Freyr - 01.08.1973, Blaðsíða 24

EINAR Þ. ÁSGEIRSSON:
Hreyfanlegt
votheys~
hlöduþak
í fyrsta hefti FREYS 1973 var lauslega
fjallað um hreyfanleg tjaldþök yfir vot-
heyshlöður. Var þá meðal annars minntzt
á það, að hér á landi séu til hreyfanleg þök
og þykir rétt að fjalla nokkuð nánar um
þau nú.
Ekki er mér kunnugt um fleiri en tvö
þök af þessari gerð hérlendis enn. Er annað
þeirra á Hrafnkelsstöðum í Hrunamanna-
hrepp en hitt mun vera á Dufþaksholti í
Hvolhreppi.
Hér verður aðeins fjallað um það fyrr-
nefnda, þar sem mér hefur ekki enn gefist
tækifæri á því að skoða hið síðarnefnda,
en mun reyna að greina frá því á líkan
hátt seinna.
Tilefnið til þess að áhugi minn vaknaði
á umræddum þökum, var sá, að sumarið
1972 kom hingað þjóðverjinn Dieter
Blumel, einn af ritstjórum við útgáfudeild
í Rannsóknastofnun léttbygginga, við há-
skóla Stuttgart í Vestur-Þýzkalandi. Sem
gömlum samstarfsmanni hans var mér
kunnugt um, að hann ásamt öðrum var að
vinna að bók um hreyfanleg þök og fékk
ég hann því til þess að koma hér við á
leið sinni til New York, ef vera kynni, að
hér leyndist efni í bók hans.
í þessari snöggu heimsókn hans gafst
okkur tækifæri á að skoða þakið á Hrafn-
kelsstöðum.
Nýlega hefur mér svo borizt umrædd
bók í hendur og er þar birtur árangur
ferðarinnar að Hrafnkelsstöðum meðal
annars. En í heild fjallar bókin um 127
hreyfanleg þök í ýmsum löndum. Bókin
greinir frá sögu hreyfanlegra þaka, sem
nær yfir meira en tvö þúsund ár. Hún er
á ensku og þýzku, 400 síður, með aragrúa
ljósmynda og teikninga og í alla staði vel
úr garði gerð. Bókin er hugsuð sem heim-
ildarrit yfir þessa gerð þaka fyrir alþjóða-
markað, enda hefur henni verið dreift víða,
m. a. mikið magn til Japan.
Þetta er bók í svokölluðum IL-bóka-
flokki, IL-5, en aðrar bækur í þessum
flokki er t. d. Hönnunartilraunir við lág-
marksefnis-net (minimal-net), Borg undir
þaki á heimskautasvæði, Burðarkerfi nátt-
úrunnar og byggingar mannsins, og
Skuggaþök á eyðimerkursvæðum.
Um votheyshlöðuþakið á Hrafnkelsstöð-
um er fjallað í kafla um þök úr föstum
efnum. Þar er getið um staðsetningu þess
og hönnuð, Svein Sveinsson, bónda á
Hrafnkelsstöðum. Um stærð og gerð þaks-
ins segir m. a.: „Þakið hvílir á sjö sperrum
og undir hverri sperru er kúluleguhjól.
382
F R E Y R