Freyr - 01.11.1931, Blaðsíða 20

120
FREYR
og bezt hafa gengið fram í því að hefja
túnræktina til verðugs gengis, það er því
undarlegt að hann skuli nú rísa upp á
móti áveitunum, áður en tilraunir hafa
sýnt hvers af þeim megi vænta. Og áveit-
urnar eru svo ómerkilegar sem þær kunna
að vera, bæta þó yfirleitt aðstöðuna til
túnræktar.
Hver er ástæðan fyrir þessari andúð?
Ef til vill sú, að erlendis hafa votlend-
is áveitur víðast orðið að þoka fyrir þur-
lendisáveitum eða túnrækt. Erlendis er
jörðin víðast dýrari en hér; þar er því
reynt að knýja fram svo mikinn og góð-
an jarðargróður sem tök eru á, og ekkert
til. sparað. Þar er tilbúinn áburður víða
mun ódýrari en hér, eða sumstaðar hér
á landi.
Það er kunnara en frá þurfi að segja,
að á ýmsum stöðum þar sem áveituskilyrði
eru hér bezt, þá fæst betri og fljótteknari
heyafli af enginu en túninu, þó það sé í
góðri rækt á almennan mælikvarða. Eg
vil aðeins nefna eitt dæmi af mörgum,
máli mínu til sönnunar: Á Reynistað, í
Skagafirði, er gamalt áveituengi. Það hefir
farið batnandi í seinni tíð, fyrir sérstak-
lega góða umhirðu. Engið er allt slétt.
Grrasið er blendingsgróður og nýtur aðeins
þess áburðar er því berst með áveituvatn-
inu. Heyið kemst oft trauðla fyrir á teign-
um, og reynist ekki lakara til fóðurs en
góð taða. Við þessa áveitu mun hafa skap-
ast réynsla og þekking, sem erindi á til
almennings; enda mun þessi áveita vera
starfrækt betur en aðrar áveitur hér á
landi. Þessi áraugur virðist vera sómasam-
legur, en ólíklegt þykir mér að lengra
verði ekki komist í votlendisræktun, ef
eiuhverntíma kæmist á vísindaleg tilrauna-
starfsemi á þessu sviði.
Enginn skal halda að eg hafi blinda trú
á votlendisáveitum, þannig að eg vilji
eggja menn á að stunda þær, frekar en
aðra ræktun. Og vitanlega á að nota þær
ræktunaraðferðir er bezt reynast, við þessa
eða hina staðhætti. Það þarf að koma á
fót vísindalegum tilraunum með sem flest-
ar ræktunaraðferðir, svo að innlend vís-
indi sitji í dómarasætinu, en ekki sleggju-
dómararnir Pétur eða Páll. Og eg tel það
óverjandi af fjárveitingavaldinu, eftir
að það hefir lagt frammiljónir króna
í áveitufyrirtæki, að þá skuli það enn
e k k i hafa komið á fót viðeigandi til-
raunastarfsemi.
Eftir að Árni verri hefir lokið inngang-
inum: „Tvær stefnur“, tekur Árni betri
við. Sá Árni, sem allir jarðræktarvmir
þekkja; og nú kemur ritgerð sem sver
sig í ættina, ritgerð sem allir landbúnað-
armenn þurfa að lesa. Eldlegur áhugi, er
örfar alla sem ekki eru daufdumbar, og
hollar leiðbeiningar í túnrækt, bygðar á
þeirri þekkingu sem þegar er fengin hér
á landi.
Á. Gf. E. segir meðal annars:
„Yfirleitt er þörf mikilla umbóta og
stefnubreytingar frá því sem nú er
í nýræktinni, til þess að nálgist það mark,
sem öllum ætti að vera ljóst að keppa
verður að, en það að allt nýræktarland,
sem þarfnast framræslu sé ræst fram
bæfilega vel, alllöngu áðu r en það er tek-
ið til endanlegrar ræktunar. Framræsl-
an á undan ræktuninni, enelcki
á eftir, eins og nú á sér stað allt
of víða“. Þessi hugvekja þyrfti að mál-
ast á bæjardyr hvers einasta býlis á land-
inu, því einmitt þetta nýræktarlögmál
mun tíðast brotið, og því fer oft eins og
fer. Ásgeir Jónsson.