Freyr - 01.06.2004, Blaðsíða 32

aðferðum líftækninnar. Þessar að-
ferðir byggja á því að erfðaefni
sem talið er geta bætt til dæmis
svellþol er flutt yfir í nytjaplönt-
una í veijaræktun. Vera má að
þessi nýja tækni geti nýst kynbót-
um á vallarfoxgrasi, en nú þegar
hafa verið þróaðar aðferðir til að
vefjarækta vallarfoxgras (6). I
þriðja lagi eru teikn á lofti um að
veðurfar fari hlýnandi, bæði af
mannavöldum og af náttúrulegum
aðstæðum. Væntanlegar loftslags-
breytingar gætu því dregið úr kal-
skemmdum. Hins ber þá að geta
að ef loftslag hlýnar á Islandi get-
ur annað álag aukist á plönturnar,
álag sem plöntumar era óþolnar
gegn. Loks má búast við því að
skemmdir af völdum smásærra
skaðvalda muni ná sér á strik í
hlýnandi veðurfari.
Heiniildir:
(l)Bjami E. Guðleifsson, 1973. Um
Molar
Hækkað olíuverð
HVETUR TIL NOTKUNAR
Á ENDURNÝJANLEGUM
ORKUGJÖFUM
í maí sl. var efnt til ráðstefnu í
Bonn I Þýskalandi um endurnýj-
anlega orkugjafa. Ráðstefnuna
sóttu um 3000 manns frá 150
löndum en hún var haldin í
framhaldi af fundi þjóðarleiðtoga
í Jóhannesarborg í Suður-Afríku
árið 2002.
Ráðstefnan stóð í fjóra daga
og margir þátttakakanda létu í
Ijós að nýlegar verðhækkanir á
olíu knýi á um aukna notkun á
endurnýjanlegum orkugjöfum,
svo sem vindorku, sólarorku,
vatnsorku, jarðvarma og lífrænni
orku. Notkun þessara orkugjafa
er annars vegar mikilvæg til að
draga úr góðurhúsaáhrifum af
kal og kalskemmdir. III. Tíðni og
útbreiðsla kalskemmda á Islandi.
Ársrit Ræktunarfélags Norður-
lands, 70: 30-50.
(2) Bjami E. Guðleifsson, 1975. Um
kal og kalskemmdir. IV. Samband
veðurfars og kalskemmda. Ársrit
Ræktunarfélags Norðurlands, 72:
45-64.
(3) Bjami E. Guðleifsson, 1986. Til-
raunir með endurræktun kalins
lands á Norðurlandi. Fjölrit BRT
nr 13, 16 s.
(4) Bjami E. Guðleifsson, 1997. Líf
og dauði plantna að vetri. Freyr 93,
356-359.
(5) Bjami E. Guðleifsson, 1999. ísán-
ing - sáð í gróinn svörð. Ráðu-
nautafundur 1999: 90-99.
(6) Bjami E. Guðleifsson og Bjöm
Örvar, 2000. Kalskemmdir í tún-
um á síðustu öld - og framtíðar-
horfur. Ráðunautafundur 2000,
323-329.
(7) Haukur Ragnarsson, 1964. Trjá-
notkun orkugjafa sem unnir eru
úr jörðu og hins vegar eru þeir
mikilvægir fyrir efnahag þjóða
þegar til lengri tíma er litið.
Christopher Flavin, forseti
Worldwatch stofnunarinnar,
benti á að aðra orkugjafa en
olíuna megi finna um allan heim
í einhverju formi og það skapaði
möguleika á dreifðri orkuvinnslu.
Barátta og jafnvel stríð um olíu-
vinnslu er þekkt í sögunni, sagði
þróunarmálaráðherra Þjóðverja,
Heidemarie W. Zeul, en það
verður aldrei háð stríð um að-
gang að sólarorkunni.
í yfirlýsingu ráðstefnunnar, sem
kennd er við Bonn, eru ríkis-
stjórnir og þjóðþing hvött tii að
leggja fram tillögur um fram-
kvæmdaáætlanir um endurnýjan-
lega orkugjafa hver í sínu landi.
(Landsbygdens Folk nr. 23/2004).
skemmdir vorið 1963. Ársrit
Skógræktarfélags íslands 1964,
25-27.
(8) Jiri Petr, 1991. Weather and yield.
Developments in crop science 20.
288 p.
(9) Páll Bergþórsson, 1976. Töðufall
á Islandi ffá aldamótum. Freyr 72,
250-262.
(10) Páll Bergþórsson,1988. The ef-
fects on agricultural potentials. í:
The impact of climatic variations
on agriculture (ritstj. M.L. Parry,
T.R. Carter & N.T. Konjin). Klu-
wer Academic Publishers,
Dordrecht/Boston, London. 389 p.
(11) Páll Bergþórsson, 1996. Hitafar
og gróður. Búvísindi 10, 141-164.
(12) Páll Bergþórsson, 2003. Spretta
fer eftir vetrarhita. Morgunblaðið
3. nóvember, 6.
(13) Samnordisk planteforedling,
1988. Vinterherdighet i nordisk
vekstforedling. SNP-Publikasjon
Nr. 19, 30 bls.
(14) Sturla Friðriksson, 1954. Rann-
sóknir á kali túna 1951 og 1952.
Rit Landbúnaðardeildar. B-7, 72 s.
(15) Sturla Friðriksson, 1967. Gras og
grasnytjar. Andvari 1967, 198-221.
(16) Þröstur Eysteinsson and Brynjar
Skúlason, 1995. Adaptation of Si-
berian and Russian larch proven-
ances to spring frosts and cold
summer. Icel. Agr. Sci. 9, 91-97.
Upplýsingar um kalskemmdir,
heyfeng og túnstærð voru auk
þess fengnar úr eftirtöldum ritum:
Árbók landbúnaðarins 1950-
1993.
Ársrit margra búnaðarsambanda.
Ársrit Ræktunarfélags Norður-
lands 1903-1989.
Búnaðarrit 1900-1990.
Freyr 1917-1998.
Hagskýrslur íslands, 1912-1992.
Hagtíðindi, 1993-1999.
Landhagskýrslur fyrir Island,
1899-1912.
Skýrslur Tilraunastöðvanna 1947-
1963.
132 - Freyr 5/2004