Freyr - 01.12.1940, Blaðsíða 26

200
FRE YR
sngum íslenzka jólasálma og önnur ljóð,
auk þeirra ensku jólasálma, sem börnin
höfðu lært í skólanum. Á enskum heimil-
um er jólatréð haft sem stofuprýði, en að
öðru leyti ekkert við það gert, nema jóla-
gjöfunum er raðað við fætur þess. Jóla-
lesturinn lásum við ávallt af íslenzkri hús-
lestrabók.
Eitt atriði var það í okkar jólahaldi, sem
ég kalla jólaferðina heim. Við það var eng-
in athöfn tengd, önnur en starf hugans.
Við fylgdumst með því, hvernig jólin liðu
heima á íslandi. „Nú er aftan-söngur að
hefjast í Reykjavík eða í Neskaupstað. —
Nú er fólkið að setjast að jólaborðinu
heima. — Nú er það að hugsa um okkur“.
— Tilfinningarnar, sem þessu jólaferðalagi
eru samfara, skilja fáir aðrir en þeir, sem
átt hafa jól í fjarlægu landi. En þá brúar
jólahugurinn heimshöfin sjálf.
Jólahald kirknanna var mest tengt við
sunnudagaskólana. — Voru þá hafðar sam-
komur fyrir börn síðasta sunnudag fyr-
ir jól. Fór þar fram ýmiskonar gleð-
skapur, en mest snerist það um Sankti-
Kláus og komu hans. En þarna hafði ís-
lenzka kirkjan sérstöðu. íslendingarnir
þurftu jól með helgum og dulrænum blæ.
Hópur af ungu fólki sagði við mig, þegar
kom að því, að jólasamkoman skyldi undir-
búin: „Við erum búin að tala saman um
það, að við viljum hafa eitthvað, sem er
andlegs og trúarlegs eðlis“. Og sannleikur-
inn var sá, að eina samkoman, sem hafði
kirkjulegan blæ um jólin í Wynyard, var
jóla-leiksýning íslenzku kirkjunnar. Að
vísu var sú sýning eftir enskri fyrirmynd.
Vestan hafs tíðkast það í hinum stærri bæj-
um að sýna slíkar hátíðasýningar í stórum
kirkjum um jólaleytið. í Wynyard var síra
Friðrik A. Friðriksson, nú prófastur á Húsa-
vík, upphafsmaður að jólasýningum. Hafði
hann prýðilegan mann sér við hlið, er var
Árni Sigurðsson leikari, smekkvís maður
með afbrigðum og listfengur. Þá var og
góðæri í fjárhagslegu tilliti og þurfi minna
að horfa í kostnað. En í minni tíð var
kreppa og stundum uppskerubrestur í
byggðinni, svo að við urðum að sníða okkur
mun þrengri stakk. Bjuggum við því til leik-
ina sjálf og reyndum eftir megni að hafa
hafa þá nokkru íslenzkari í anda en þá, sem
samdir voru af þarlendum höfundum. Þetta
eru ekki sjónleikir í venjulegum skilningi,
heldur sýningar (pageant), þar sem flestir
leikendurnir segja ekkert,en söngvar,hreyf-
ingar, ljós og litir túlka það, sem segja
þarf. Börnin léku hlutverk sín með prýði.
Söngflokkur kirkjunnar aðstoðaði við söng-
inn, og presturinn átti jafnan einhvern
þátt í athöfninni. Allt varð að fara fram á
ensku, nema jólaguðspjallið var lesið á ís-
lenzku og flestir sálmarnir voru íslenzkir
jólasálmar. Þessar jólasýningar drógu að sér
fólk af öllum þjóðum, kirkjudeildum og
tungum, og á öllum aldri. Þar var rúss-
neskt og pólskt bændafólk jafnt sem
Englendingar og íslendingar. Ég heyrði
getið um menn, sem óku á opnum
sleðum einar tuttugu enskar mílur í 30—40
stiga frosti til að sækja helgisýningu kirkj-
unnar okkar á jólunum. Og það var eins
og í þessu formi, sem að vísu er gamalt
innan kirkjunnar, en óþekkt hér á landi,
kæmi fram andi hinna gömlu íslenzku jóla
með helgiblæ og hugarins tilbeiðslu. Að
minnsta kosti fannst eldra fólkinu, að með
þessu móti væri börnunum og yngra fólkinu
komið í kynni við heilög jól.
r
Búuaðarbaiiki Mands
óskar bœndum landsins
| gleðílegra jóla!