Nýi tíminn - 13.02.1958, Síða 9

4) — Óskastundin
Fimmtudagur 13. febrúar 1958 — 4. árgangur
5. tölubla®.
STEFÁN JÓNSSON
les úvarpssögu barnanna
Á þriðjudaginr
var hófst ný út-
varpssagá fyrir ;
börnin og hefm
sannarlega tekizt
vel um val henn- ;
ar. Sagan heitir
Hanna Dóra og er
næst síðasta bók
Stefáns Jónsson-
ar, -en hún kom
út ^kömmu fyrir
jólin í fyrra; þess
má geta að þá
hvatti Óska-.
stundin lesendur
sína til að lesa
þessa úrvalssögu.
Viljum við vekja
athygli íoreldra
á því, að Hanna Dóra er
saga, sem börn og ung-
lingar ættu gjar.nan að
hiusta á. Stefán Jónsson
er löngu viðurkenndur
snjallasti barna- og ung-
lir.gabóka höfundur e'r
við höfum átt, ættu því
foreldrar að sjá til þess,
að börn þeirra fari ekki
á mis við að heyra hann
sjálfan lesa eitt af beztu
verkum sínum.
Útvarpssagan er lesin
á þriðjudögum og laug-
ardögum kl. 6.30..
Austfirðingar
duga vel
Við minnumst þess,
að í fyrra kvörtuðum við
yfir því hve sjaldan
Austfirðingar létu í sér
heyra í blaðinu okkar.
Nú bregður svo við að
bréfum rignir yfir okkur
með hverri póstferð að
austan og líkar okkur
það vel, því við viljum
gjarnan birta efni frá
íem flestum lesendum
okkar.
ísabelia Ósk á heima á
■rijótsdalshéraði. Hún
befur áður sent okkur
ofni eins og sj á má á
iréfinu.
Kæra Óskastund!
Nú ætla ég að senda
þér þrautir, sem ég bjó
ti! (L þraut) og skrítlu,
sem mér datt í hug þeg-
a> litli bróðir minn var
að læra að reikna. Eg
þakka þér kærlega mót-
tökumar sem gömlu'
konurnar mínar fengu í
blaðinu.
ísabella Ósk.
Pósthólfið
Kæra Óskastund!
Eg óska að komast í
bréfasamband við pilt
eSá*?túlku á .aldrinum l.Q
— 12 ára.
Vigdis Ouðrúii Þórðar-
dóttir, Bröttuhlíð, Húsa-
vík, S.-Þingeyjarsýslu.
L-þraút
1. karlmannsnafn.
2. á í Skagafirði.
3. land í Evrópu.
ú. bæjamafn.
5 bók eftir Kiljan.
6. finnst við sjó.. |
11. L —
ifc L
í . L
H. L
S. L
J* L
Skrítlan er á 1. síðu.
Ritstjóri: Vilborg Dagbjartsdóttir - Útgefandi: ÞjóSviljinn
Tökum soman höndum
A síðustu árum og
áratugum hefir tækn-
inni'fleygt svo fram, að
daglega er nú flogið
heimsálfanna milli, sem
áður þurfti daga og vik-
jjr á skipum. Leiðir flúg-
vélanna liggja sem þjóð-
braútir úm loftin blá,
millí fjarlægra og fjar-
skyldra þjóða. En ve.gná
einangrunar um aldarað-
ir tala þær ólík tungu-
mál, sem torveldar mjög
eðlileg og ör viðskipti
milli þeirra. Til þess að
þjóðirnar geti skjlið hver
aðra á auðveldan hátt,
þurfa þær að koma sér
saman um eitt Sameigin-
legt hjálparmál. Með því
stæðu þær allar jafnt að
vígi til þess að tjá hugs-
anir sínar munnlega og
skriflega og gætu sparað
stórkostlegan tíma og
fjármuni við annað
málanám. Æskileg skil-
yrðu mundu skapast til
nánari menningarsam-
banda milli þjóðanna og
mörgum misskilningi
verða útrýmt er varn’eg-
ur friður milli þjóðanna
hefur oft strandað á.
Þetta æskilega hjálp-
armál eigum við, og á
síðastliðnu ári voru liðin
70 ár frá því fyrsta
kennslubókin í því máli
var gefin út.
Þetta mál er Esperan-
to. Höfundur þess, pó'ski
læknirinn Ludvik Lasaro
Zamenhof, var fæddur
lö. desember 1859.
! Málið á ítök í flestum
löndum heims og hafa
esperantistar með sér al-
| þjóðlegt samband og
I hald árlega þing, þar
sem 2—3 þúsundir esp-
1 erantista úr tugum
þjóð’anda mæla sér
mót.
j Esperantistar gefa út
mikið af b’öðum og bók-
um á esperanto, bæði
frumsamið og þýtt úr
þjóðtungunum. Meðal
annars hefir sjálfur höf-
undur málsins þýtt bibl-
i íuna á esperanto og þyk-
ir málfræðingum nútím-
ans það vera mikið af-!
reksverk. Esperantistar '
keppa að þvi, að esper-
antó verði tekið upp sem
föst kennslugrein í
skólakerfi landanna.
Þess er einnig vert að
geta, að nokkru eftir að
esperantó var kunngert,
lét frægasti rithöfundur
þeirra tíma — Leo Tol-
stoj — uppi álit sitt á
málinu. Hann sagði að
það væri auðvelt til
náms, en þó fullkomið.
Það væri dýrmætt hjálp-
artæki til þess að út-
breiða guðsríki og skapa
frið á jörðu.
(Framh. í næsta blaði).
Litli bróðir lærir að
reikna.
Skáldaþáttur
. RifstfSri: Sveinbjörn Beinteinsson.
Hvergi á Islandi hefur þró-
ast rammari og skáldlegri
þjóðtrú en á Snæfellsnesi og
hefur svo verið siðan menn
festu byggð þar í fyrstu og
fram til þessa.
Hlíf hestageldir ól Vála hin-
um sterka þrjá sonu er allir
fóru til Islands. Atli hét einn
og nam land á sunnanverðu
Snæfellsnesi milli Furu og
Lýsu. Ásmundur var sonur
Atla,og hét kona hans Þóra;
þau hjuggu að Langaholti.
Eitthvað hefur þeim hjónum
borið á milli er þau eltust og
flutti þá Ásmundur að Qxl
en Þóra bjó í Langaholti —
og lét gera skála um þjóð-
braut þvera, og lét þar jafnan
standa borð, en sat úti fyr-
ir sjálf og laðaði gesti, hvern
er mat vildi éta. Hún var köll-
KaupiS
Nýia timann
uð Langaholts-Þóra. Þess má
geta til að Ásmundi hafi leiðst
gestanauð heima í Langaholti
og kosið fremur fámenni og
forsælu að Öxl.
Ásmundur var heygður á
Ásmundarleiði og lagður í
skip og þræll hans hjá hon-
um. Kona gekk hjá haugi Ás-
mundar og heyrði kveðna
vísu í haugnum:
Einn byggi ég, stoð steina,
Stafnrúin Atals hrafni;
Skalat of þegn á þiljum
þröngbýlt á mar ranga.
Rúin er böðvitrum betra
brimdýris kná stýri,
lifa man það með lofðum
lengur, en illt af gengi.
Vísan er auðskilin á aðal-
atriðum. Haugbúi segir kon-
unni að hann vilji vera einn
á skipi sínu og betra sé
hreystimanni að hafa rúmt um
sig en eiga illa fylgd.
Þá var þrællinn tekinn úr
skipinu. Þessi stutta frásaga
ásamt vísunni gefur glögga
hugmynd um skaplyndi þeirra
hjóna Ásmundar og Þóru;
mannblendni hennar og ein-
þykkni hans. Slíkar þjóðsög-
ur eru ómetanlegar heimildir
um lundarfar og lífsviðhorf
liðinna kynslóða. Váli sterki
afi Ásmundar vá vig í véum í
Noregi og var slíkt mikill of-
Fimmtudagur 13. febrúar 1958 — NÝI TÍMINN — (9
stopi. Viðurnefni Hlífar bendir
til þess að hún hafi ekki ver-
ið nein hégómakoha. Um Atla
er fátt vitað. Fáorð sagan um
Ásmund hendir til þess að
hann hafi verið mikill fyrir
sér en ekki samþýðst alþýðu '
manna. Má vera að hann haf'
ekki notið sín sem skyldi
hvort sem valdið hefur at-
burðaleysi þar á Nesinu eða
konuriki hefur sorfið að hon-
um.
Þau koma ákaflega ljósl
fyrir sjónir bæði og skörulega
þessi sundurleitu hjón, hú"
ör og sköruleg en hann harð-
lyndur og fáskiptinn.
Þóra er svo fús til fjöl-
mennis að hún horfir í engar
kostnað ef þá mætti fiölga
gestum hennar. Skap slíkrar
konu er ekki líklegt til sam-
þykkis við mann sem svo er
einrænn að liann ann engum
rúms á skipi með sér dauð-
um.
Skáldskanur sögunnar bygsr-
ist á andstæðum og öfgum
þeirra liióna eins og sagan
um Njörð og Skaði í Snorra-
Eddu, og er það reyndar al-
geng saga um allar jarðir.
IBárður Snæfellsás er fræg-
astur allra Snæfellinga fyrr
og síðar og sá íslendingur
sem hefur komist næst því að
vera tekinn í guðatölu. Hefði
heiðin trú fengið að þróast
í friði hér á landi væri Bárð-
ur sennilega einn af guðum
þeim sem menn blétu hér í
ár. Bárður leitaði úr f jölmenni
eins og Ásmundur og þannig
var um marga svipmestu ein-
staklinga allra tíma að þeir
leituðu jafnvægis á fjöllum
eða eyðimörkum.
Hér verður söguþáttur þessi
ekki lengra rakinn að sinni,
en því var á hann minnst að
hann er merkilegur að mörgu
og skýrt dæmi um þann
skáldskap sem vex og þróast
af sannindum en er ekki upp-
loginn.
Hœ, hœ! Gaman, gamcn!
Þessi mynd þarfnast engrar skýringar. Flestir minnast þess
hve gaman var að renna sér þegar þeir voru ungir — en þó
gleymist það stundum þegar litla fólkið kemur hdm f botn-
lausum buxum. — Myndin tekin á Amarhóli — Ljósm. Sig. G,