Freyr - 01.05.1937, Síða 17

F R E Y R
79
síðastl. haust á sláturstöðum flestum eða
öllum á landinu.
Við skýrslu þessa er það að athuga, að
'á mörgum slátrunarstöðum jer dilkum
nær eingöngu slátrað til útflutnings á
freðkjöti. Þeim kroppum fylgir nýrmör
og nýru sem eykur kroppþungann, þeg-
ar um vel feita dilka er að ræða, allt að
1 kg. Gjöri. ég því ráð fyrir, að á þeim
slátrunarstöðum, er dilkar hafa mestan
kroppþunga, verði meðalþungi nýrna og
nýrmörs allt að 700 gr. Nú er á nokkrum
sláturstöðum, eins og t. d. Búðardal, Salt-
hólmavík og Króksfjarðarnesi, mör og
nýru skilin við kroppana, áður en þeir
eru vigtaðir, en aftur á móti vigtað með
flestum kroppum á öðrum stöðum eins
og t. d. Borðeyri og Hólmavík. Hygg ég
því, að nokkrir slátrunarstaðir hafi
þyngri dilkakroppa en þessir síðasttöldu
staðir, sem þó eru taldir fyrstir eftir
þunga dilkakroppanna. Sennilega ættu
þeir að vera 5. og 6. í röðinni.
Það er nauðsynlegt, ef gefa á almenn-
ingi rétta hugmynd um það, hvar dilkar
hafa í raun og veru mestan kroppþunga
að láta þess getið, — er slíkar töflur eru
birtar sem hér um ræðir, — hvort dilk-
um er slátrað til útflutnings á freðkjöti
frá sláturstöðunum eða ekki.
Þorst. Þorsteinsson.
Búðardal.
„Kartöfí«rÉ< ofanjarðar.
Hvaða sjúkdómur er það? — þegar
kartöflurnar vanþroskast og myndast
ofanjarðar á stönglunum, í staðinn fyrir
að myndast niðri í moldinni á eðlilegan
hátt.
Þessi spurning hefir oft verið lögð
fyrir mig, um land allt, því víða hafa
menn orðið þessa varir og fengið minni
uppskeru en verða átti, og vilja auðvit-
að fá ráð til þess að koma í veg fyrir
þennan kvilla framvegis. Þessu er fljót-
svarað. Þetta er enginn sjúkdómur,
heldur orsakast það og af því, að ströngl-
ar kartöflugrasanna laskast niður við yf-
irborð moldarinnar vegna hvassviðra.
Við það að stönglarnir vindast, eða
brotna, raskast auðvitað rás næringar-
efnanna um stöngulinn, og hin eðlilega
þróun jurtarinnar getur ekki átt sér
stað. Fara þá að myndast þessar „kart-
öflur“ í blaðöxlunum, og er það ekkert
annað en viðleitni jurtarinnar til að
halda sér við og auka kyn sitt, enda þótt
hún hafi orðið fyrir áfalli. Stundum kem-
ur það fyrir, að sjá má bæði heilbrigða
stöngla og stöngla með kartöflum ofan-
jarðar á sama grasinu. Við nánari athug-
'un gtstur maður sannfært sig um, að
vansköpuðu stönglarnir hafa laskast nið-
ur við jörðina, auðvitað oftast af völdum
hvassviðra.
Ráðið við þessu er fljótgefið. Það er
ekkert annað en að hlúa að kartöflunum,
og gera það vel og í tæka tíð. Sjá um að
moldin komi vel upp að grösunum, og
inn á milli stönglanna svo aðhlúningin
verði veruleg stoð fyrir plöntuna. Þá fá
menn engar kartöflur ofanjarðar, en jurt-
in þróast á eðlilegan hátt. Ekki er unt
að hlúa vel að, nema raðsett sé í garð-
ana, enda er það sjálfsagt, þó að enn
setji fjöldinn af landsmönnum kartöfl-
urnar óreglulega niður í beðin.
Þetta fyrirbrigði, sem hér er rætt um,
er óskylt því, að hin mörgu lcartöfluaí-
brigði mynda kartöflurnar mismunandi
djúpt í moldinni og sum svo grunnt, að
efstu kartöflurnar liggja alveg í yfir-