Bændablaðið - 27.02.2001, Qupperneq 10

10
BÆNDABLAÐIÐ
Þríðjudagur 27. febrúar 2001
Kröfur Obyggðanefndar í
Austur-Skaf tafellssýslu vekja
gremju heimamanna
Þriðjudagskvöldið 13. febrúar sl.
var haldinn fundur í félags-
hcimilinu Mánagarði. Fund-
urinn var boðaður af sveitar-
félaginu Hornafirði og Búnaðar-
sambandi Austur-Skaftafells-
sýslu. Tilefni fundarins var að
óbyggðanefnd hefur tekið
Austur-Skaftafellssýslu til með-
ferðar og nú eru fram komnar
kröfur fjármálaráðherra. Talið
er að um 180 manns hafi sótt
fundinn og telja heimamenn að
svo fjölmennur fundur liafi ekki
verið haldinn áður í Austur-
Skaftafellssýslu. Frummælendur
voru Geir Haarde fjár-
málaráðherra, Ólafur Björnsson
lögfræðingur og Örn Bergsson
bóndi á Hofi í Öræfasveit.
Fjármálaráðherra gerði grein
fyrir kröfugerðinni og lögum um
þjóðlendur og nokkrum forsendum
fyrir þeim. Fram kom að kröfu-
gerðarnefnd ráðherra telur að
þinglýsingar séu ekki nægar for-
sendur til eignarréttar. Einnig legg-
ur nefndin mikið upp úr Landnámu
sem frumheimildum. Fjármálaráð-
herra gerir ráð fyrir að öldur muni
lægja þegar úrskurður fellur í
Arnessýslu, en hann á von á því í
mars nk.
Athugasemdir búnaðarþings
voru að engu hafðar
Ólafur Bjömsson fór yfir málin
og gagnrýndi kröfugerð ríkisins
harkalega. Þá benti hann á að í
þjóðlendulögum væri gert ráð fyrir
að hægt væri leita sátta. Það var
ekki rætt á neinu stigi málsins í
Arnessýslu.
Örn Bergsson ræddi um
lagasetninguna og þær breytingar
sem á lögunum vom gerðar á sl.
ári. Jafnframt fór hann yfir þær
athugasemdir sem búnaðarþing
gerði við frumvörpin, en þær
athugasemdir voru að engu hafðar.
Ennfremur gagnrýndi hann skipun
kröfugerðamefndar fjármálaráð-
herra. Öm sagði m.a: „Krafan kom
mönnum í opna skjöldu, nú er
meira að segja miðhálendið komið
niður á slétta sanda og það alla leið
til sjávar. Stór hluti fjalllendisins
er innan þjóðlendukröfu ríkisins,
einnig Skeiðarársandur og Breiða-
merkursandur. Nánast allt land
milli sjávar og jökuls er innan
þinglýstrar landamerkja hér um
slóðir og hefur ekki verið deilt um
eignarrétt á þessu landi fyrr en nú.
Meira að segja hafa ríkið og sveit-
arfélagið viðurkennt þennan beina
Vl.VSAMLEGASI HAJKIÐ SAMBAND VIH SÖLLMLNN'
OKK.VR OG F.álD NÁNAItl LPPLÝSINGAR
Þekktir fyrir þjónustu
Járnhálsi 2 ■ no Revkjavík ■ Sími: 5-800-200 w Fax: 5-800-220 ■ www.velar.is
ÓSEYRI 1a ■ 603 AKUREYRI « SÍMI: 461-4040 ■ FaX: 461-4044
Selfoss, pakkiiús v/Tryggvatorg ■ 800 Selfoss ■ SÍMI: 482-1501 « Fax: 482-2819
HELLA, PAKKHÚS ■ 850 HELLA ■ SÍMI: 487-5886 OG 487-5887 ■ FaX: 487-5833
Alltaf skrefi framar
Æs RITCHEY TAG6
• Við bjóðum hin vinsælu eyrnamerki
fyrir búfénað ffá Ritcey Tagg
• Sérpöntum númeruð merki í allt
að tólf litum
• Frí merkitöng fylgir fyrstu 100
Snapp Tagg merkjunum
• Eigum einnig merkipenna,
úðabrúsa og krítar
VELAR&
HF
, ,Þj óðlendukröfur
ríkisins snúast ekki um
lögfræði. Þær snúast
um pólitík og siðfræði.
Ríkið er með
landakröfum sínum að
marka stefnu gagnvart
fámennum hóp þegna
sinna sem eru land-
eigendur. Fyrir
eignarrétti bænda á
landi ríkir hefð og
aldargamall hefðar- og
eignarréttur. Jörð
bóndans er í mörgum
tilfellum aleiga^
fjölskyldunnar. I
jörðinni á bóndinn sitt
lífsstarf eins og for-
feður hans, mann fram
af manni“, sagði Örn
Bergsson á fundi í
Mánagarði.
eignarrétt með því að leggja á
viðkomandi landeigendur skatta
og skyldur á viðkomandi land.”
Síðar sagði Örn: „Þjóðlendukrafa
ríkisins er þinglýst kvöð á
Flórristar úr pottjárni
VÉLAVAL-Varmahlíd hf
Sími 453 8888 Fax 453 8828
Veftang www.velaval.is
Netfang velaval@velaval.is
viðkomandi jarðir. Sama dag og
þetta er gert er viðkomandi jörð
felld í verði. Eignaupptaka fer
raunverulega fram strax, síðan er
það bóndans að reyna að sanna
óréttmæti þessarar eignaupptöku”.
Síðar vitnaði Örn í stjórnarskrána
og mannréttindasáttmála Evrópu.
Að lokum sagði hann: „Þjóð-
lendukröfur ríkisins snúast ekki
um lögfræði. Þær snúast um
pólitík og siðfræði. Ríkið markar
með landakröfum sínum stefnu
gagnvart fámennum hóp þegna
sinna sem eru landeigendur. Fyrir
eignarrétti bænda á landi ríkir hefð
og aldargamall hefðar- og eignar-
réttur. Jörð bóndans er í mörgum
tilfellum aleiga fjölskyldunnar. A
jörðinni á bóndinn sitt lífsstarf eins
og forfeður hans, mann fram af
manni”.
Mikill þungi ífólki vegna
þeirra krafna sem
lagðar liafa verið fram
Á eftir ræðum fundarmanna
hófust almennar umræður. Athygli
vakti hversu margir alþingismenn
voru mættir. Engum duldist að nú
voru menn í stærra kjördæmi en
áður. Þingmenn tóku til máls hver
á fætur öðrum og voru fundarmenn
orðnir í vafa um hvort þeir væru á
almennum fundi eða hvort þeir
væru staddir við utandagskrár-
umræðu á hinu háa Alþingi Is-
endinga. Halldór Ásgrímsson
sagði m.a: „Við sem erum í stjórn-
málum stöndum frammi fyrir því
að geta þurft að endurmeta stöðuna
þegar úrskurður óbyggðanefndar
fellur í Árnessýslu”.
Fjöldi heimamanna tók til máls
og var mikill þungi í fólki út af
þeim kröfum sem lagðar hafa verið
fram. Sigrún Sigurgeirsdóttir á
Fagurhólsmýri rifjaði upp að þegar
Ragnar bóndi í Skaftafelli seldi
Skaftafell á sínum tíma ásamt
Skaftafellsfjöllum, hefði enginn
efast um að hann væri að selja sína
réttmætu eign, ekki heldur kaup-
andinn, sem var ríkið.
Sigurgeir Þorgeirsson fram-
kvæmdastjóri Bændasamtakanna
og Gunnar Sæmundsson stjórnar-
maður BI sátu fundinn og fylgdust
með umræðum.
Náiruleg loftræsOng
Loft- og ljósmænir + vindnet eða
vindgardínur er ekki alveg nýtt
fyrirbæri á Islandi. Loft- og ljós-
mænirinn er af svokallaðri ISO-
Amtjen tegund og er þýsk fram-
leiðsla.
Þegar hafa nokkrir bændur sett
upp þessa „náttúrulegu loft-
ræstingu”. Þau fyrstu til þess vora
Sigurður og Ingibjörg í Vík í
Skagafirði. Reynsla þeirra af þess-
ari nýstárlegu loftræstitækni er
með eindæmum góð.
Þar er loftræstimænirinn opinn
allan ársins hring og sífellt loft-
streymi út um mæninn svo ekki
snjói inn um hann. Þessi loft-
ræsting hefur valdið því að kýrnar
í Vík eru með þeim heilbrigðari.
Þar hefur frumutalan lækkað svo
um munar, „þeim líður bara svo
vel við þessar aðstæður" segir
Ingibjörg.
Nokkrir bændur í Eyjafirði
hafa sett upp svona mæna nú þegar
og fleiri eru í startholunum. Vind-
gardínur og vindnet er eitt það
nýjasta sem bændur nota til að
bæta hjá sér loftræstingu og heil-
brigði á búum.
Á Ytra-Felli í Eyjafirði er búið
að breyta hlöðu og gömlu fjósi í
kalt legubásafjós. Þar er 35 metra
mænir á þakinu og ein langhliðin
að miklum hluta klædd með
loftræstineti. Mænirinn ásamt net-
inu kemur í veg fyrir að þakið héli
að innan. Að sögn Valdimars
bónda er hann með óeinangrað þak
og hann er mjög ánægður með
þakið.
Ný fjósbygging að Miklaholti í
Biskupstungum er með slíkan
ISO-mæni.
ISO-Arntjen mænir ásamt net-
um og gardínum eru flutt inn af
Vélaval-Varmahlíð hf.
Jóltann P. Jóhannson