Verktækni - 16.02.1988, Side 7

FRETTIR
NÁM I TÖLVUNARFRÆÐI
VIÐ HÁSKÓLA ÍSLANDS
Við Raunvísindadeild Háskóla ís-
lands er boðið upp á nám til B.S.
prófs í tölvunarfræði. Nám þetta er 90
einingar og tekur minnst þrjú ár. Hlið-
stætt háskólanám erlendist nefnist
“Computer Science" á ensku,
“Datalogi'' á dönsku og er oft kallað
"Informatique” á meginlandi Evrópu.
Námsefnið í tölvunarfræðinni tekur
nokkuð mið af íslenskum aðstæðum
en miðast jafnframt við að nemendur
geti haldið til framhaldsnáms erlend-
is. Þeir nemendur sem haldið hafa til
framhaldsnáms hafa flestir staðið sig
með prýði.
Nú eru liðin tfu ár frá því að kennsla
hófst (tölvunarfræði við Hi. Á þeim
tíma hafa um 100 nemendur útskrif-
ast. í ár eru alls um 200 nemendur í
náminu og árleg útskrifast nú 30-40.
TÖLVUNARFRÆÐI
Tölvunarfræðin er núorðið sjálf-
stæð fræðigrein viö flesta háskóla.
Oftast hefur þróunarferill greinarinnar
verið sá að kennslan hefur hafist inn-
an stærðfræðinnar eöa þá rafmagns-
verkfræðinnar. Við Hi hefur tölvunar-
fræðin verið hýst f stærðfræðiskor til
þessa en haustið 1988 verður tölvun-
arfræðiskor sett á laggirnar í Raun-
vísindadeild.
Segja má að tölvunarfræöin sé
samsett fræði Ifkt og t.d. verkfræöin
og skal nú gerð nánari grein fyrir því.
Fyrst skal telja ýmsa fræöilega
þætti tölvunarfræðinnar sem eru ná-
skyldir hreinni stærðfræði. Má þar
nefna fræðilega umfjöllun algóriþma
(lausnaraðferða) t.d. þegar reikna á
hvort ein tiltekin aðferð til röðunar er
fljótvirkari en önnur. Einnig eru ýmis
atriði forritunar og uppbygging tölva
nátengd hreinni rökfræði og yrðinga-
reikningi.
í öðrum þáttum tölvunarfræðinnar
svo sem málfræöi forritunarmála,
gagnaskipan, kerfisforritun og
gagnasafnsfræði hefur þróast sér-
stök aöferöafræði sem þyggir þó
mest á stærðfræði.
(þriðja lagi má nefna nýja aðferða-
fræði sem þróast hefur til að gera
kerfisgerð og forritun markvissari og
öruggari. Þar má nefna mótaða for-
ritun og kerfisfræði. Auk þess hefur
þróast fræðasviö sem nefnist hug-
búnaðarfræði (eða hugbúnaðarverk-
fræði). ( hugbúnaðarfræðinni er leit-
ast við að finna lögmál þau sem gilda
viö hugbúnaðargerð.
Loks ber að geta þess að gerð
hugþúnaðar er skapandi vinna sem
um margt svipar til starfa rithöfunda
og hönnuöa. Enda hefur verið rætt
og ritað um "the art of programm-
ing"
Oddur Benediktsson, prófessor.
NÁNSEFNI
Námskeiðum í tölvunarfræði við H(
má skipta í þrjá hópa: ( fyrsta lagi
námskeið í tölvunarfræði, í öðru lagi
stærðfræðinámskeið og loks valnám-
skeið.
NÁMSKEIÐ i KJARNA
Tölvunarfræöi:
Forritun
Tölvur og stýrikerfi
Viöskiptaleg forritunarmál
Gagnaskipan og algóriþmar
Forritunarmál
Hönnun hugbúnaöarI
Hönnun hugbúnaöar II
Kerfisforritun
Hugbúnaðarfræöi
Gagnasafnsfræöi
Dreifö gagnavinnsla
Stæröfræöi:
Endanleg stæröfræöi
Stæröfræöi I
Stæröfræöi II
Linuleg algebra og rúmfræöi
Töluleg greining
Tölfræði
Aðgeröagreining A
Aögerðagreining B
Rafmagnsverkfræði:
Grundvallaratriöi tölvutækni
VALNÁMSKEIÐ i
TÖLVUNARFRÆÐI
Vélbúnaður og vólarmál
Formleg mál og reiknanleiki
Forritun og rökfræöi
Hugbúnaðarverkefni
Greining algóriþma
Þýöendur
Inngangur I rökfræöi
Sjálfvirkni og upplýsingakerfi
á skrifstofum
Lokaverkefni
Sjá meðfylgjandi töflu yfir námskeið
í kjarna. Þar er einkum um tölvunar-
og stærðfræðinámskeið að ræða.
Valnámskeiðin eru um þriðjungur
af náminu. Algengt er að viðskipta-
Skipting námsefnis
1. ár | fflllllffl lllll III I

2. ár llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllffl

3. ár

CD Tölvunarfræði DIII Stærðfræði D Valnámsskeið

fræði eöa verkfræði sé tekin sem aukafag. □ Oddur Benediktsson, prófessor
SVIAR VIRKJA
FRAMHALDS-
SKÓLANEMA I
UPPFINNINGAR
Sænska tæknitfmaritið Ny teknik hef-
ur nýverið staðið að umfangsmikilli
uppfinningasamkeppni meðal fram-
haldsskólanemenda í Svíþjóð ásamt
sænska menntamálaráðuneytinu.
Samkeppnin sem nefnist „FINN
UPP“ (þ.e. „Finnið upp') hepppn-
aðist með eindæmum vel og að sögn
tóku um 450.000 skólanemar þátt í
henni.
Tilgangurinn með þessari sam-
keþpni er að undirstrika þátt hugvits
í efnahagslegum framförum. Fram-
farir á efnahagssviðinu byggjast öðru
fremur á dugmiklum og hugmynda-
rfkum einstaklingum sem finna upp
nýjar aðferðir og tækni. Svíar gera
sér fulla grein fyrir þeim lykilþætti
sem hugvits- og tæknimenn þeirra
hafa átt í því að skapa almenna vel-
megun í Svíþjóð. Þessir einstaklingar
hafa um langan aldur notið mikillar
virðingar þar í landi.
Á sfðustu áratugum hefur þó hallað
á hugvitsmenn. Skammsýn gróða-
hyggja sem enga biðlund hefur eftir
hagnaði af þróun nýrra hugmynda
hefur ráðið rfkjum. Árangurinn hefur
verið sá að Svíar hata, eins og aðrar
þjóðir sem látið hafa skammsýnina
ráða, gengið á höfuðstólinn og undir-
staða velferðarinnar hefur bilað.
Nú er mönnum orðið Ijóst að við
svo búið má ekki standa. Ný og arð-
vænleg framleiðsla verður að byggja
á nýjum hugmyndum og nýjar hug-
myndir þurfa að þróast og festa rætur
við hagstæð skilyrði þar sem lang-
tfmasjónarmið ráða. Ella deyja þær út
eins og fræ sem sáð er f ófrjóa jörð.
Af þessum ástæðum er unnið að
mikilli vakningu á þessu sviði.
Arangurinn er frábær. Gildir einu
þótt beitt sé aðferð (slendinga við að
setja heimsmet, þ. e. höfðatöluregl-
unni.
Sérlega snjallt er að virkja með
bessum hætti mikinn fjölda nemenda
á móttækilegum aldri. Þetta er vegna
þess að uppfinningasemi hefur til
skamms tíma verið talin því sem næst
afbrigðilegt og óæskilegt atferli. Að
vfsu hafa þeir örfáu sem náð hafa
afburðaárangri verið lofsungnir. Lof-
söngvarnir hafa þó yfirleitt látið á sér
standa þar til að viðkomandi hafa yfir-
unnið ótölulegar hindranir fordóma
og andstöðu og verið komnir með
fullar hendur fjár vegna verka sinna.
Og síðbúnir lofsöngvarar hafa gjarn-
an lofsungið það fullgerða.árangurs-
rfka og virðulega í svipaðri andrá og
ófullburða hugmyndir og verðandi
mjólkurkýr framtíðarinnar eru lastað-
ar. Mörgum slfkum virðist gefinn sá
ótrúlegi þroski og sveigjanleiki að
geta skipt um skoðun á sama augna-
bliki sem peningarnir fara að klingja f
kassanum.
Beinn fjárhagslegur ábati virðist
vera það eina sem margir skilja.
Ótrúlega fáir virðast búnir hug-
myndaflugi til að geta áttað sig á
möguleikum nýrra hugmynda. Enn
færrri eru tilbúnir til að veita þeim
stuðning og brautargengi.
Með þvf að kynna hverjum og ein-
um skólanema af eigin raun eðli hins
skapandi ferlis sem allar hugmyndir
verða að ganga í gegnum áður en
þær fara að skila hagnaði má búast
við gffurlegri hugarfarsbreytingu. Og
með því að gera uppfinningar og
vinnu við sköpun nýrra hugmynda að
eðlilegu og útbreiddu atferli má lyfta
grettistökum f efnahagslífinu.
Einu gildir þótt aðeins fáir nái af-
burðaárangri. Hugvit þarf allsstaðar
og sffellt. Framfarir verða f mörgum
smáum skrefum auk þess sem helj-
arstökkin eru tekin. Smáu skrefin ber
ekki að vanvirða fremur en hitt. Og
þegar allur almenningur eða veruleg-
ur hluti hans er kominn á band hug-
vitsins þá er í einu vetfangi búið að
breyta vinnuaðstæðum hugvits-
mannanna. I stað andstöðu, óvildar
eða skeytingarleysis munu þeir mæta
áhuga og aðstoð.
Hver veit nema að Svlar séu að
undirbúa stærsta efnahagsafrek
sögu sinnar með því að virkja
almenning með þessum hætti. □
JE
VERKTÆKNI — 16. FEBRÚAR 1988
7