Bændablaðið - 25.11.1997, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 25.nóvember 1997
Bœndablaðið
3
Göng undir Breiðholtsbraut í Reykjavík. He'r hafa hagsmunir gangandi og
ríðandi verið hafðir að leiðarljósi....
....en he'r hefur Vegagerð ríkisins heldur betur fúskað því þessi göng geta
alls ekki talist boðleg hestamönnum. Hestamannafélagið Dreyri á
Akranesi hefur lýst yfir mikilli óánœgju með göngin sem Vegagerð
ríkisins setti niður á reiðleið hestamanna við Lönguása. Ekki var haft
samband við hestamenn um framkvœmdina. Hœðin á rörinu er 2.70 m
en á sínum tíma fengu hestamenn þœr upplýsingar að hceðin yrði 3.20
m. >yAf öryggisástœðum og með hliðsjón af vaxandi notkun þessarar
leiðar fyrir ríðandi og gangandi umferð, munum við ekki sœtta okkur
við þá úrlausn sem Vegagerðin œtlar okkur. Hún er engan veginn í takt
við tímann og er í raun og veru móðgun við þá fjölmörgu Akurnesinga
sem stunda útivist,“ segir í bréfi sem Ragnheiður Þorgrímsdóttir
formaður Dreyra segir í bréfi til Landssambands hestamannafélaga.
Mjólkurbændur
Bgið fé mjðlMsenda
lœkkaði um rttsk 20%
frá 1992 lil 1996
Meðalskuldir mjólkurbænda
hafa aukist stórlega á liðnum
árum en samkvæmt athugun-
um Hagþjónustu landbúnað-
arins hafa þær hækkað á verð-
lagi ársins 1996 úr 5,7 millj.kr.
í 6,9 millj.kr. eða um 22,1%. Á
sama tíma jukust eignir aðeins
um 0,4%. Eigið fé þessara búa
lækkaði því að meðaltali um
20,8% og var árið 1992 50,5%
en 39,8% árið 1996.
Afkoma mjólkurfram-
leiðenda hefur því verið
lakari að meðaltali en
stefnt var að með búvöru-
samningnum frá 1992.
Astæður þessa má að
nokkru rekja til kostnaðar
við kaup á greiðslumarki
(kvóta). Samkvæmt gögn-
um Framleiðsluráðs land-
búnaðarins hefur greiðslumark
sem nemur 15,1 milljónum lítra
færst á milli bænda á árunum
1991-1996. Ætla má að til-
flutningur þessa greiðslumarks
hafi kostað mjólkurframleiðendur
tæpa 2 milljarða króna eða að
meðaltali um 3-4 krónur á hvem
innveginn mjólkurlítra á ári.
Mjólkurframleiðendum hefur
fækkað vemlega og meðalinnlegg
mjólkur á hvem framleiðanda
aukist. Árið 1980 vom mjólkur-
framleiðendur 2.262. Árið 1996
vom þeir 1.291 og hafði því
fækkað um 971 eða um 42,9%. Á
sama tímabili jókst meðalinnlegg
úr 47.300 í 78.700 lítra eða um
66,4%. Sé þessu tímabili skipt upp
fyrir og eftir gildandi búvöm-
samning kemur í ljós býsna lík
þróun. Þannig er árleg fækkun á
landinu öllu fyrra tímabilið 3,8%.
Á þessu tímabili jókst meðal-
innlegg hvers framleiðanda
um 3,7% að meðaltali.
Eftir að búvörusamning-
urinn tók gildi árið 1992
og til ársins 1996
fækkaði mjólkurinn-
leggjendum árlega um
41,3 eða um 3,0% á ári að
meðaltali. Á sama tímabili
jókst innlegg um 3,0% að
meðaltali. Samkvæmt þessum
tölum virðist gerð samningsins í
sjálfu sér ekki hafa leitt til mark-
tækrar breytingar á fjölda inn-
leggjenda eða bústærð.
Dregið hefur úr útgjöldum
nkissjóðs til landbúnaðar. Sam-
kvæmt upplýsingum frá Þjóðhags-
stofnun féllu framlög ríkisins til
landbúnaðarins úr 9,8% af heildar-
útgjöldum ríkisins á árinu 1989 í
4,2% á árinu 1996.
Bændasamtök íslands og Skíma gera
samning um hönnun á vef
fslenskur landbúnaOur
é Internetinu
Bændasamtök íslands,
Framleiðsluráð landbúnaðar-
ins og Upplýsingaþjónusta
landbúnaðarins hafa gengið
frá samningi við Skímu hf.
um hönnun og uppsetningu
á vef fyrir íslenskan land-
búnað. Vefurinn íslenskur
landbúnaður á Internetinu
mun m.a. geyma upplýsingar
frá Bændasamtökunum,
Framleiðsluráði og Upp-
lýsingaþjónustunni og öðrum
samtökum sem tengjast ís-
lenskum landbúnaði. Meðal
þess er talnagagnasafn frá
Framleiðsluráði og gagna-
grunnurinn Fengur sem hef-
ur að geyma ítarlegar upp-
iýsingar um íslenska hesta,
ættir þeirra og dóma.
Vefurinn íslenskur land-
búnaður á að verða miðlæg upp-
lýsingalind fyrir alla þá fjöl-
mörgu aðila sem þurfa á upp-
lýsingum að halda um íslenskan
landbúnað, samtök sem honum
tengjast beint og óbeint.
Vefurinn verður hannaður hjá
Vefstofu Skímu og vistaður í sér-
stökum margmiðlunargagna-
grunni. Vefurinn verður þannig
úr garði gerður að eigendur
gagna geta sjálfir ritstýrt upp-
lýsingunum, breytt og bætt við
eins og þurfa þykir. Með þessu
móti er tryggt að upplýsingar
vefsins séu ætíð nýjar og réttar.
Samhliða gera aðilar samning
um að Skíma annist rekstur Inter-
netkerfa Bændasamtakanna.
Þjónustusamningurinn felst í því
að sett er upp háhraðatölvu-
netsamband við Skímu þar sem
Intemetkerfi Bændasamtakanna
eru rekin á fullkomnum Intemet-
kerfum Skímu. Þar með talið er
vistun Intemetgagnagmnns sam-
takanna á "Informix Universal
Server" Skímu. Þar sem aðkoma
af Intemetinu er yfir 2 Mbit
samband, ef Intemetnotendur em
ekki tengdir ísgátt eða Mið-
heimum Skímu beint. Um þetta
samband verður miðlað allri
póst- og Intemetþjónustu.
Þess má geta Bændasamtökin
sem em einn af fyrstu viðskipta-
vinum Skímu, vom frumkvöðlar
hérlendis í að nota tölvupóst til
þess að miðla upplýsingum milli
samtakanna og hagsmunaaðila
þeirra. Háhraðasambandið er því
eðlileg þróun í aukinni póst-
miðlun og sívaxandi notkun
Intemetsins.
Fremri röð frá vinstri: Sigurgeir Þorgeirsson, framkvœmdastjóri
Bœndasamtaka íslands, Dagný Halldórsdóttir, framkvœmdastjóri Skímu
hf Álfhildur Ólafsdóttir, forstöðumaður Upplýsingaþjónustu land-
búnaðarins. Aftari röðfrá vinstri.: Gísli Kristjánsson, framkvœmdastjóri
Framleiðsluráðs landbúnaðarins, Jón Baldur Lorange, forstöðumaður
Tölvudeildar Bœndasamtaka íslands, Árni Finnsson, verkefnisstjóri
Skímu hf, Guðmundur Hannesson, markaðsstjóri Skímu hf.
Mjólkursamlag KEA og veitustofnanir
Akureyrarbæjar í samstarfi
Gufittramleiösla mjdursam
lagsins nýtl fl iipphitinar á
hitaveituva&ii bœjarbúa
Undanfarin ár hafa Mjólkur-
samlag KEA og Veitu-
stofnanir Akureyrarbæjar átt í
einstöku samstarfi hér á
landi þar sem umframorku-
geta rafskautsketils Mjólkur-
samlagsins hefur verið nýtt til
að hita upp vatn sem fer inn
á húshitunarkerfi bæjarins.
Um þrjú ár eru liðin síðan raf-
skautsketillinn var tekinn í
notkun hjá Mjólkursamlagi
KEA og leysti hann af hólmi
tvo gamla olíuknúna gufu-
framleiðslukatla.
Gufa er notuð til hreinlætis í
öllu framleiðsluferlinu í mjólkur-
samlaginu og þegar ákveðið var
að ráðast í framleiðslu gufu með
raforku í stað olíubrennslu var
mjög horft til þess að ekki einasta
væri þetta hagkvæmt upp á
nýtingu raforkunnar heldur væri
þetta einnig mikilvægt skref út
frá umhverfislegu sjónarmiði.
Ákveðið var að hafa rafskauts-
ketilinn í stærra lagi og ganga til
samstarfs við Hitaveitu Akur-
eyrar um nýtingu gufunnar.
Þórarinn Sveinsson, mjólkursam-
lagsstjóri, segir gufuna koma að
tvíþættum notum fyrir veituna.
Annars vegar er hún nýtt til að
hreinsa súrefni úr heita vatninu
sem kemur úr borholum af Gler-
árdal en með því er vatnið í raun
gert hæft til að fara inn á ofna-
kerfi húsa. Á hinn bóginn er
vatnið leitt í gegnum sérstakan
búnað við hlið rafskautsketilsins
þar sem gufan hitar vatnið um
um það bil 10 gráður áður því er
dælt áfram inn á hitaveitukerfi
bæjarbúa. Á þennan hátt má
segja að á Akureyri komi mjólk-
ursamlagið við sögu í lífi fólks
allan sólarhringinn, jafnt í
næringunni á daginn sem
varmanum á nóttunni!
Þórarinn segir reynsluna af
samstarfinu hafa verið mjög góða
en gömlu olíukatlamir standa enn
inn á gólfi og þurfa að vera til-
tækir ef til þeirra þarf að grípa.
Þórarinn Sveinsson, mjólkursamlagsstjóri KEA, við rafskautsketilinn í
samlaginu sem bœði þjónar samlaginu og hitaveitu Akureyringa.
Bcendablaðsmynd/Jóhann Ólafur