Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1964, Blaðsíða 11

TÍMARIT V FI 1964
67
reynslu) eða með notkun handbóka eða taflna.
Um það verður ekki deilt, að rafeindareiknar
hafa þegar haft djúptæk áhrif á starf verkfræð-
inga í þeim löndum, þar sem þeir hafa verið tekn-
ir í notkun. Verkfræðingurinn losnar við langa
og þreytandi reikningsvinnu og getur gefið sig
meir að skapandi vinnu og ráðizt í viðamikil
verkefni, sem óviðráðanleg voru án þessa öfluga
tækis. Með tilliti til þessa hefur Efnahags- og
framfarastofnun Evrópu (OECD) gengizt fyrir
fundum og nú síðast ráðstefnu um hagnýta
stærðfræði fyrir verkfræðinga, þar sem áhrif
rafeindareikna voru sérstaklega til umræðu. Sá,
er þetta ritar, sótti lokaráðstefnuna, er haldin
var í París 5.—15. janúar. Þar var gengið frá
skýrslu, þar sem m.a. eru settar fram tillögur
um, að öllum verkfræðistúdentum sé kennd notk-
un rafeindareikna þegar á fyrsta námsári, svo
að þeir geti notað þá við lausn verkefna í námi
sínu og þannig fengið góða þjálfun í notkun
þeirra. Við flesta, ef ekki alla verkfræðiskóla í
Bandaríkjunum, og marga í Evrópu, er þetta
fyrirkomulag þegar komið á. Ennfremur var lögð
á það rík áherzla, að starfandi verkfræðingar læri
notkun rafeindareikna, svo að starf þeirra geti
beinzt inn á þær brautir, sem nútímatækni krefst.
Á undanförnum árum hefur við og við verið
um það rætt að fá hingað til lands rafeindareikni
til vísindalegra og tæknilegra útreikninga. Skrið-
ur komst þó ekki á þetta mál, fyrr en Ottó A.
Michelsen fékk hingað rafeindareikni af gerðinni
IBM-1620 til sýningar og kennslu í október 1963.
IBM bauð háskólum sérstök kjör við leigu eða
kaup á rafeindareiknum, en að sjálfsögðu voru
þau bundin vissum skilyrðum. 1 október 1963
var hafinn undirbúningur af hálfu Háskóla Is-
lands að fá hingað rafeindareikni af gerðinni
IBM-1620-Model 2. Var ætlunin að fá vélina
leigða, en svo gerðist það í desember 1963, að
Framkvæmdabanki Islands gaf Háskólanum f jár-
upphæð, sem samsvarar innkaupsverði reiknisins
(2,8 milljónir króna) í tilefni af 10 ára afmæli
bankans. Að tilstuðlan fjármálaráðherra Gunn-
ars Thoroddsen hefur svo fengizt fjárveiting frá
alþingi til greiðslu innflutningsgjalda og annars
stofnkostnaðar. Háskólaráð kaus bráðabirgða-
stjórn til að undirbúa rekstur reiknisins í apríl
1964. I henni eiga sæti prófessorarnir Magnús
Magnússon, formaður, Árni Vilhjálmsson og
Steingrímur Baldursson. Húsnæði var fengið fyr-
ir reikninn í kjallara í byggingu Raunvísinda-
stofnunar Háskólans. Þar var hann settur upp
um miðjan desember s.l. Um sama leyti ákvað
háskólaráð, að stofnun sú, er risi upp kringum
Rafeindareiknir Reiknistofnunar Háskólans.
hann, skyldi kölluð Reiknistofnun Háskólans og
að prófessor Magnús Magnússon yrði forstöðu-
maður hennar. Við stofnunina starfa nú, auk
forstöðumanns, verkfræðingarnir Helgi Sigvalda-
son, licenciat, Oddur Benediktsson og dr. Ragnar
Ingimarsson, hver að hálfu leyti, en auk þess tvær
stúlkur hluta úr degi.
Rétt er að geta þess, að annar rafeindareiknir
er kominn til landsins, IBM-1401, til Skýrsluvéla
ríkisins og Reykjavíkurborgar, og enn einn er
væntanlegur til Sambands íslenzkra samvinnufé-
laga. Þessir reiknar eru ætlaðir til skýrslugerða
og bókhalds, og hafa því meiri innlestrar- og út-
skriftarhraða, en minni reiknigetu en IBM-1620.
Fyrsta markmið reiknistofnunarinnar er að
innleiða hér á landi notkun rafeindareikna við
rannsóknir og hagnýt verkefni. Það er Islend-
ingum afar mikilvægt að tileinka sér sem fyrst
þessa tækni, sem gegnir svo mikilvægu hlutverki
í nútímaþjóðfélagi. I fyrstu verður því mest
áherzla lögð á kennslu. I desember og janúar
s.l. var námskeið fyrir starfandi verkfræðinga
og í febrúar námskeið fyrir verkfræðistúdenta.
Síðan er ætlunin að hafa námskeið fyrir hag-
fræðinga, viðskiptafræðinga og aðra, sem vinna
við stjórnun.
Þegar er farið að vinna að raunhæfum verk-
efnum, eins og sjá má af öðrum greinum í þessu
tímariti, en búast má við, að þeim fjölgi fljótt.
Aðilar utan háskólans geta fengið afnot af reikn-
inum og eru menn hvattir til að notfæra sér það.
Samkvæmt skilyrðum þeim, er IBM setur, skal
þó 60% af tímanum, eða um 106 tímar á mán-
uði, notaðir til kennslu og við rannsóknir há-
skólastofnana. Þetta er í raun og veru ekki tak-
mörkun, heldur mikilvæg trygging fyrir því, að
stofnunin ræki hlutverk sitt, sem er að hafa for-
ystu í notkun rafeindareikna í vísindum og tækni
hér á landi.