Freyr - 01.11.1931, Page 19

FREYR
119
Eg verð að játa, að eg skil ekkert í
þessari setningu. Thalbitzer — og síðar
Jóni Þorlákssyni og Jóni ísleifssyni —
var falið sð gera nauðsynlegar frummæl-
ingar á áveitusvæðinu, og gera yfirlits-
áætlun um kostnað og fyrirkomulag. Enn-
fremur var Jón Þorláksson einn af þrem-
ur stjórnskipuðum mönnum í nefnd, til að
undirbúa málið. Aðrir verkfr. studdu ekki
framkvæmd málsins. Mér er ekki kunn-
ugt um að þessir verkfr. hafi rekið sig á
„óbilgjarnar klappir“ í sarnbandi við Flóa-
áveituna. Aætlun þeirra J. Þ, og J. f. var
fylgt í aðaldráttum, við framkvæmd verks-
ins, og varð kostnaðurinn undir áætlun.
Um framkvæmd verksins er ekki ástæða
til að ræða hér.
Arangur áveitunnar er bæði beinn og
óbeinn. Eg hefi þegar getið þess að hinn
beini árangur, þ. e. grassprettan, varð
mínum vonum framar.
Á þeim býlum er hafa hæfilega stór
áveitulönd, svarar áveitan vel öllum kostn
aði. Hinsvegar eru áveitulöndin sumstað-
ar svo stór að þau verða ekki nytjuð, nema
að nokkru leyti. Á meðan þannig standa
sakir, getur áveitan orðið nokkrum jörð-
um bein byrði, en það verður ekki fyrir-
tækinu gefið að sök, þó grasið sé ekki
notað.
Þá eru það ekki einungis slægjulönd
Flóans er njóta góðs af áveitunni, heldur
og víða beitilöndin, er ýmist liggja að
áveitusvæðunum eða innan um þau. Hafa
þau sumstaðar batnað all-verulega, og það
án sérstaks tilkostnaðar.
Hinn óbeini hagnaður af áveitunni er
mikill og margþættur. Áður en áveitu-
framkvæmdir hófust, var Flóinn eitt af
mörgum kyrstöðu-héruðum þessa lands.
En nú vöknuðu Flóamenn af þungum
svefni. Þeim óx ásmegin við rekurnar
— gerðust meiri verkmenn en áður. Nú
rak hver umbótin aðra: Fjós og hlöður
voru bygðar stærri og vandaðri en áður,
mjólkurbúið fæddist, nýir vegir voru bygð-
ir, og síðast en ekki sízt komst veruleg
hreyfing á undirbúning samgöngubóta yfir
Hellisheiði. Flest þetta væri enn ógert, og
ætti sennilega langt í land, ef áveitufyrir-
tækið hefði ekki gengið á undan.
Þeir eru margir er reyna að hafa Flóa-
áveituna að fótaskinni; jafnvel menn er
naumast hafa séð Flóann, nema þá af
Kambabrún, hvað þá að þeir hafi reynt
að kynna sér málið eftir beztu heimildum,
enda hafa hnútur þeirra verið að jafn-
aði án raka. Mér hefir aldrei þótt þess
vert að svara þessum mönnum, en nú.
þegar málsmetandi maður fer á stað, og
ræðst — ekki einungis á Flóaáveitufyrir-
tækið heldur og — á votlendisáveitur yfir-
leitt, og hygst með sterkum orðum að
kveða þær niður fyrir fullt og allt, og án
allra rannsókna, en færir ekki önnur rök
en þau, að túnræktin sé að hefjast upp
úr myrkri þekkingarleysis og vonleysis,
er hvílt hefir sameiginlega yfir túnrækt
og engjarækt, alt frá landnámstíð, ja þá
get eg ekki lengur setið hjá.
Sú var tíðin, að sjávarútvegurinn var
með líku van-menningarsniði og landbún-
aðurinn, og þegar liann síðar reis úr rúst-
um og skreið fram úr landbúnaðinum, þá
heyrðust raddir um það að nú ætti að
leggja hinn vonlausa landbúnað niður, og
þjóðin sem heild; að snúa sér eingöngu
að sjávarútvegnum. Þessi skoðun er jafn-
vel ekki enn útdauð. Nú er túnræktin að
rísa úr rústum, og um leið á að dauða-
dæma hinar vonlausu áveitur. Og jæja!
„Sagan endurtekur sig“.
Á. G. E. segir að „tnegin stoðir, sem
stutt hafi áveitustefnuna, séu fátækt og
fáfræði“. Alveg rétt! Sömu stoðir og
stutt hafa allar greinar hins ísl. landbún
aðar, og gera enn.
Á. G. E. er einn þeirra manna, er mest