Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.08.1958, Síða 7

TlMARIT VFl 1958
53
Þegar aðalhráefni það til framleiðslu sements, sem nú á
að fara að brenna, skeljasandurinn í Faxaflóa, hafði
fundizt, var sú þrautin eftir að afla hans, lega hans
var slik, og var því óráðlegt að halda áfram undirbún-
ingi verksmiðjunnar, nema gerð yrði tilraun til öflunar
hans. En margir, ef ekki flestir, voru þeirrar skoðunar,
að slík tilraun hlyti að misheppnast. Tilraunin hlaut að
verða dýr, og dýr hefði hún orðið áliti stjórnmálamann-
anna, sem síðustu ákvörðun skyldu taka í þessu efni
eigi síður en annarra, sem að málinu stóðu, ef hún
misheppnaðist. En nákvœm athugun verksmiðjustjórn-
arinnar á möguleikunum til að dæla sandi við þau
skilyrði, er fyrir hendi voru, gáfu þó ótvírætt til kynna,
aö slikt mætti takast. Ólafur Thors, er þá var atvinnu-
málaráðherra og fór með mál verksmiðjunnar, tók loka-
ákvörðun um filraunadælingu á skeljasandinum, og þori
ég að fullyrða, að ekki hefði komið til byggingar sem-
entsvei'ksmiðju um skeið, ef tilraunin hefði ekki verið
gerð og hún tekizt svo sem raun varð á.
Þótt fenginn væri tæknilegur grundvöllur fyrir bygg-
ingu sementsverksmiðju, vpru margir erfiðleikar fram-
undan, einkum þó útvegu fjármagns, en mikils þurfti við
í þvi efni. Fyrsta meiri háttar lán tókst þáverandi for-
sætisráðherra, Ólafi Thors, að útvega árið 1956, og var
það nóg til þess að festa kaup á vélum til verksmiðj-
unnar, enda var svo gert, og var þá skömmu síðar hægt
að hefja fyrir alvöru byggingu verksmiðjunnar. Síðustu
tæp tvö árin hefur dr. Gylfi Þ. Gíslason, ráðherra, er nú
fer með mál verksmiðjunnar, gengið mjög ötullega fram
i því að útvega fjármagn til verksmiðjunnar, og hefur
verið hægt að halda framkvæmdum stöðugt áfram, þótt
oft hafi verið erfitt að afla hins mikla fjármagns.
Þá tók dr. Gylfi Þ. Gíslason þá mikilsverðu ákvörðun,
að framleiða skyldi í verksmiðjunni, auk sements, á-
burðarkalk, og á íslenzkur landbúnaður örugglega eftir
að hafa mikið gagn af þeirri framleiðslu, líklega meiri en
margur ætlar.
Öll árin frá því hið fyrsta lán var útvegað til verk-
smiðjunnai' og fram á þennan dag hefur fjármálaráð-
herra landsins verið Eysteinn Jónsson, og hefur hann
sýnt verksmiðjunni mikinn velvilja, eigi einungis í sam-
bandi við útvegun lána til hennar, heldur hefur ríkis-
sjóður lagt til verksmiðjunnar mikið fé.
Verksmiðjustjórnin þakkar mönnum þessum öllum hinn
mikla áhuga, er þeir hafa sýnt verksmiðjunni, og eigi
siður samvinnuna, sem verið hefur frá því fyrsta ein-
staklega góð, a. m. k. séð frá okkar sjónarhól. Hefur
aldrei fallið skuggi á það samstarf. Þá er ríkisstjórnun-
um öllum, er um málið hafa fjallað, þökkuð öll fyrir-
greiðsla því til eflingar, og ráðuneytisstjórunum í at-
vinnu- og fjármálaráðuneytinu, þeim Gunnlaugi E Briem
og Sigtryggi Klemenzsyni, sem verksmiðjustjórnin hcfur
haft mest samskipti við, þakkað einkar ljúft samstarf.
Við útvegun lánsfjár til verksmiðjunnar liafa erlendir
aðilar veitt mikilvæga fyrirgreiðslu, einkum þó am-
bassador Bandaríkjanna, John J. Muccio, forsæt.isráð-
herra Danmerkur, H. C. Hansen, og ambassador Sam-
bandslýðveldisins Þýzkaland, H. R. Hirschfeld. Er þeim
þökkuð velvild þeirra í garð lands og þjóðar og fyrir-
tækis þessa sérstaklega.
Framkvæmdabanka Islands er þakkað verulegt lán, er
hann lét verksmiðjunni í té af eigin fé, og er bankastjóra
hans, dr. Benjamin Eiríkssyni, þökkuð mikilvæg fyrir-
greiðsla í sambandi við ýmsar lánsútveganir til verk-
Pökkun sementsins.
smiðjunnar, er hann vann að fyrir hönd rikisstjórnar-
innar. Þá ber einnig að þakka aðalbankastjóra Lands-
banka tslands, Vilhjálmi Þór, fyrir sérstakan áhuga hans
á því, að verksmiðjan kæmist upp, og hefur hann ötul-
Iega unnið að útvegun lánsfjár til verksmiðjunnar á veg-
um ríkisstjórnarinnar síðustu missirin.
Við skipulagningu verksmiðjunnar, byggingafram-
kvæmdir og vélbúnað hefur verksmiðjustjórnin haft
samstarf við marga ágæta menn. Fyrst reyndi á við
dælingu skeljasandsins úr Faxaflóa, og leysti fyrirtækið
J. G. Mouritzen & Co. í Kaupmannahöfn þar ágætt starf
Sementssekkirnir fluttir frá piikkunarvól.