Tímarit Verkfræðingafélags Íslands


Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.10.1972, Qupperneq 10

Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.10.1972, Qupperneq 10
72 TlMARIT VFI 1972 Mengimarrannsóknir. Viö stofnunina er unnið að víötæk- um mengunarrannsóknum, bæði í lofti, vatni og jarðvegi, ásamt öðrum efnum, svo sem matvælum. Rannsóknirnar á mengun um- hverfis Sstraumsvík af völdum fluors eru mjög yfirgripsmiklar og eru bæði rannsóknir á lofti, vatni og gróðri ásamt jarðvegi. Ýmsar vatns- rannsóknir eru einnig stór liður í starfsemi þessari. Málmiðnaðarrannsóknir. Á síðustu árum hafa málmrann- sóknir orðið æ stærri liður í starf- semi stofnunarinnar. Eru rannsóknir þessar mjög fjölbreytilegar og eru bæði á sviði efnafræði og eðlisfræði. Tækjakostur til þessara rannsókna er góður, þar sem stofnunin hefur tæki til röntgenmyndunar ásamt öðrum fullkomnum tækjum til svokallaðrar Nondestractive Testing. Er því mögu- legt að leysa þau vandamál sem berast, en efnagreiningar eru einnig stór liður í sambandi við þessar rann- sóknir. Málmtæringarannsóknir eru undir þessum lið og aukast hratt, enda er aðstaða stofnunarinnar á því sviði orðin allgóð. Tréiðnaðarrannsóknir. Einnig á þessu sviði hefur stofn- unin bætt rannsóknaaðstöðu sína. Verkefnin eru hér einnig fjölbreyti- Ieg, og af þeim helztu ná nefna rann- sóknir á lími og límingu, vanda- mál I sambandi við límingu á harð- við og harðplasti ásamt hinu sigilda vandamáli með raka í viði. Einnig hér er um efnafræðileg og eðlisfræðileg vandamál að ræða. Tref jaiðnaðarrannsóknir. Rannsóknir þessara hafa aðallega beinzt að gæðaeftirliti á fjölbreyti- legum iðnaðarvörum úr ýmsum trefjaefnum, svo sem ull, bómull og plastefnum. Sjálfstæðar rannsóknir. Helztu sjálfstæðu rannsóknaverk- efni eru rannsóknir á notkunarmögu- leikum íslenzkra hráefna, svo sem leirs, perlusteins og vikurs tii fram- leiðslu á iðnaðarvörum. Er hér um umfangsmiklar rannsóknir að ræða, sem enn eru þó á byrjunarstigi, en veita sýnilega mikla möguleika. Undir þessum lið má einnig telja þær sjálfstæðu rannsóknir á málm- tæringarvandamálum, sem stofnunin fæst við. Þetta er einungis stutt yfirlit yfir starfsemi Rannsóknastofnunar iðn- aðarins, en stofnunin er ávallt opin öllum þeim, sem vilja kynna sér nán- ar þá starfsemi, sem þar fer fram, eða þá til þess að fá leyst úr ýmsum vandamálum. Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins Eftir dr. Þórð Þorbjarnarson Ég mun í þessu stutta spjalli fylgja að mestu þeim tilmælum, sem ég fékk frá undirbúningsnefndinni um efnisval og niðurröðun. Þeim sem vilja fræðast nánar um starfsemi stofnunarinnar vil ég benda á árs- skýrslur hennar, svo og grein um sögu stofnunarinnar og uppbyggingu er birtist í ritinu Mennt er máttur, sem út kom 1968. Það er þá fyrst að svara þeirri spurningu, hvað sé gert á stofnun- inni: Starfseminni má skipta i þrjá meginþætti, þ. e. sjálfstæðar rann- sóknir, þjónustustörf og kennslu. Fyrir tveim árum var gerð á því athugun, hvemig starfstimi sérfræð- inganna skiptist milli þessara þátta og kom þá í ljós, að í hlut sjálf- stæðra rannsókna komu 37%, en 63% í hlut þjónustu og kennslu. Þetta hlutfall er ennþá lítið breytt og ber það með sér að takmarkað svigrúm er til sjálfstæðra rannsókna og minna en æskilegt er fyrir stofnun af þessu tagi. Rétt er að taka fram í þessu sam- bandi, að bilið milli sjálfstæðra rann- sókna og þjórrustustarfa er oft mjög ógreinilegt og því erfitt að draga skýrar markalínur þar á milli. T. d. kemur það ósjaldan fyrir, að verkefni, sem í upphafi flokkast undir sjálfstæðar rannsóknir, þróast í það að verða venjubundin þjón- ustustörf. Hygg ég að þetta sé ekki sérstætt fyrir Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins og að aðrar hliðstæðar stofnanir hafi svipaða sögu að segja. Við skulum þá athuga I hverju þessir þrír þættir eru einkum fólgn- ir og byrja á þjónustustörfunum. Þar kveður langtum mest að rann- sóknum sýnishorna af hráefnum og framleiðslu fiskiðnaðarins, svo og margvíslegum hjálparefnum, sem hann notar. Er hér bæði um efna- og gerlafræðilegar rannsóknir að ræða auk ýmissa annarra athugana, sem gerðar eru. Fjöldi sýnishorn- anna er 5000—6000 á ári og eru þá meðtalin um 2000 sýnishom, sem gerladeildin rannsakar fyrir heil- brigðisþjónustuna. Annar þáttur þjónustustarfanna er fólginn í margs konar eftirliti, sem stofnunin annast fyrir það opinbera. Þar ber hæst eftirlit með niðursuðu- verksmiðjum og útflutningi niður- soðins varnings og eftirlit með notkun rotvarnarefna í loðnuverk- verksmiðjum. Til þjónustustarfa teljum við líka margháttuð ráðgef- andi störf, sem stofnunin hefir með höndum eins og t. d. fyrir niðursuðu- iðnaðinn. Kennslan er fólgin í námskeiðum, sem stofnunin hefur haldið fyrir verkstjóra og aðra framámenn í fisk- iðnaðinum. Námsefnið er af marg- víslegu tagi, en flest hafa námskeið- in fjallað um hreinlæti og hollustu- mál í fiskiðnaði. Nokkuð á þriðja hundrað nemendur hafa sótt þessi námskeið á undanförnum tveim ár- um. Fiskvinnsluskólinn, sem tók til starfa þann 1. nóv. s.l., er i raun- inni vaxinn upp af þessum nám- skeiðum, og með tilkomu hans fellur

x

Tímarit Verkfræðingafélags Íslands

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Verkfræðingafélags Íslands
https://timarit.is/publication/860

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.