Nýi tíminn - 13.02.1958, Blaðsíða 1

I 1
Greioið
Nýja tímann
Firamtiulagur 13. febrúar 1958 — 12. árgan.gur — 6. töiublað.
Bréf Hermanns til Búlganíns var
ekki boið undir ríkisstjórnina
Bréfið, sem er svar islenzka forsætisráðherrans við bréfum Búlganíns
frá 12. des. og 8. jan., var afhent í Moskvu fvrir skömmu
MoElet ekki
ysn eidflsigor'
Guy Mollet, foringi franskra
sósíaldemókrata og fyrrverandi . .
forsætisráðherra, sagði í ræðu
nýlega, að sér væri ekkert Um
það gefið, að Bandaríkjamönn—>
um yrði leyft að koma sér upp
eldflaugastöðvum í Frakklandi.
Kvaðst Moliet ekki fá séð,
hvernig slíkur viöbúnaður ætti
að auka öryggi Vestur-Evrópu.
Mollet sagði að stjórnum
Vesturveldanna bæri að giápa
fegins hendi tillögur sovét-
stjórnarinnar um ráðstafanir til
að binda endi á kalda stríðið
og eyða viðsiám í heiminum.
Forsætisráðuneytið heíur sent NÝja tímanum
fréttatilkynningu um að forsætisráðherra, Hermann
Jónasson, hafi svarað bréfum N. Búlganíns, for-
sætisráðherra Sovétríkjanna, dagsettum 12. desem-
ber og 8. janúar sl. Hafi svarið verið afhent í
Moskva
Bréf þetta hefur ekki verið borið undir ríkis-
stjómina né það rætt af henni. Ríkisstjórnin sem
slík á þannig engan hlut að þessu svari, heldur
er það einkabréf Hermanns Jónassonar forsætisráð-
herra og túlkar hans einkaskoðanir á málum þeim
sem um er fjallað.
Efni bréfsins er nánar rætt í leiðara blaðsins í
dag.
Bréf Hermanns Jónassonar
forsætisráðherra er svohljóð-
andi:
Reykjavík, 1. febrúar 1958.
Kæri herra forsætisráðherra!
Ég hefi með mikilli athygli
kynnt mér efni bréfs yðar frá
12. desember og hafði að mestu
kom glöggt í ljós, þegar ísland
endurheimti sjálfstæði sitt 1918.
Þá var lýst yfir því, að fsland
myndi ekki hafa her og myndi
verða ævarandi hlutlaust. Það
var þá einlæg von íslendinga,
að land þeirra myndi haldast
áfram utan hernaðarátaka stærri
lokið svari við því, er ég fékk
bréf yðar 8. f.m. Ég hefi einnig
kynnt mér gaumgæfilega þetta
síðara bréf yðar. Þar sem bréf
þessi fjalla um svipuð málefni,
finnst mér hlýða að svara þeim
báðum í senn.
Ég vil fyrst byrja á þvi að
þakka yður fyrir viðurkenning-
arorð yðar um friðarvi'ja fslend-
inga. Ég dreg ekki í efa frið-
arvilja neinnar þjóðar, en ég
efast um, að friðarviljinn eigi
nokkurs staðar dýpri rætur en
meðal íslenzku þjóðarinnar. Því
veldur meðal annars, að íslend-
ingar hafa aldrei átt í vopnuð-
um ófriði við neina þjóð og hafa
ekki svo að öldum skiptir haft
vopn um hönd til að útkljá
deilumál innbyrðis. íslendingar
kunna því að meta, hve mikils
vert það er, að deilur séu leyst-
ar án vopnaburðar.
Þessi friðarvilji íslendinga
Samstarfsmaður
nazista dæmdur
Einn af æðstu embættismönn-
,um Vichystjórnarinnar í Frakk-
landi á hernámsárunum, Jacqu-
:es Guerard, var í síðustu viku
dæmdur í 5 ára fangelsi fyrir
samvinnu við nazista, en dóm-
urinn var skilorðsbundinn og
hann var látinn laus þegar í
stað. Hann kom nýlega heim til
!Frakklands frá Spáni, þar sem
hann hefur dvalizt frá stríðslok-
um. Talið er að þetta sé síðasti
dómurinn sem kveðinn verður
upp í Frakklandi vegna sam-
starfs við nazista.
þjóða. eins og verið liafði öldum
saman, og hlutleysi myndi því
nægja landinu til öryggis. Síð-
ari heimsstyrjöldin leiddi hins
vegar áþreifanlega í ljós, að ný
tækni hafði gert ísiand hernað-
.arlega bvðingarmikið ó stríðs-
tímum, ísland var þvi hernumið
strax á fyrsta stríðsárinu, og
var með því sýnt, að hlutleysið
veitti ekki íslendingum lengur
öryggi frekar en svo mörgum
öðrum. íslendingar lærðu af
þessari reynslu, að þeir yrðu í
framtíðinni að reyna að tryggja
öryggi sitt með öðrum hætti. f
samræmi við það var gerður
varnarsamningurinn við Banda-
ríkin 1941. Árið 1946 gerðist fsland
svo aðili að Sameinuðu þjóðun-
um í trausti þess, að þannig
yrði öryggi þess bezt tryggt.
Því mjður hafa Sameinuðu
þjóðirnar enn ekki náð þeim
viðgangi, að þátttaka í þeim
veiti smáríki nægilegt öryggi.
Með tilliti til þess gerðist fs-
land aðili að Atlanzhafsbanda-
laginu 1949, eftir að hafa kynnt
sér vandlega, að þar var um
hrein varnarsamtök að ræða, en
lega landsins og margvíslegur
skyldleiki við h'inar bandalags-
þjóðirnar gerði þátttöku íslands
eðlilega í þessum samtökum.
Tveimur árum síðar gerði ísland
svo í samræmi við sáttmála
Atlarizhafsbandalagsins vartiar-
samning við Bandaríkin vegna
mjög uggvænlegs útlits, sem þá
var í alþjóðamálum.
f sambandi við allar þær á-
kvarðanir fslendinga, sem
greindar eru hér að framan, hef-
ur einlægur friðarvilji og frels-
isvilji þeirra komið glöggt í ljós.
Þeir hafa jafnan tekíð fram, að ^
þeir vildu ekki hafa eigin her,
ekki tak'a þótt í hemaðargerðum
gegn öðrum þjóðum, ekki segja
öðrum þjóðum stríð á hendur,
og ef þeir leyfðu erlendum her
dvöl í landinu, væri það em-
göngu gert í varnarskyni. Þessi
afstaða þeirra var t.d. greinilega
mörkuð við inngöngu íslands i
Atlanzhafsbandalagið. Jafnem-
dregið hafa og íslendingar mark-
að þá afstöðu sína, að þeir
muni ekki leyfa erl. her land-
vist á friðartímum. Þetta var
markað glögglega í varnarsamn-
ingnum við Bandarikin 1941,
þar sem tekið var fram. að h
erlendi her skyldi hverfa strax
af landi burt í stríðslokin. Þetta
var áréttað við inngöngu íslands
í Sameinuðu þjóðimar og enn
vandlegar við inngöngu íslands
í Atlanzhafsbandalagið. Þetta
var enn á ný áréttað 1951, þeg-
ar síðari varnarsamningurinn
Framhald á 3. siðu.
Hermaims rælt
á Hlþixtgi í gær
Allmiklar umræður urðu utan dagskrár í neðri deild
Alþingis á mánud. og snerust þær aðallega um bréf Her-
manns Jónassonar til Búlganíns.
Mánudaginn 10. febrúar.
Töluðu þeir Ólafur Thórs og
Bjarni Benediktsson hvað eftir
annað, og ,auk þeirra Hermann
Jónasson forsætisráðherra, Guð-
mundur I. Guðmundsson utan-
ríkisráðherra og Jóhann Haf-
stein.
Ólafi varð tíðrætt um osam-
komulag á stjómarheiinilinu og
Tas m. a. með þungum áherzlum
sunnudagsleiðara Þjóðviljans!
Víttu þeir Bjarni það að svar-
ið skyldi ekki hafa verið rætt
í utanríkismálanefnd, á Alþmgi
eða við Sjálfstæðisflokkinn.
Hver gæti treyst því að afstaða
Sjálfstæðisflokksins til Atlanz-
hafsbandalagsins sé óbreytt
fremur en afstaða Hermanns,
sem verið hafi andvígur inn-
göngu íslands í bandalagið, en
telji það nú einu vöm íslend-
inga?
Ilerniann Jónasson taldi þá
Ölaf og Bjarna ekki þurfa að
undrast þó ósamkomulag væri
innan ríkisstjórnarinnar um ut-
anríkismálin. Svo hefði einnig
verið í nýsköpúnarstjórninni. Og
það væri ekkert launungarmál
Framhald á 11- siðiu
Stórsigur vinstri manna í
Félagi járniðnaðarmanna
SvöruBu rógl affurhaldsins meS því oð
auka fylgi vinstri manna um rúm 17 %
Stjórn Félags járniðnaðarmanna var öll endur-
kjörin sl. sunnudag með glæsilegum meirihluta
atkvæða.
Vinstri menn juku fylgi sitt um rúm 17%, og
hafa járniðnaðarmenn þar með gefið afturhaldinu
skýlaust svar við rógskrifum þess um félagið og
stjórn þess.
um að gelta með íhaldinu, en
var þó óvenju uppburðarlítið,
það sagði:
„Stuðningsmenn B-lsstans
(lista ílialdsins!) lista lýðræðis-
sinna, eru hvattir til að kjósa
snemma og vinna vel að sigri B-
listans. X B“.
A-listinn, listi stjómar og
trúnaðarmannaráðs^ hlaut 206
atkv., en B-listinn 158 atkv. í
fyrra var stjómin kosin með
176 atkv., en B-listinn fékk þá
160 atkv. Afturhaldið hefur því
tapað 2 atkv. en vinstri menn
aukið atkvæðatölu sína um 30
atkv. eða rúm 17%.
Stjóm Félags jámiðnaðar-
manna er þannig skipuð:
Snorri Jónsson formaður, Haf-
steinn Guðmundsson varafor-
maður, Tryggvi Benediktsson
ritari, Þorsteinn Guðmundsson
vararitari, Guðjón Jónsson fjár-
málaritari og gjaldkerj (utan
stjómar) Ingimar Sigurðsson. í
trúnaðarmannaráð, auk stjórnar
voru kosnir: Einar Siggeirsson,
Sigurjón Jónsson í Stálsm., Ingi-
mundur Bjamason, Erlendur
Guðmundsson og B. Frederiksen.
Verðugt svar
íhaldið hugðist nú taka félags
stjómina og hélt uppi hinum
lubbalegustu Gróusögum og á-
rásum á félagsstjórnina. Hér
er aðeins sýnishom af skrifum
Moggans s.l. sunnudag:
„Féliagsstjómin hefur marg-
sinnis gert sig seka um að ganga
í berhögg við sín,a eigin félaga,
aðeins til að styðja áframhald-
andi setu Hannibals í ríkis-
stjóm. — Jámiðnaðarmenn,
hrindlð áframhaldandi misnotk-
un konunúnista á samtökum
ykkar með því að tryggja glæsi-
legan sigur B-listans.“
Alþýðublað hins innlimaða Al-
Snorrj Jónsson
Svar jámiðnaðarmanna var
skýlaust, og mun íhaldið lengl
þýðuflolfcs gat ekki stillt sig<^sviða.
*