Nýi tíminn - 13.02.1958, Blaðsíða 6

6) — NÝI TÍMÍNN — Fimmtudagur 13. febrúar 1958
Nfl TÍMINN
Ótaefandl: Sósfalistaflokkurinn. Ritstjon og ftDyrKOarmaOur: Ásmundur
Sigur-ðsson. ~ Áskriftargjald kr. 50 & ári. PrentsmiðJa ÞJóðvilJans h.f.
]
Einkabréf Hernianns
l’Jj’ermann Jónasson forsætis-
ráðherra íslands hefur nú
svarað bréfum Búlganíns forsæt-
isráðherra Sovétríkjanna, og
er svar hans birt hér í blað-
inu í dag. Er þar skemmst af
að segja að bréf Hermanns er
ákaf'ega neikvætt og þarflaust
plagg; það einkennist af því
í einu og öllu að það er ekki
hugsað af íslenzkum sjónar-
hóli, ekki miðað við hagsmuni
og viðhorf íslendinga, heldur
þræðir það algerlega viðhorf
baridarískra valdamanna og fer
meira' að segja aidrei út fyrir
stefnu Duliesar hins alræmda.
Bréf Hermanns . gæti eins ver-
ið s.amið af Guðmundi í. Guð-
mi’firdssyni utanríkisráðherra,
nema hvað það er yfirleitt
kurteislegra í tóninum en ræð-
ur hans.
í stæðulaust er að ræða ýt-
a'-lega sjón.armið þau sem
Hermann .Tónasson ber. fram
í bréfi sínu; þau eru gamal-
kunn og margþvæld. Hann
Teyfír sér að hafna h1utleysis-
stefnu með yfirlæti, enda þótt
gen«i hiutlausu ríkjanna hafi
stöðugt farið vaxandi á undan-
förnum árum og friðarhorfur
séu ekki sízt bundnar við fram-
tak þeirra; hann minnist ekki
orði á það fordæmi, sem ís-
lendingum er þó í fersku
minni. er Austurríkismenn los-
uðu sig við erlent hernám með
því að stórveldin fjögur,
Bandaríkin, Bretland, Frakk-
l'and og Sovétríkin tóku ábyrgð
á h’utleysi bess. Hermann syng-
ur Atlanzhafsbandalaginu lof,
enda þótt jafnvel upphafs-
mönnum þess eins og Kennan
heri nú saman um að stefna
þess leiði til ófarnaðar og þörf
sé gagngerra breytinga á henni
ef ekki ejgi illa að fara. (Hins
vegar minnist Hermann ekki á
husarfarsbreytingu sína í hina
á'tina; hann var sem kunnugt
er andvígur aðild fsiands að
At'anzhafsbandalaginu 1949 og
sat h.iá við .atkvæðagreiðsl-
unaD Og Hermann treystir sér
að halda áfram þeim siðlausa
orðaleik að segja .að það sé
stefna fslend’inga að hér skuli
ekki vera erlendur her á frið-
artímum. á sama tíma og hann
heldur sem fastast í erlendan
her á friðartímum; þá er hrein-
Tegra að vera ákveðinn her-
námssinni og segia það, en að
fela botnlaus óheilindi bak víð
orðagjálfur.
17kkert af þessu kemur þó á
óvart: þessi sjónarmið eru
í samræmi við þjónshlutverk
þau sem ýmsir forustumenn
Framsóknar og Alþýðuflokks
hafa tekið sér að undanfömu,
að því er virðist af frjálsum
vilja. En það kemur á óvart
hversu langt Hermann Jónas-
son virðist reiðubúinn
ganga. Eldflaugastöðvar
sem kunnugt er á dagskrá um
þessar mundir, og leggja
Bandaríkjamenn ofurkapp á
að tryggja sér slíkar stöðvar
í sem flestum löndum. Danir
og Norðmenn hafa þegar neit-
að að heimila slíkar stöðvar
í löndum sínum, á sama hátt
og þær þjóðir höfðu áður hafn-
að bandarískum herstöðvum,
og í síðara bréfi sínu spurðist
Búlganín forsætisráðherra fyr-
ir um afstöðu íslands til eld-
flaugastöðva. Sannarlega hefði
mátt 'ætla Hermánni Jónas-
syni þann manndóm að hann
dyrfðist að feta í fótspor Dana
og Norðmanna, en því fer
fjarri að svo sé gert í bréfinu.
Þar er ekki að finna neina yf-
irlvsingu um það að eldflauga-
stiiðvar verði ekki heimilaðar
á ístandi. Kaflinn um það efni
er aðeins marklaust orðahjóm
þess efnis að hernám fslands
sé aðeins til vamar landinu og
því verði þær einar herfram-
kvæmdir heimilaðar sem flokka
megi til varnaraðgerða. Það
er alkunna að því er alstaðar
haldið fram að eldflaugastöðv-
ar eigi að vera „varnarráð-
stöfun“.
að er mjög alvarleg stað-
reynd að forsætisráðherra
íslands skulj ekki birta neina
afdrátt.arlausa yfirlýsingu um
eldftaugastöðvar, og það er
siðlaust athæfi að ráðherrann
sku’i leyfa sér að afgreiða með
marklausu orðahjómi mál, sem
er í nánustu tengslum við
sjálfa tilveru þjóðarinnar ef
illa fer. Um það má svo ef-
laust deila hvort hér er að
verki þekkingarleysi á aiþjóða-
naálum eða eitthvað enn lak-
ara.
17’ins og skýrt var frá í blað-
■^inu í gær bar Hermann Jónas-
son ekki bréf sitt undir ríkis-
stjómina. Varla hefur Her-
mann bó þvílíkt álit á sjálfum
sér að hann haldi að sovét-
stjórnin hafi skrifað honum
einkabréf og bíði þess siðan
í ofvæni að heyra hvað ein-
staklingurinn Hermann Jónas-
son hafi að segja um a’þjóða-
mál. Bréfið var auðvitað sent
íslenzku ríkisst.iórninni og stíl-
að á Hermann af beirri ástæðu
einnJ að svo hittist á að hann
er forsætisráðherra um þessar
mundir. Enginn gat samið
formlegt svar nema ríkisstjárn
íslards, og hví er einkabréf
Hermanns af þeirri ástæðu
emni hlílegt og marklaust
plagg. Þetta hlýtur Hermann
að skilja, en hverjar eru þá
hvatir hans? Sízt eru þessi
vinnubrögð í samræmi við
hvatn’ngarorðin sem sézt hafa
í málgagni forsætisráðherrans
að undanförnu um nauðsyn
þess að vinstri flokkarnir vinni
nú samian af einlægni og
að
eru drengskap,
Eldflaugarnar bíða búnar til óstöðvandi flugs á skotmörk í mörg þúsund kílómetra fjarlægð,
Ekki þarf nema loftstein
til að tendra heimsbál
¥ oftsteinar utan úr geimnum,
■“ sem villast inn í loflhjúp
jarðar, glóðhitna þar og eyð-
ast, hafa löngum ýtt undir í-
myndunarafl manna. Ótalin er
sú hjátrú og þær sagnir, sem
tengdar eru stjörnuhröpum,
eins og loftsteinarnir eru
nefndir í daglegu tali. Á þess-
um síðustu og verstu tímum
er mönnum fyrir beztu að
veita loftsteinum gaumgæfilega
athygli, eins og nú er komið
hertækni ríður mannkyninu
lífið á að þeir sem dag og nótt
standa vörð og skima um him-
inhvolfið eftir fjandsamlegum
eldflaugum og kjarnorku-
sprengjuflugvélum. kunni að
gera greinarmun á slíkum vá-
gestum og meinlausum loft-
steinum. Þetta er álit banda-
ríska loftsteinafræðingsins H.
H. Niningers, forstöðumanns
loftsteinasafnsins í Los Angel-
es. Fyrir hálfum mánuði hélt
hann fyrirlestur um loftsteina
á eldflaugaöld. Villist loftárás-
arverðir á loftsteini og eld-
flaug, getur það orðið upphaf
heimsstyrjaldar, sagði Nininger.
Hann hvatti til þess að her-
mönnum yrði veitt rækileg
fræðsla um ljós- og hljóðein-
kenni lofts’teina, ella gæti svo
farið, að þeir þekktu þá ekki
frá la/ngdrægum eldflaugum,
teldu loftárás hafna og gæfu
fyrirskipun um gagnárás.
¥¥ugleiðingar Niningers um
hættuna sem stafar af ó-
nógri þekkingu á loftsteinum
eru eitt dæmi af mörgum um
áhyggjumar sem menn gera
sér vegna styrjaldarviðbúnað-
arins á tímum kjamorkuvopna
og eldflauga. Til skamms tíma
hefur fáum verið fyllilega
ljóst, hve lít.ið má út af bera,
ef ekki á i'la að fara. Ná-
kvæm vitneskja um viðbúnað
herstjórnanna hefur verið á al-
manna vitorði síðan í nóvem-
ber. Skömmu eftir að spútnik
annar komst á loft hugðist
Power hershöfðingi, yfirmaður
kjarnorkuflugflota Bandaríkj-
anna, hughreysta landa sína
og bandamenn þeirra með því
að skýra frá því, hve menn
Erlend
tíðindi
hans væru vel á verði. Á
fundi þingmanna A-banda-
lagsríkja í París gerði hann
kunnugt, að síðan í október-
byrjun hefði þriðjungur af
2000 sprengjuþotum undir sinni
stjórn stöðugt verið viðbúnar
að hefja sig á loft með kort-
érs fyrirvara feimdar vetnis-
sprengjum. Power skýrði frá
því að vélarnar biðu búnar á
flugbrautarendum og áhafnirn-
ar svæfu við hlið þeirra. Enn-
fremur ljóstraði hann því upp
að nokkur hluti flugflotans
væri jafnan á lofti með vetnis-
sprengjur innanborðs, til þess
að girða fyrir að hægt væri
að eyðileggja hann allan á
jörðu niðri með skyndiárás.
essi tíðindi höfðu þveröfug
áhrif við það sem Power
hershöfðingi ætlaðist til. Þjóð-
irnar sem heimilað hafa banda-
ríkjamönnum flugstöðvar urðu
enn kvíðnari en áður, við að
vita af flugvélum hlöðnum
vetnissprengjum yfir höfði sér
dag og nótt. Einkum er mikill
uggur í mönnum í Bretlandi,
þar sem öflugUstu sprengju-
flugsveitir Bandaríkjamanna í
Evrópu hafa bækistöðvar. Síð-
an Power leysti frá skjóðpnni
hefur brezka stjórnin ekki
haft neinn frið fyrir fyrir-
spurnum yerkamannaflokks-
þingmanna um vetnisflugið og
kröfum um að fyrir það sé
tekið. Svo mikill er uggurinn
í Bretum, að Strauss, formanni
kjarnorkunefndar Banda-
ríkjastjórnar, hefur þótt ráð-
legast að reyna að róa þá með
því að tilkynna, að það hafi
hvað eftir annað komið fyrir
í Bandaríkjunum að flugvélum
með kjarnorkusprengjur innan-
borðs hafi hlekkzt á, en aldrel
hafi hlotizt af því kjarnorku-
slys.
Atti manna við vetnisflugið
" á ekk; nema að litlu leyti
rætur sínar að rekja til slysa-
hættunnar. Það sem skelft hef-
ur menn er sú tilhugsun, að
meðan viðbúnaðurinn, sem
Power hershöfðingi lýsti, er
látinn viðgangast, er heimur-
inn aldrei nema hársbreidd frá
kjarnorkustyrjöld, og hún get-
ur skollið á vegna mistaka,
misskilnings eða taugaveiklun-
ar eins eða fárra manna.
Enski herfræðingurinn heims-
frægi B. H. Liddell Hart hef-
ur nýlega gert eftirfarandi
grein fyrir hættunni, sem af
þessum sökum vofir yfir mann-
kyninu: „Ekki þarf annað en
misskilíð dulmálsorð, til að á-
höfn flugvélar, sem fermd er
vetnissprengjum, hleypi af
stað kjamorkustyrjöld — og
tortími þar með allri siðmenn-
ingu í einu vetfangi. Líkurnar
á svona afdriíaríkum mistök-
um hafa stóraukizt við síðustu
ráðstafanirnar, sem gerðar
hafa verið tií að gera flugflot-
ann enn reiðubúnari en áður
til endurgjaldsárásar, en þessi
viðbúnaður er í því fólginn, að
stytta frestinn sem vélarnar
Framhald á 8. síðu.