Elektron - 01.12.1921, Blaðsíða 11

ELEKTRON.
57
Loftskeytastöð á Jan Mayen.
í siðastliðnum ágústmánuði barst
loftskeytastöðinni í Reykjavík sim-
skeyti frá veðurfræðisstofunni í Berg-
en þess efnis, að á Jan Mayen væru
norðmenn að byggja loftskeytastöð,
sem væntanlega tæki til starfa þann
fyrsta september, og var stöðin beð-
in að hlusta daglega frá þeim tíma,
eftir Jan Mayen-stöðinni. Þann 11.
september heyrðist fyrst frá Jan
Mayen. Hafði henni þá tekist að ná
sambandi við Lagarfoss, sem þá var
við Langanes, og kl. 9 um morgun-
inn náðist samband milli Jan Mayen
og Reykjavíkur. Byggingu stöðvar-
innar var þó ekki lokið. Hafði verið
reist annað mastrið og sett upp
bráðabirgða loftnel. Samt var ágætt
sambandið milli stöðvanna og nokkru
síðar tókst Jan Mayen að ná sam-
bandi við norsku stöðvarnar Fauske,
Ingö og Spitzbergen.
Þegar búið var að reisa bæði
möstrin, sem eru 50 metra há, var
byrjað að starfrækja stöðina og var
ákveðið að hún skyldi vinna við
stöðvarnar í Fauske og Ingö. Liðu
nú nokkrir dagar og alt gekk vel,
en svo »hvarf« Jan Mayen. Var reynt
bæði héðan og frá norsku stöðvun-
um að ná sambandi, en allar tilraun-
ir reyndust árangurslausar. Rúmum
hálfum mánuði seinna »kom« Jan
Mayen aftur. Hafði rokstormur geys-
að yfir eyjuna og brotið 10 metra af
hvoru mastri. Eftir mikla erfiðleika
tókst þó að koma upp loftnetinu og
síðan hefir stöðin staðið í óslitnu
sambandi, bæði við Noreg og ísland.
Kl. 6 á hverjum morgni tekur loft-
skeytastöðin hér veðurskeyti frá Jan
Mayen.
Veðurfræðisstofan norska hefir að
mestu kostað byggingu stöðvarinnar.
Vélarnar eru frá Norsk Radiokom-
pagni (Telefunken Tk 1.5). Uxn bygg-
ingu stöðvarinnar sá norðmaðurinn
Ekerold og hafði liann sér til aðstoð-
ar þýskan rafselja, frá Telefunken-
félaginu.
Grænlandsför konungs
Og
loftskeytasambandið.
Gufuskipið »ísland«, sem flutti kon-
ung og fylgdarlið hans til Grænlands
í sumar sem leið, var sérstaklega vel
útbúið með loftskeytatæki. í skipinu
voru þrjár sendistöðvar, þar af tvær
neistastöðvar og ein lampastöð. Mót-
tökutækin voru þau sömu og loft-
skeytastöðin hér notar, en gat tekið
talsvert lengri bylgjur, alt að 23000
metrum. Mest reyndi á lampasendara
»íslands« í Grænlandsferð þess. Þegar
sá tími er undanskilinn, sem ekki var
hægt að vinna vegna lofttruflana, má
segja að samband hafi verið við skipið
alla leið norður að Upernevík sem er
á 73. breiddarstígi. Þegar tekin er til
greina vegalengdin (um 2000 kíló-
metrar) hið háa land sem lá á milli
stöðvanna og hábjört sumarnóttin, er
árangurinn miklu betri en búist hafði
verið við. Af öðrum stöðvum sem
ætlað var að hafa samband við kon-
ungsskipið, má nefna Lyngby á Sjá-
landi, Aberdeen á Skotlandi, Cape
Race á Newfoundland og Barrington
Kassage á Nova Scotia. Fegar komið
var að Cap Farvel, á suðurodda Græn-
lands hætti, »ísland« að heyra stöðina
í Lyngby og í hinar stöðvarnar náð-
ist aldrei. Reykjavík var eina stöðin
sem gat haldið uppi sambandi við