Freyr - 15.09.1962, Síða 24

312
FRE YR
ar ær að haustinu þegar þeir taka féð, og
sömu ær vega þe^r svo annað slagið, t. d.
emu sinni í mánuði, til þess að sjá hvernig
þeim fer að Aliir vilja þeir, að ærnar haldi
haustþyngdinni fram i byrjun aprílmán-
aðar, og breyta fóðrinu, sjái þeir, að þær
ætli ekki að gera. það. Allir þessir bændur,
81 að tölu, sem fá yfir 20 kg af dilkakjöti
eftir hverja kind, eiga fleiri lömb að hausti
en fé á fóðri vetunnn áður, og því meira
eoa minna tvílembt. Sumir fóðra þær með
tiliiti til þess. Þeir reyna. þá að hleypa
snöggum bata í ærnar nokkra daga áður
en þeir hleypa til þeirra. Til þess að geta
það, verða þeir að vita hvenær hver ær
muni ganga, og því fara þeir með hrút
hálíum mánuði áður en þeir ætla sér að
byrja tilhleypingar og skrifa hjá sér hve-
nær hver gengur Fjórum dögum fyrir
fengitíma taka þeir svo frá þær, sem þeir
vita að muni ganga fyrsta daginn, næsta
dag þær sem ganga þar næsta. dag, og þeg-
ar þeir svo byrja að hleypa til, hafa þeir
fjögurra daga blæsmur sér og eru búnir að
gefa þeim eldisfóður í 3 til 4 daga. Þá
hleypa þeir til þeirra, er þeir tóku frá
fyrsta daginn og sleppa þeim aftur í hinar
ærnar en taka nú frá þær, sem þeir vita,
að muni ganga á fimmta degi o. s. frv. Með
þessu fá þeir 30 til 60% af ánum tvílembt.
Þeir, sem þetta gera, þurfa að vera alveg
vissir um að hafa næg og góð hey að vor-
inu, og engir skyldu reyna að fara þessa
leið til að fá tvílembur, nema þeir séu alveg
vissir um það. Eftir fengitímann gefa þeir
viðaldsfóður og gæta þess vel, að ærnar
haldist við fram í marzlok. Úr því fara þeir
að bæta við afurðaíóðri til fósturmyndun-
ar og bæta þá 0,10 til 0,15% við viðhalds-
fóðrið. Þessa viðbót auka þeir gjarnan
smámsaman, sérstaklega ef þeim finnst að
ærnar braggist ekki nóg. Þeir vilja, að frá
aprílbyrjun til burðar smáþyngist þær um
8 til 10 kg og margir þeirra láta þær þyngj-
ast meira cg hefi ég séð 19 kg mestan
þyngdarauka á bæ, en það hygg ég óþarfa
þungaaukningu og heyeyðslu.
Flestir þeirra láta bera inni og þó að
þeir ekki geri það, gæta þeir þess allir að
gefa ánum, eftir að þær eru bornar, svo
vissa sé fyrir, að þær geti mjólkað lambinu
vel. Sumir beita þó á tún, sé það nóg
sprottið og hólfað hæfilega sundur Ærin
mjólkar oft um 3 lítra á sólarhring fyrst
eftir burðinn og þarf afurðafóður til þess,
og til að mynda 3 lítra, kringum 1,2 fóður-
einingar. Nokkrir Þingeyingar hafa sagt
mér, að þeir hafi gefið nýbærum 3 kg af
töðu á dag og af þeirri gjöf hafi þær rétt
haldizt við, og ber sú reynsla þeirra saman
við það, sem maður gat ætlað og hér er
áætlað Sé þeim gefinn matur, nota þeir
kúafóðurblöndu.
Það er enginn vafi á því, að það er sparn-
aður í þessu litla afurðafóðri, sem ærin
þarf inni, sem miklu veldur um, að dilk-
arnir eru oft ekki þyngri að haustinu en
raun ber vitni. Vegna sparsemi á afurða-
fóðri til fósturmyndunar fæðast ekki lömb-
in með nægum þunga og vegna sparnaðar
á afurðafóðri til mjólkurmyndunar eftir
burðinn, mjólkar ærin ekki nóg, og því
kemst ekki strax sú döngun í lambið, sem
þarf, en fyrsta mánuðinn þyngist lambið
mest, og framhaldsþungaaukning þess er
að verulegu leyti komin undir því, að það,
strax eftir burðinn, nái eðlilegri framför.
Þessir bændur eyða frá 100 til 140 fóður-