Dagblaðið Vísir - DV - 29.03.2005, Page 33

DV Menning
ÞRIÐJUDAGUR 29. MARS 2005 33
Tóll dagar
í Björgvin
Gallinn er sá að Björgvin er ekki
lengur í alfaraleið fyrir fslendinga. Af
bæklingum íslenskra ferðaskrifstofa
má ráða að þær hafi ekki áhuga eða
hugmyndaflug til að bjóða okkur
þangað á viðráðanlegum kjörum.
Raunar eru ferðir íslendinga á Nor-
egsslóðir bundnar við flug til Osló,
nema menn taki ferjur og báta eins
fyrir fimm öldum.
Synd og skömm
Þá er það einnig athyglisvert að
ekkert er í firamboði á hátíðinni sem
ber keim af okkur nágrönnum þeirra.
Listahátíðin í Reykjavík virðist ekki
hafa áhuga á að deúa með frændum
okkar listamönnum. Ekkert af þeim
atriðum sem í boði eru á Listahátíð-
inni í Björgvin er sameiginlegt með
hátíðinni í Reykjavík. Tónlistin er þar
í fyrimími og mættí ætla að íslenskir
tónlistarmenn ættu þangað erindi.
Hátíðin í Björgvin stendur í tólf daga
og boðið er upp á 180 atriði sem
dreifast um 18 samkomustaði. Miða-
sala hófst fyrir réttum mánuði og
vefur hátíðarinnar gefur heilstæða
mynd af því hvað er í boði.
Stórsýningar
Grieg-höllin mun í fyrsta sinn í
mörg ár verða lögð undir óperuflutn-
ing í fullum skrúða þegar óperan
Alcina eftir Hándel verður flutt af
Gabrieli Consort and Players í svið-
setningu Komische Oper Berlin með
stjömufans í helstu hlutverkum.
Ferðin, eða Voyage, sem japanski
flokkurinn Dumb Type setur á svið
þykir engu lík en þar er blandað sam-
an ólfloim listgreinum svo annað eins
hefur ekki sést. Listahópurinn vinnur
með hátækni í grafi'skri miðlun, ljósi
og hljóði en ferðin er í undirmeðvit-
und okkar en þema hátíðarinnar er
minnið: hvað við viljum muna og
hverju gleyma.
Dumb Type er fimmtán manna
hópur leikara, myndbandslista-
manna, dansara, tónlistarmanna og
tækniliðs. Nafitíð Dumb Type vísar til
þess að hópurinn hverfur frá hinu tal-
aða máli en einbeitir sér í staðinn að
öðrum málkerfum til að segja sögu og
vekja kenndir hjá áhorfanda. Hópur-
inn hefur farið víða um heim en ekki
enn komið hingað til sýninga.
Sidi Larbi Cherkaoui setur upp
danssýningu sína Foi og hópurinn
Carte Blanche sýnir verk þeirra Inu
Christel Johannessen og Hollend-
ingsins Bruno Listopad sem þau hafa
samið fyrir þennan tólf manna dans-
hóp.
Beygðu hjá
Einn af hátindum hátíðarinnar er
sviðsetning Roberts Wilson á Pétri
Gaut og er það talsverður sigur fyrir
Norðmenn að fá þann merka banda-
ríska leikhúsmann til að vinna sýn-
ingu með þarlendum Ustamönnum.
Alls verða tíu sýningar á verkinu sem
tekur yfir fjórar klukkustundir í flum-
ingi. Wilson hefur áður unrtíð í Kaup-
mannahöfn en texta verksins heftír
leikskáldið Jon Fosse „þýtt" en sú
norska sem Henrik garrúi vann á er
þeim Norðmönnum for í dag. Það eru
Þjóðleikhúsið og Norska leikhúsið
sem standa saman að sviðsetning-
unni en Wilson stýrir, gerir leiktjöld
og lýsir verkið. Draum om hausten
eftir Jon Fosse er einnig á dagskrá í
sviðsetningu Þjóðleikhússins norska,
en þessi höfundur hefúr á fáum árum
náð gríðarlegri athygli á meginland-
inu og er nú talinn einn helsti leikrita-
höfundur Evrópu í dag. Þjóðleikhúsið
hér heima mun hafa í hyggju að
kynna verk hans hér á komandi vetri
en þau hefur Útvarpsleikhúsið flutt.
Annað verk hans, Sov du vesle bamet
mitt myndar sýningu leikhópsins
Ubu ásamt hinu sígilda verki Maurice
Maeterlinck en hann setti fram þá
byltingakenndu hugmynd 1910 að
réttast væri að nema hina lifandi á
brott af leiksviðum heimsins.
Tónlistarveisla
En tónlistin er í fyrirrúmi þó vissu-
lega veki athygli hversu naskir þeir
mennimir í Björgvin hafa verið að ná
sér í stórsýningar. í fyrra var kanadíski
leikstjórinn þar með eina af sínum
miklu sýningum frá tilraunaleikhúsi
Skel hæfir kjafti
Laufskálafuglinn er fyrsta skáld-
saga Margrétar Lóu Jónsdóttur en
áður hefur hún gefið út nokkrar
ljóðabækur sem vakið hafa tölu-
verða athygli. Laufskálafuglinn ber
það með sér að höfundurinn er
ljóðskáld, textinn er ljóðrænn og á
köflum fógaður og fagur en bygg-
ingin er helst til laus í reipunum.
Frásögnin er til sldptis byggð upp í
formi bréfaskrifta, leikrits, ljóða og
lýsinga á draumum svo dæmi séu
tekin en þetta flakk virðist litlum
tilgangi þjóna nema þá helst sem
tilraun með formið.
Sagan segir af ínu Karen, ungri
konu sem stendur á krossgötum í
lífi sínu. Henni finnst líf sitt inni-
haldslítið og ákveður því að yfirgefa
mann sinn og son um óákveðinn
tíma í von um jafnvægi og/eða
hamingju. Hún fer til Spánar og
kynnist þar nánar manni nokkrum,
Frey að nafití sem hún hafði áður
kyiúist lítillega á íslandi en Freyr er
bróöir fyrrverandi vinnuveitanda
ínu. Sagan hverfist í kringum hug-
leiðingar ínu Karenar um ástina
eða ástleysið, móðurhlutverkið,
vináttuna og tilgang lffsins en það
sem ína Karen þráir fyrst og síðast
er rómantísk ást, fegurð og full-
komnun. Þrá sfna nálgast hún
tfmabundið í sólinni á Spáni en
raunveruleikinn hringsólar f kring
og hremmir hana að lokum.
Margrét Lóa leggur upp með
söguefití sem er hefðbundið að því
leyti að hér er fjallað um konu sem
yfirgefur allt og alla sem hún elskar
í von um að finna sjálfa sig. Höf-
undur reynir síðan að gæða gamla
sögu nýju lífi með því að blanda
saman ýmsum formum skáldskap-
arins sem er vissulega forvitnilegt
en tekst ekki sem skyldi. Uppbygg-
ingin er ruglingsleg og er djúpt á
kviku þeirrar særöu konu sem sag-
an á að lýsa. Nafii söguhetjunnar,
ína Karen, ætti eitt og sér að gefa
lesandanum hugmynd um hvert
höfúndur er að fara en örlög henn-
ar viröast eiga sér samsvörum í
hinni ólánsömu Önnu Kareninu í
Tíu dögum eftir að Listahátíðin í Reykjavík hefst byrjar önn-
ur listahátíð í Bergen, þann 24. maí, með óvenju glæsilegri
dagskrá. Þar skarta menn sviðsetningu Roberts Wilson á
Pétri Gaut eftir Henrik Ibsen, en leikflokkar og tónlistaratriði
setja stóran svip á hátíðina að þessu sinni sem er kostuð í
bak og fyrir af öflugum norskum fyrirtækjum.
Johanna MacGregor Jasspíanisti meö
djúpar rætur í svörtum söngvum.
Stflhreint yfirbragð sýninga eftir Ro-
bert Wilson er löngu orðið heimsfrægt.
sfnu í Quebeq, Deus ex machina.
Listamaður hátíðarinnar er sænski
klarínettuleikarinn Martin Fröst og
kemur hann ffam með þrjú mismun-
andi prógröm á hátíðinrtí. Hann spil-
ar Bach, kemur fram með kammer-
sveit og leikur verk eftir Schuman,
Weber og Berg við píanóundirleik.
Tónleikar hans em annað og meira
en bara flutningur á tóniist og hann er
orðinn einn þekktasti klarínettisti
okkar tíma þrátt fyrir ungan aldur.
Þau Joanna MacGregor og Andy
Sheppard flytja samsett prógram
með verkum eftir Tom Waits, Bob
Dylan, Nick Cave, Jeff Buckley, Philip
Glass, Mahalia Jackson, Johnny Cash
og Skip James.
Innlendir kraftar
Norska poppstjaman Odd Nors-
tog flytur verkið Ferðalag þar sem
hann rótast bæði í poppi og hinni
sterku þjóðlagahefð Norðmanna. Þá
er bömum þjónað með stórri röð tón-
leika af ýmsu tagi sem leggja undir sig
skóla. Em þar einir 30 viðburðir í
boði. Mikið er af kirkjutónlist á hátíð-
inni. Útvarpskórinn í Lettlandi vippar
sér yfir og einnig koma þangað karl-
arrtír í Svetilen og syngja sína blöndu
af rússneskri orþódoks-tónlist og
þjóðlögum.
Fflharmóman í Bergen flytur
Glasperluspilið eftir tónskáldið Olav
Anton Thommessens. Þetta er fium-
flutningur á verkinu í heild sinni en
Martin Fröst leikur á klarínettu með grímur.
það hefur verið í smíðum frá 1979 og
samastendur af sex þáttum sem allir
eiga það sameiginlegt að vima ótæpi-
lega í eldri verk.
Kvartettinn sem kenndur er við
Rosamunde er með þrjú ólflc prógröm
á hátíðinni. Verk eftir Mansurían,
Sjostakovitsj, Beethoven, Mozart og
Shubert. Kvartettinn sló í gegn í Berlín
1992 og hefur síðan verið í miklum
metum meðal tónhstaráhugamanna í
Evrópu.
Sú áttunda eftir Mahler verður
flutt af samsteyptum kórum frá
Hörðalandi og verða 500 flytjendur á
sviði. Þá kemur Sinfóman í Gautaborg
í heimsókn en um þessar mundir er
þess minnst að hundrað ár eru liðin
frá því Noregur losaði sig úr böndum
við sænska konungsrfldð. Og er þá
ekki ailt upp tahð.
Listahátíðir í Evrópu
Vor og sumar eru mikill blómatími
og listahátíðir af ólíkri stærð eru
haldnar um alla álfúna. Um þessar
hátíðir fara hópar alþjóðlegra lista-
manna og er ekki þverfótað fyrir at-
hyglisverðum sýningum og viðburð-
um af ýmsu tagi. Ailar sækja þær þó
kraft sinn í innlenda listamenn og
áhugamenn heima fyrir þó einhverj-
ir ferðalangar leggi land undir fót, fari
um loft og haf til að njóta í næði nýrr-
ar borgar, nýrrar byggðar og nýrrar
reynslu. Það væri gaman að dvelja í
Björgvin nokkra daga snemmsumar í
ár. pbb@dv.is
Margrét Lóa Jónsdóttir Skáldiö meö skáldsögu slna I höndunum.
ur gott lag á að draga upp sterkar
myndir af umhverfi en löstur að því
Laufskáia-
fuglinn
Margrét Lóa Jóns-
dóttir
Salka 2004
Verð: 4290 kr.
Bókmenntir
samnefiidri bók eftir Tolstoi. Virð-
ast, segi ég, því kreppa ínu Karenar
er hjákádeg og yfirborðskennd í
samanburði við örlög önnu Karen-
inu sem í lok sögunnar hendir sér
fýrir lest. Báðar yfirgefa konumar
mann sinn og ungan dreng í von
um að finna hamingjuna og báöar
lenda þær í þeim ósköpum að
mennimir neita þeim um að um-
gangast drengina. Sorg og eftirsjá
önnu Kareninu er djúp og nístandi
og hefur sterk áhrif á lesandann en
sorg ínu Karenar er bara orðin tóm.
Hún skrifar manni sínum og syni
bréf sem eiga að endurspegla sökn-
uð en afhjúpa tilfinningaleysi og
tilgerð.
Ég sagði hér í upphafi að textinn
væri fágaöur og fagur en það er
bæði kostur hans og löstur. Kostur í
þeim skilningi að Margrét Lóa hef-
leyti að höfundurinn tapar sér svo
rækilega í ljóðrænum iýsingum að
tilfinningin týnist. Því hefur maður
enga samúð með persónum, hvorki
ínu Karen né þeim karimönnum
sem dansa í kringum hana, síst af
öilu hinum stórfurðulega Frey.
Hann er reyndar með eindæmum
leiðinlegur og óspennandi karakter
sem segist vera margklofinn per-
sónuleiki sem eina stundina heitir
Freyr en aðra einhveiju allt öðru
nafití. Ólíkindalætin í þessari per-
sónu eru svo yfirgengileg að það
vekur stórfurðu lesandans að ína
Karen skuli falla fyrir honum. En
kannski hæfir skel kjafti í þessu til-
viki, í sögu sem er í heild sinni yfir-
borðskennd og óspennandi.
Sigríður Albertsdóttir