Freyr - 01.03.1971, Side 8

um notað í grasblöndur með sæmilegum
árangri, hvað endingu og afköst áhrærir,
ef sómasamlega er að þeim búið, svo sem:
Háliðagras (finnskt) Lang þolnasta teg-
undin sem við höfum átt völ á. Hvort
amerískt háliðagras, sem nú er farið að
nota, gefur sömu raun, verður ekki fullyrt
fyrr en gerður hefur verið ýtarlegur sam-
anburður á tegundunum.
Vallarfoxgras (Engmo) er líka ágæt teg-
und til sáningar hér, en þó hvergi nærri
eins varanleg og háliðagrasið. Það er talið
betri fóðurjurt, en þolir illa beit.
Túnvingull (Ötofte og fleiri danskir
stofnar) hefur reynzt hér misjafnlega en
þó mikið notaður.
Vallarsveifgras (Sænskir stofnar o. fl.)
virðast hafa reynzt dável, en alltaf er erf-
itt að dæma um endingu sveifgrasa vegna
íblöndunar af innlendum uppruna.
Fleiri tegundir mætti nefna sem nothæf-
ar, svo sem. Hávingul, hásveifgras og lín-
gresi.
Það er orðið langt síðan þessar gras-
tegundir urðu allsráðandi í sáðblöndum
okkar, svo þær breytingar, sem orðið hafa
upp á síðkastið, má einvörðungu þakka
tilkomu nýrra stofna af þessum tegundum.
Þegar um 1930 var komin veruleg festa
í grasfræblöndur þær, sem hér voru á boð-
stólum (sjá meðfylgjandi töflu) og hélzt
svo fram um 1940. Á stríðsárunum fór allt
fræval í handaskolum. Var þá keypt það
grasfræ, er til náðist og mest gangslítið.
Hélzt þetta ástand næstu ár eftir að stríð-
inu lauk, og upp úr því komu svo fram
nýjar kenningar um grasfræblöndur, er
hvorki voru studdar reynslu né tilraunum,
en talsverðri óskhyggju, og þannig eru til-
orðnar þær grasfræblöndur, sem nú eru
notaðar.
Á meðfylgjandi töflu sjáum við sam-
setning þeirra grasfræblandna, er hér voru
notaðar 1930 og 1940, svo og þeirra gras-
fræblandna, er hér voru á boðstólum s. 1.
vor.
Þegar við virðum þessa töflu fyrir okkur
dylst ekki, að þótt frætegundir þær, sem
nú eru á boðstólum, séu í stórum dráttum
þær sömu og fyrir fjörutíu árum er notk-
unin mjög breytt. Áður þótti í megin-
atriðum nægja að hafa eina grasfræblöndu
fyrir allt landið. Nú eru blöndurnar tvenns
konar og harla ólíkar, er önnur ætluð veð-
ursælli byggðum en hin þeim harðbýlli.
Er sú fyrrtalda merkt A eða V, en hin B
eða H (sjá töflurnar). Hvar mörkin skulu
dregin um notagildi þessara fræblandna,
eða eftir hvaða þáttum veðurfarsins, er
næsta óljóst og hefur aldrei verið skil-
greint. Grunur minn er sá, að á undan-
förnum árum hafi A og V blandan verið
langmest notuð allt frá 1960, ef til vill
lengur, og gæti því verið búið að sá henni
í um eða yfir 40 þúsund ha af nýræktun.
Nú skulum við virða fyrir okkur gras-
fræblöndurnar á töflunni og þann mun,
sem á þeim er. Gömlu blöndurnar fjórar
eru allar áþekkar. Háliðagrasið er finnskt.
Vallarfoxgrasið danskt. Sveifgrösin oft,
bæði túnsveifgras og hásveifgras og vingl-
arnir, túnvingull og hávingull, stundum
Samsetningur nokkurra grasfræblandna í %
NÖFN TEGUNDA FREYR Á.G.E. RÆKTUN RF NL. s.l.s. S.I.S. 1970 M.R. 1970 TILLAGA
1926 1928 1930 1930 A B V H 1971
Háliðagrasfræ 32.5 25.0 35.0 37.0 25.0* 20.0* 27.5 * Oregon
Vallarfoxgrasfræ 27.0 32.5 32.5 37.0 55.0 50.0 27.5
Sveifgrasfræ 24.3 17.5 12.0 10.5 15.0 10.0 15.0 35.0* 15.0 * 10% hásveifgr.
Vinglafræ 10.8 15.0 16.0 5.0 30.0 50.0 35.0* 45.0 25.0 * 10% hávingull
Língresisfræ 5.4 10.0 5.0 10.5 15.0 5.0
Samtals 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
96
F R E Y R