fyrst í ljós, þegar liúsið er fullgerl og upplýst.
Það einkennir nú Austurbæinn, engu síður en
slöpull kaþólsku kirkjunnar Vesturbæinn, og sést
liinn mikli leiksviðsturn langt að. Svipur liússins
er að mcstu cftir nútimatízku, þótt ekki liafi liún
vcrið allt i öllu. En það, sem einkum skilur, er ís-
Ienzk h úsgerðcirlst.
Hitt stóð ekki i minu valdi, að fá þvi betri stað
en þennan. Því réðu aðrir.
Á flestum stórhýsum voru böfum vér nokkuð
grælt og ýmslegt lært. Bygging Alþingisbússins
kenndi oss að kljúfa stein og byggja úr lionum.
Hefir það orðið atvinna fjölda manna siðan, sér-
staklega fyr, og sennilega margborgað liúsið.
Bygging Safnaliússins kenndi oss að gera járnbent
Ioft, sem nú eru notuð í flestum búsum, og var
þetta mikil l'ramför. Bygging leikbússins verður
vonandi til þcss, að svikular sléttunarhúðir á
veggjum Iiverfa og allur sá mikli kostnaður, sem
befir fylgt liinni sifelldu málningu á húsum að ut-
an. Að vísu liafa nokkrar framfarir orðið í þessu
síðustu árin. Það hefir lekist að nota smámöl og
stcinlím til þess að gera smákornótt yfirborð, og
fer það oft betur en sleikt og slétt. Hvorttveggja
liefir þó þann galla, að dauði, grái steinlímslitur-
inn helzt. Þá hafa mcnn fengið útlent sléttunar-
efni, sem er að mestu leyti malaðar, útlendar stein-
tegundir. Útlitið verður þá betra. En þetta er dýrt,
og endingin óviss í íslenzku veðurlagi.
Mér kom til hugar, að það kvnni að mega nota
íslcnzkar steintegundir til j)ess að prýða sléttunar-
húðina og vernda hana. Hvítan, harðan kvarts
mátti lá úr gömlu gullnámunni í Miðdal o. v.
Hvitan og furðu harðan kalkstein má fá úr Esj-
unni. Af dökkum steinum var hrafntinna vafa-
laust bezt. En bana er óvíða að fá, nema uppi i
öræfum landsins. Eg réðist i að útvega þessar
steintegundir, vildi belzt nota innlent efni og hjóst
auk ])ess við, að það yrði sizl dýrara en útlent.
Steinarnir voru muldir, ljósu og dökku teg-
undunum hlandað saman, til þess að fá fall-
egan dökkgráan lit á búsið og kornunum þrýst
inn i sléttunarbúðina, svo að þau sykkju að mestu
inn í hana. Verk þetta var ekki vandalaust, cn múv-
arameistari Kornelius Sigmundsson og starfsmenn
bans leystu það vel af hendi, svo að yfirborðið var
jafn gröft og l'ór vel. Litlu einu af silfurbergi var
blandað saman við, enda glilrar það í sólskini af
aflurkasti lirafntinnu og ljósbroti i silfurberginu.
Hér er auk þess um verulegan sparnað að ræða, þvi
að öll húðunin með þessu nýja íslenzka efni á leik-
búsið koslaði um kr. 12.000, en liefði kostað um kr.
30.000, ef erlendum tilboðum um steinhúðun befði
verið tekið, sem auk þess var bvergi nærri eins fallcg.
Sundhöll Revkjavíkur. Norðurhlið. (Nordseite).