Freyr - 01.02.1968, Page 26

halda sér við gömlu regluna og setja áfram
á guð og gaddinn, eða sem sagt ekki nokk-
urn skapaðan hlut, er þýðir auðvitað ekki
annað en það, að þjáningafull hungurævi,
er endað gæti með hordauða hrossanna,
gæti haldið innreið sína á íslandi. Eða álíta
menn ef til vill í allri bjartsýninni og vel-
gegninni, að landið okkar hafi fært sig úr
stað?
Þótt mikið sinnuleysi ríki almennt hjá
okkur um hvers konar dýravernd, þá verð-
ur því ekki trúað, að þjóðin í heild sætti sig
við þá staðreynd, að þrátt fyrir allt menn-
ingartal og tækni í búnaðarmálum, skuli
á hverjum haustnóttum vofa yfir hrossun-
um íslenzku slík örlög, allt eftir því, hvern-
ig veður skipast hverju sinni.
Búnaðarsamtökin eru öflugur félagsksap-
ur, er spannar landið allt. Nýlega er lokið
þeirra árlega þinghaldi, með mættum full-
trúum hvaðanæva af landinu. Margir munu
hafa vænzt þess, að þingið tæki ummæli
búnaðarmálastjóra og yfirleitt þessi mál á
breiðum grundvelli til rækilegrar meðferð-
ar og létu þau til sín taka, en hafi yfirleitt
verið á þau minnzt, hefur það farið fyrir
ofan garð og neðan hjá mér og öðrum.
Hestamannasamtökin eru ekki síður
sterkur og lifandi félagsskapur, er nær
landshorna á milli, með opinbera styrki og
sameiginlega áhuga hinna svokölluðu
hestavina, og eru þau þess utan blátt
áfram tileinkuð hestinum. Hvað skyldu þau
hafa lagt til mála?
Það hefur lengi viðgengizt, að breitt bil
væri milli reiðhestsins og hins venjulega
almenna hests, en svo sorglegt sem það er,
verður að segja, að það bil hafi fremur
stækkað en minnkað við tilkomu hinna
umsvifamiklu hestamannasamtaka. Sýnist
sem þar hafi verið byrjað á öfugum enda.
Málefni útigangshestsins krefjast úrlausn-
ar þegar í stað. Eftir að það var til lykta
leitt, mátti taka upp gamanið með góðhest-
inn, með öllu tilheyrandi.
Urmull af launuðum starfsmönnum, á
vegum hins opinbera, eru hér starfandi liðs-
82
menn landbúnaðarmála, allt frá Búnaðar-
málaráðuneytinu til hinna smærri spá-
manna, er standa skulu vörð, hver á sínum
vettvangi. Það verður að gera þá kröfu til
embættismanna, að þeir nú og framvegis
taki í taumana, og geri þær ráðstafanir, sem
að gagni koma. Finnst manni raunar alveg
út í hött að tala um menningarhætti í bú-
málum, meðan sakir standa þannig, að það
veltur á tilviljun einni saman, hvort bú-
stofninn skrimtir veturinn af, eða veltur út
af, með hinum villimannlegasta hætti.
Það er undarlega hljótt um þessi mál, en
enginn til að trúa því, að sú þögn og sinnu-
leysi merki samþykki íslendinga með það
ástand er ríkir.
Væri hér um það vandamál að ræða, er
erfitt væri að ráða bót á, væru viðbrögðin
skiljanleg. En í raun réttri virðist dæmið
svo einfalt, að enga spekinga þarf til að
reikna það út. Bóndi eða ekki bóndi, allir
er búfénaði og öðrum húsdýrum hafa fyrir
að sjá, eru skyldir til, eins og lög mæla
reyndar fyrir, að bera á þeim ábyrgð og
eiga jafnan fyrir þau hús og fóður, er nægi-
legt reynist á hverju sem gengi, að hross-
unum ekki undanskildum.
Nokkrum sinnum hefur það komið fyrir
þessi síðustu ár, að frá því hefur verið skýrt
í fréttum með töluverðri hrifningu, að
bændur væru hættir heyskap, svo að segja
um mitt sumar, fannst þá nóg komið. Er
nokkurn tíma nægilegt eða of mikið af
heyjum?
Ennþá eru góðu og illu árin staðreynd,
sem taka verður tillit til, og nú sem fyrr
eru heygnægðir bóndans og skynsamleg
fyrirhyggja fyrir mönnum og bústofni, eitt
helzta aðals- og manndómsmerki hvers bú-
andi manns.
Skepnuníðingar og kaldrifjaðir þrjótar
gagnvart dýrunum hafa einlægt og munu
einlægt vera til, en almennt ábyrgðarleysi
um þessi mikilvægu mál er óþolandi. Nógu
illt er til þess að vita, hvílík blóðug grimmd
og óskiljanlegur fantaskapur ræður enn í
samskiptum manna við dýr um víða veröld,
F R E Y R