Freyr - 15.09.1962, Page 41

PREYR
329
Hver urðu hlutverk þeirra ?
Ejtirfarandi grein er annar þáttur, sem grein-
ir frá hvað Danir, er starfað hafa við húskap
hér á íslandi, hafa aðhafst og hver urðu hlut-
skipti þeirra, eftir að þeir fóru héðan. Grein
þessi segir frá SIGFRED MADSEN, sem nú
er bifreiðarstjóri í Korntved, rétt hjá Tónder,
á Suður-Jótlandi, en hefur í aukavinnu reist
stórhýsi þar sem hann liyggst reka svína- og
hœnsnabú er stundir líða.
Hver man ekki Sigfred, sem einu sinni
hefur kynnzt honum? Hann kom hingað í
fyrstu árið 1954. Fyrst vistaðist hann til
Jóns Guðmundssonar, bónda á Reykjum í
Mosfellssveit. Næst fór hann að Þverá í Ong-
ulsstaðahreppi og vann þar við búskap, hjá
Rósu. A hvorum þessara staða var hann hálft
ár. Haustið 1955 kom hann suður og var um
stund hjá Sören Bögskov unz hann réðzt að
Bessastöðum og vann þar að skepnuhirðingu
veturinn 1955—56. Sumarið 1956 stundaði
Sigfred byggingavinnu en snemma vetrar sama
ár fór hann til Englands, ferðaðist þar og hélt
svo áleiðis til heimkynna sinna og var í Dan-
mörk þann vetur, kom til Islands aftur og
réðzt til fjósastarfa að Vífilsstöðum, í apríl
1957. Þar var hann í rúm tvö ár eða unz
hann fór til Bandaríkja Ameríku í maí 1959.
Vestur í Kaliforníu vann hann að tómatarækt-
un og sykurrófnaræktun og var þar verk-
stjóri um skeið þar sem hann sagði 30 mex-
íkönskum blökkumönnum fyrir verkum. Vet-
urinn 1959—60 vann hann hjá dönskum bónda
þar vestra, sem hafði mjólkurframleiðslu að
atvinnu. Þar voru 1100 kýr í fjósi og var
framleidd neyzlumjólk eingöngu. Sigfred hafði
sitt eigið starf, það var að hugsa eingöngu um
kýr við burð, en þær báru þar 3—4 daglega,
og svo var sjúkrafjósið í hans forsjá.
Þar var ekkert smátt í sniðum. Venjulega
voru um 750 kýr mjólkandi. Sex mjaltamenn
önnuðust mjaltir. Var því hlutverk hvers
mjaltamanns að mjalta 125 kýr. Einn maður
gerði ekkert annað en vega kraftfóður handa
kúnum og úthluta því samkvæmt nythæð
hverrar kúar. Einn maður annaðist mjaltasam-
stæðuna en þar var auðvitað sjálfrennslislögn
í öllu fjósi. Tveir mcnn þvoðu kýrnar, undir-
bjuggu þær til mjalta og þrifuðu þær að öðru
leyti.
— Það var gaman að vinna við þessi skil-
yrði, segir Sigfred, allt var í röð og reglu og
og hver hafði sitt hlutverk. Tæknin var þar
með í öllu. Fóðurvagnar fluttu fóður í fastar
jötur. Hey var flutt um langvegu. Sykurúr-
gangur og mask frá ölgerð var notað í veru-
legum mæli til fóðurs og sótt í verksmiðjurn-
ar, en í sjálfgjafa flutt til kúnna. Með draga
var mykjunni safnað í fjósum og þannig ýtt
á geymslustað. Mjólkin var fyrsta flokks ævin-
lega, frábærlega góð og með vissu fitumagni.
Ákveðinn lítrafjölda skyldi bóndi afgreiða
daglega.
Hvergi hef ég séð eins og þarna hversu feiki-
lega mikið fjármagn þarf til búskapar þegar
allt er vélrænt og allt er kerfað, en þannig
sparast líka mikið mannsafl. í svona búskap,
sem í rauninni er einskonar verksmiðja, er
meginhlutverkið að viðhalda því feikna fjár-
magni, sem hér er bundið. Ef nokkursstaðar
brestur eðlilegt viðhald og eftirlit er sú hætta
yfirvofandi, að eigandinn verði af með sinn
hlut. Lítilsháttar töf eða truflun getur gleypt
allan þann arð, sem í hans hlut skal falla og
miklu meira en það stundum, segir Sigfred.
— Víst var gaman að vinna á stórbúi með
fjölbrotna tækni þar vestra, en það var nú
svona, heimþrá togaði í mig og ég lagði upp
frá Iíaliforníu í Studebaker mínum þann 2.
júlí 1960, áleiðis austur á bóginn, 8000 km. leið
til New York. Ég fór ekki alltaf beinustu leið,