Freyr - 01.07.1920, Blaðsíða 15

FREYR
77
Járnstöng þessi er sýnd með punktalínum
á teikningunni; í staö járns má líka hafa
þunna og breiSa fjöl. HliS a, sem er upp
meS hægra vjelarhjólinu, er fest viS botn-
inn meS hjörum, framan á. hana ofarlega
er negldur spaSi úr járnþynnu; gat er á
enda spaSans, og er honum smeygt upp
á járnbolta þann á vjelinni, sem lyftisteng-
ur ljásins hvíla á (á Mc. Cormick sláttu-
vél). Er boltanum snúiS þannig, aS lokan
sje aftur, og er spaSanum smeygt aS eins
inn fyrir lokuna. SpaSi þessi þarf aS geta
svignaS nokkuS. Aftan við þessa hliS eru
dyrnar. HurSin er jafnstór dyrunum, fest
meS hjörum viS botninn, en er aldrei
látin aftur, heldur dregst hún flöt úti
fyrir dyrunum; beygja má hornin á henni
ögn upp aS aftan og framan, svo aS ekki
rekist á ójöfnur. HliS b. er hnoSnegld viS
botninn og aS framan fest meS skrúfbolta
þeim, sem annars heldur skörinni, en þó
lauslega, því hliðin þarf aS geta færst ögn
upp og ofan á boltanum, eftir legu ljásins.
Hrífan er meS ca. 2 m. löngu skafti, sem
þarf aS vera nær því eins sterkt og orf-
leggur. Hausinn er 86 cm. langur, og hall-
ast á skaftinu, svo aS horniS til vinstri er
um 66°/. Tindarnir, sem eru úr trje, stefna
ögn f r a m á v i S, niSur úr hausnum.
SamhliSa hausnum er vírteinn, sem varnar
því, aS heyiS fari yfir, þegar sett er úr
skúffunni.
Þegar slegiS er, rakar svo sláttumaSur-
inn heyinu aftur eftir skúffunni smám sam-
an, þegar þaS safnast fyrir á ljágrindinni,
og svo, þégar hæfilega mikiS er komiS öllu
í einu taki út úr skúffunni. Líka má fylla
skúffuna alveg, en þá verSur venjulega aS
stöSva hrossin, á meSan losaS er. í næstu
ferS er svo losaS í sama staS og áSur, og
myndast svo garSar eSa rastir þvert yfir
skárana. HvaS langt verSur á milli garS-
anna, fer auSvitaS eftir grasmagni; þaS
hefir verið hjá mjer frá 8—50 faSmar,
venjulega á mýrum 10—20 faSmar. Á milli
garSanna rakast venjulega hvert strá
s e m s 1 æ s t; og í görSunum er heyiS
alveg hreint, ef engiS er ekki svo blautt,.
aS vatn renni yfir ljáinn. En fyrir getur
þaS komiS, að lakar sláist en ella, ef ekki
er nógu oft rakaS af ljánum aftur í skúff-
una. — Gott fyrir sláttumanninn, að binda
stjórntaumana viS sig, svo hann geti sem
oftast haft báSar hendur á hrífunni. Sjeu
hestarnir óþægir, og eins meSan maSurinn
er aS venjast verkinu, er gott aS annar
gangi meS og stýri hestunum.
Áhöld þessi hafa veriS notuS síSastliSiS
sumar á 20—30 bæjum norSanlands, en þvi
miSur veit jeg ekki nema sumstaSar um,
hvernig þau hafa reynst. Jeg hef fæst af
þeim smíSaS sjálfur (aS eins 5), heldur
látiS upplýsingar um þau ýmist brjeflega
eSa munnlega. BaS jeg menn þá aS jafnaSi
aS láta mig vita, hvernig þau reyndust, en
þaS hefir aS eins einn gert óspurður. ÞaS
sem jeg veit um, hvernig tækin hafa reynst,
er á þesusm bæjum: Lóni í Kelduhverfi,.
Laxamýri, GarSi í ASaldal, RauSuskriSu,.
Gautlöndum, Stóruvöllum og Mýri í BárS-
ardal, Fremstafelli, FinnsstöSum, Ófeigs-
stöSum, ÞóroddsstaS og GranastöSum í
Kinn. Á þessum bæjum hafa áhöldin reynst
mjög vel, aS einum bæ undanteknum, þar
sem hestarnir fældust og brutu vjelina, svo
lítiS varS um vjelarslátt þetta sumariS. Á
tveimur af þessum bæjum voru þó venju-
lega tveir viS sláttinn, annar sem stýrSÍ
hrossunum, en hinn sló og rakaSi; slíkt er
eðlilegt í byrjun, og þar sem hestar eru
óþægir, en á annars ekki aS þurfa. Auk
þess voru áhöldin notuS á Grýtubakka í
HöfSahverfi, nokkrum bæjum í SkagafirSi
og Lóni og fleiri bæjum i Kelduhverfi. Jeg