Akranes - 01.10.1953, Blaðsíða 22

Öl. B. Bjömsson.
HVERSU AKRANES BYGGÐIST
4. kafli. — 1870—1900. — Byggingar batna.
90. Klöpp, Heiðarbraut 41.
Árið 1889 er Klöpp fyrst byggð af Oddi
Guðmundssyni, siðar íí Presthúsum. 1 virð-
ingargerð frá i8go stendur svo: „Baðstofa
á hálfstöfum 10 álna löng 5þá al. breið,
skarsúð, alþiljuð í hólf og gólf, timburgafl-
ar annar jámklæddur, lítil hitunarvél, vel
hirt og björt. Bæjardyr g al. breið. Eld-
hús í öðrum enda afþiljað. Skemma á sömu
lengd og 4 al. br. húseignin er 1 árs, virt
á kr. 4/5,00. Ábúandi Oddur Guðmunds-
son.“
Eins og sagt var í sambandi við Suður-
velli hér áður í þessum þáttum, flutti Odd-
ur þangað frá Þorsteinsstöðum í Hauka-
dal í Dalasýslu og með honum móðir hans,
Málfriður Sigurðardóttir og dóttir henn-
ar, Jóhanna, þá aðeins 10 ára gömul. Odd-
ur er fæddur 22. september 1858 í Tungu
i Hörðudal. Foreldrar hans voru: Guð-
mundur Hannesson og Málfríður Sigurð-
ardóttir f. í Setbergssókn, hjón búandi í
Tungu. Árið 1860 er þar þetta fólk:
Sigurður Guðmundsson, 5 ára,
Oddur Guðmundsson, 2 ára.
Halldóra Guðmundsdóttir, 1 árs, böm
þeirra.
Þar er og faðir bónda, Hannes Hannes-
son, þá 71 árs, f. i Kvennabrékkusókn, og
Guðný Jónsdóttir, 65 ára, f. í Snóksdals-
sókn.
Systkini Odds, sem upp komust, voru
a. m. k. þessi:
1. Sigurður, fór til Ameríku.
2. Guðfríður, giftist og fór til Ameríku.
5. Jóhanna giftist ekki, en átti einn dreng,
hún fór einnig til Ameríku.
4. Halldóra, varð síðari kona Jörundar í
Bimhöfða. Þeirra böm: Sesselja, á
heima i Beykjaví'k, Hákon, er á heima
hér á Sælustöðum.
5. Jóhannía, sem einnig fór til Ameriku.
Eins og hér mátti sjá byggði Oddur
myndarlegan bæ á Klöpp, miðað við bygg-
ingarlag þess tíma. Árið i8g3 fluttist Odd-
ur að Presthúsum og verður þar nánar
sagt frá honum, konu hans og börnum.
Um nokkurra ára bil búa ýmsir á Klöpp,
stundum ein fjölskylda og stundum tvær.
Meðal þeirra má nefna: Jón Sigurðsson
og Ástríður Guðmundsdóttir, sá sem siðar
byggði Vorhús og Hausthús, foreldrar Guð-
mundar Jónssonar, sem kenndur hefur
verið við Brynju. Jón Ásmundsson og
Halldóra Sigurðardóttir, en þar eru þá
hjá þeim þessi börn þeirra: Ástbjörg 6
ára (kona Guðbjartar Ólafsscn, forseta
Slysavamafélags Islands), Ásmundur 2
ára (Bafvirkjameistari, maður Sigurlaug-
ar Einarsdóttur frá Akurprýði), og Ing-
veldur á 1. ári.
i8g4, ’gs og ’g6 er þar Guðrún Guð-
bjarnadóttir f. íg. maí 1864, talin ekkja
með dóttur sína Halldóru Gamalíelsdótt-
ur. Guðrún þessi er dótttir Guðbjarna
Bjamasonar á Litlu-Grund. Lí'klegt er, að
hún hafi verið giift barnsföður sinum, þótt
ekki sé ha3gt að sjá, að þau ha'fi verið gef-
in saman hér í sókn. Hann hét Gamalíel
Guðmundsson, sonur Guðmundar Bunólfs-
sonar í Árdal og á Skeljabrekku, og konu
hans, Halldóm Gamalíelsdóttur. (Guð-
mundur Bunólfsson, var bróðir Jóns Run-
ólfssonar á Vatnshömrum og víðar, föður
Þorsteins á Gmnd. Vilhjálms í Þinghól og
þeirra systkina. Systir Guðmundar var
einnig, Kristin Runólfsdóttir, kona Ara á
Syðstu-Fossum, Jónssonar, Gíslasonar).
Gamalíel þessi Guðmundsson, var fæddur
í Árdal, 11. apríl i8sg. Halldóra, dóttir
þeirra Gamalíels og Guðrúnar er fædd
22. september i8g2, en þá er Gamaliel
talinn vinnumaður á Marbakka, en Guð-
rún er talin eiga heima á Litlu-Gmnd.
Þessi dóttir þeirra andaðist 17. ma!i i8g/.
Gamalíel drukknaði með Magnúsi á Mar-
bakka 5. maí i8g4. i8g6 er Guðrún talin
ekkja, og virðist taka af tvímæli um að
þau hafi verið gift lögum samkvæmt. Um
afdrif Guðrúnar veit ég svo aðeins þetta:
Samkv. skrá um burtvikna úr sókninni
igo2, er hún talin flytjast til Ameriku, frá
Lambhúsum. Lengi mun hún svo hafa
skrifast á við vinkonu sína, Júliönu Jóns-
dóttur á Völlum, konu Guðmundar Narfa-
sonar. Hún mun hafa gifzt fyrir vestan,
ísl. manni, og hjá Guðmundi hef ég séð
mynd af Guðrúnu og manni hennar, með
brjú böm sín, tvær stúlkur og einn dreng.
Þeim löndum vestan hafs, sem kynnu að
lesa þetta, væri ég þakklátur, ef þeir gætu
frætt mig nokkuð nánar um Guðrúnu
og skyldulið hennar.
Árið i8g7 er á Klöpp, Jón Jónsson (sSð-
ar í Tjöm) og kona hans Halldóra Guð-
laugsdóttir, en þau koma þangað þá frá
Amarholti.
Árið ígoi er á Klöpp, Ingibjörg Ólafs-
dóttir, ekkja Guðmundar Ólafssonar í Göt-
húsum, með tvo syni sína, Konráð, sem
dó ungur, og Björn Ólafsson, siðar stór-
kaupmaður og fyrrverandi ráðherra.
Árið gioi kaupir annar Jón Jónsson
Klöpp og f'lytur þangað, og býr þar síðan
á meðan hann lifir.
Jón var fæddur g. október 1864 á Múla-
stöðum í Flókadal. Foreldrar hans voru:
Þrúður Jónsdóttir og Jón Guðmundsson,
búandi hjón á Múlastöðum. Jón Guð-
mundsson drukknaði 1880, en þá var Jón
sonur hans 16 ára, en systur hans þrjár,
11, 6, og 3. ára. Var Jón hjá móður sinni
þar til hún hætti að búa 1882. Þá fór
hann sem vinnumaður að Oddsstöðum til
Áma hreppstjóra Sveinbjörnssonar og var
hjá honum í hvö ár. Þaðan fór hann að
Dagverðarnesi í Skorradal, til Magnúsar
Eggertssonar og Halldóru Guðmundsdótt-
ur, og með honum móðir hans og yngsta
systirin. Árið 1887 fluttu þau að Tungu-
felli og voru þar þangað til Jón fór að
búa og fluttis að Grö.f !í Skilmannahreppi
i8g3, og þar bjó hann, þar til hann flutt-
ist að Klöpp eins og áður segir.
Árið i8go kvæntist Jón Valgerði Helga-
dóttur, líka f. g. okt. 1864, Ólafssonar,
bónda á Stóru-Drageyri í Skorradal og
seinni konu hans, Guðbjargar Sigurðar-
dóttur. Hálfbróðir Valgerðar Helgadóttur
var Jón Jónsson í Tandraseli, faðir Bjam-
friðar konu Jólhanns kaupm. í Vatnsnesi
í Keflavík. Þegar Valgerður var 4 ára
gömul missti hún móður sína, og var þá
komið ,i fóstur til Herdísar í Efstabæ og
ólst þar upp fram yfir femiingaraldur.
Þá fór hún til Ólafs bróður síns, er bjó
á Iðunnarstöðum og var þar þangað til
hann andaðist, en þá fór hún til Jóns
Pálssonar að Vatnsenda og síðar í Brennu
og var hjá þeim hjónum, þar til hún fór
að Tungufelli og giftist Jóni eins og fyrr
segir.
Guðmundur afi Jóns og Arndís kona
hans bjuggu á Múlastöðum, en hún var
systir Herdisar, móður Ólafar á Oddsstöð-
um, munu þær hafa verið Bergþórsdætur.
Foreldrar Jcns voru Jón Guðmundsson og
Guðný Jónsdóttir. Þau bjuggu á Vatns-
hömmm í Andakil og áttu mörg börn.
(Systir Guðnýjar var Guðlaug, móðir
Þrúðar, konu Jóns á Múlastöðum), maður
hennar og faðir Þrúðar var Jón Erlends-
son og bjuggu á Stálpastöðum i Skorra-
dal. Þrúður missti föður sinn, er hún var
barn að aldri, giftist móðir hennar aftur
ögmundi Bjarnasyni frá Vatnshomi, ólst
Þrúður þar upp með móður sinni og stjúpa,
þar til hann dó, og eftir það með móður
sinni og bræðrum, þar til hún giftist Jóni
frænda símun á Múlastöðum. Þegar Jón
fer að Klöpp, kemur Þrúður móðir hans
með honum þangað. Hún er fædd á Fitja-
sókn.
Árið igo8 byggir Jón timburbæ á stein-
steyptum kjallara. Húsið var 5,7X3,85
m, með áföstum inngangs- og geymsluskúr,
sem var 4,7 X 2 m.
Árið ig34 og ig35 byggja þau mæðgin
AKRANES
130