Freyr - 01.01.1927, Page 23

F R E Y R
13
gaumur, en við því má ekki daufheyrast í
framtíðinni.
Hvernig er taðan okkar í ár?
Efnagreining á töðu frá því í suinar
þekki ég ekki. Sé hún til, er hún ekki að-
gengileg fyrir almenning. Á henni verður
því ekki hyggt. En allir eru nú farnir að
nota töðuna og hafa því fengið reynslu á
henni samanborið við töðu undanfarinna
ára. Og sú reynsla segir töðuna ekki góða,
heldur afleita. Sumstaðar er varla hægt að
láta geldar kýr, hvað þá kálffullar, haldast
við á henni. Alstaðar þar sem ég hefi spurn-
ir af, er ekki hægt að fá vorbærur og síð-
bærur, sem fóru inn í haust í 10—12 mörk-
um (10—12 kg. á sólarhring) í mál, til að
injólka meira en 4—5—6 merkur, þó dekr-
að sé við þær eins og hægt er, og þær fengn-
ar til að éta 14—16 kg. á dag, eða 28—32
inerkur í mál. Af sömu gjöf af góðri töðu,
eru sömu kýrnar vanar að mjólka 10—12
kg. á dag, og fitna þó þá, en haldast illa
við nú. Og ef einhverstaðar heyrist talað
um nýbæru, sem ekki fær l'óðurhæti, þá
hrapar úr henni nytin, þó hún sem snöggv-
ast hafi komist í einhverja nyt, og hún hætt-
ir fyrst að geldast, þegar hún er komin nið-
ur í 6—7 inerkur í mál. Fyrst þá, virðist
komið jafnvægi á, milli þess sem hún fær
í töðunni og þess sem hún þarf sér til við-
halds og mjólkurmyndunar.
Vothey gefið með töðunni.
1 sumar gerðu fleiri vothey en áður, og
var það ekki að ástæðulausu. Þó voru
ýmsir sem gerðu það ekki. Astæður til þess
eru aðallega tvær. Sú er önnur, að inenn
eru hræddir um að það mistakist. Það get-
ur, ef til vill, komið fyrir, því öll mann-
anna verk geta mistekist, en það er ekki
frekar ástæða til að ætla, að votheysgerð-
in mistakist en hvað annað. Það er síst
vandasamara að gera vothey en þurhey, og
því ekki frekar ástæða til, að votheysgerð
en þurheysverkun mistakist. Margir sem
vilja gera vothey, og gefa það fé, eru
hræddir um að með því fái þeir riðu í féð.
Þeir gera það því ekki þess vegna. Þetta er
líka ástæðulaus ótti, enginn veit af hvérju
riðan kemur, en hitt er víst, að margir hafa
gefið vothey um margra ára skeið og aldrei
átt riðuveika kind, ineðan aðrir, sem aldrei
hafa séð vothey missa árlega fleiri eða færri
kindur úr riðu.
Votheyið í vetur reynist sérlega gott með
töðununi. Kýrnar mjólka hetur, og þrífast
betur, og á þeim bæjum sem gefa það, að
nokkru ráði, verður ekki vart við laka-
þemhu í kúm, sem annars her mjög á.
Arið í ár ætti því að kenna hændum að
gera vothey framvegis, sérstaklega þegar
óþurkar koina.
Fóðurbætir með töðunni.
Ég hjóst við því í sumar, þegar ég sá
hvernig töðurnar fóru, að þær mundu reyn-
ast illa til fóðurs, og sérstaklega bjóst ég
við, að í þær mundi vanta eggjahvítu. Ég
fékk mér því fóðurbæti, sem er blanda af
5 tegundum olíukaka, og sem inniheldur
470 gr. af eggjahvítu i hverju kg. Af þess-
ari blöndu gaf ég vor- og síðbærunum i
haust, fyrst eftir að þær komu inn, um %
kg. á dag, og á meðan geltust þær ekki. Eft-
ir að snemmbærur báru, varð ég að draga
af fóðurbæti við sumar síðbærurnar, en
taka fóðurbætirinn alveg frá öðruin, og um
leið og það var gert, geltust þær niður í 6
merkur í mál. Nýbærurnar komust þrjár
í 18 og 19 merkur, með því að fá % af gjöf-
inni í votheyi og 1 kg. af fóðurblöndunni á
dag. Nú eru þær að byrja að geldast, en eru
enn í 16 og 17 mörkum og fá sömu gjöf.
Ein nýbæra (kvíga) komst að eins í 12
merkur og er í því enn.
AÖrir, sem ég þekki, hafa gefið rúgmjöl.
I því eru næringarefnin um einn sjöunda