Bændablaðið - 25.06.2002, Qupperneq 1

ISSN 1025-5621
12. tölublað 8. árgangur
Minkar og refir
Styttri tfmi i
súttkvi er ein
ei forsendum
hegkvæmni i
loðdýrarækt
Á einangrunarbúinu á Teigi í
Vopnafirði, sem Samband ís-
lenskra loðdýrabænda rekur,
eru rúmtega 100 minkahögnar
og 46 refir í sóttkví. Markmið
innflutnings á kynbótadýrum er
sá að veita nýju blóði í stofnana
og hatda skyldleikarækt í
skefjum. Innflutningnum er
einnig ætlað að auka gæði og
frjósemi og ná fram stærri
dýrum. Dýrin á búinu eru í
einkaeign margra bænda.
Samkvæmt núgildandi reglum
eiga refir að vera 12 mánuði í
sóttkví en minkar í 16. Nú er
unnið að endurskoðun reglu-
gerðar um innflutning á kynbóta-
dýrum og standa vonir til að sá
tími sem þau þurfa að vera í
sóttkví styttist verulega. Þetta er
ein af forsendum þess að unnt sé
að efla loðdýrarækt hér á landi,
en áhættan er lítil þar sem kyn-
bótadýr koma nú aðeins af
svæðum sem eru laus við hættu-
lega sjúkdóma.
Minkamir hafa verið notaðir
einu sinni í Danmörku. Þetta er í
annað skipti sem þannig er staðið
að innflutningi og að sögn Björns
Halldórssonar, formanns SÍL,
hefur þetta gefið góða raun. „Það
er hægt að hafa gríðarleg áhrif á
stofn með því að nota reynda
högna. Á búinu eru ellefu mis-
munandi Iitarafbrigði í mink og
þrjú þeirra voru ekki til á landinu.
Umrædd afbrigði seljast á mjög
góðu verði á mörkuðum ytra.
Aðeins eru 30 ár síðan eitt þeirra,
Finn Jaguar, kom fram í Finn-
landi, sagði Bjöm. Eins og fyrr
segir em líka „reyndir“ refir á
einangrunarbúinu. Þetta eru blá-
refur og Shadow sem voru fluttir
inn frá Finnlandi. Björn sagði að
refimir væru afar stórir og miklar
vonir væru bundnar við þá.
Bjöm sagði nauðsynlegt að
stytta dvalartíma dýranna í sóttkví
enda hefðu aðstæður breyst frá því
að núgildandi reglugerð var sett.
Of langur - og ónauðsynlegur -
tími í sóttkví drægi verulega úr því
gagni sem bændur hefðu af
dýrunum. „Það er vilji fyrir því að
endurskoða innflutningsreglurnar
þannig að þær nálgist okkar óskir.
Ég á von á því að það geti gerst í
haust,“ sagði Björn og hann gat
þess að í Danmörku þyrftu minkar
að vera þrjá mánuði í sóttkví
samanborið við 16 mánuði hér.
Bændur hafa nefnt sex mánuði
sem heppilega lengd í sóttkví. „Á
þann hátt er hægt að hámarka nýt-
ingu dýranna án þess að veruleg
áhætta sé tekin,“ sagði Bjöm.
„Þessi breyting er ein af forsend-
um þess að loðdýrarækt á Islandi
geti keppt við nágrannalöndin."
Síðasta blað fyrir
sumarleyfi kemur út 9. júlí.
Þriðjudagur 25. júní 2002
Björn Halldórsson með einn minkanna í einangrunarbúinu.
Bændur á Vestfjörðum og flutningskostnaðurinn:
Hutningskostnaður fúðupbætis
iietur hækkað um 100%
Bændur verða ekki hvað síst
fyrir barðinu á hinum mikla
flutningskostnaði á vörum, hvort
heldur sem er sjóleiðina eða
landleiðina. Og þeir sem búa
fjærst höfuðborgarsvæðinu, eins
og bændur á Vestfjörðum, flnna
mest fyrir flutningskostnaðinum.
Slœmt að missa Ríkisskip
„Ég get nefnt þér dæmi af
flutningskostnaði á fóðurbæti sem
hefur hækkað um 100% á tveimur
til þremur árum. Annar flutningur
hefur ef til vill hækkað álíka
mikið. Síðan er lagður virðisauka-
skattur á allan flutning, svo sem
heimilisvöru og aðra einkaneyslu.
Sá virðisauki (áður söluskattur) er
sérstakur landsbyggðaskattur sem
meirihluti þingmanna virðist telja
vera við hæfi. Við teljum okkur
því ekki skulda rikinu mikið,"
sagði Birkir Friðbertsson, bóndi í
Birkihlíð í Súgandafirði.
Hann segir að um leið og
rekstur Ríkisskipa lagðist af hafi
skipaferðir strjálast og skip komið
á færri hafnir, þótt stjómvöld hafi
haldið öðru fram þegar fyrirtækið
var lagt niður. Flutningskostnaður
hafi líka hækkað í kjölfarið vegna
þess að þá var farið að flytja
vöruna landleiðina, sem er miklu
dýrara flutningsmáti. Hann segir
að mest alla þungavöra ætti að
flytja sjóleiðina þó ferðir þar séu
strjálari. Vörur eins og fóðurbæti
sé hægt að panta með löngum
fyrirvara og þörfin sé ekki mjög
sveiflukennd.
Birkir var spurður hvort bændur
Það er dýrt að flytja vörur á milli
landshluta. Myndin var tekin á
Egilsstöðum. Bændablaðið/Baldur.
á hans svæði hefðu kannað þann
möguleika að flytja sjálfir inn
fóðurbæti. Hann taldi að þann
möguleika ætti að kanna en heildar-
notkun á fóðurbæti sé ekki veruleg
og því erfiðara um vik að ná fram
Velpgni í
súlu mjúlkur
og mjúlkur-
vara!
Nú hefur verið gefin út
„Reglugerð um greiðslumark
mjólkur á lögbýlum og
beingreiðslur til bænda
verðlagsárið 2002-2003”. Þar
kemur fram að greiðslumark
mjólkur hækkar úr 104
milljónum lítra á yfir-
standandi verðlagsári, í 106
milljónir lítra á því næsta.
„Þetta er í fyrsta skipti sem
greiðslumarkið vex um tvær
milljónir lítra milli ára og
það er að sjálfsögðu mjög
ánægjuleg” sagði Þórólfur
Sveinsson, formaður
Landssambands kúabænda í
viðtali við Bændablaðið.
„Mjólkin er sú hreinasta í
heiminum, val á vöru-
tegundum hefur tekist vel og
markaðsstarflð hefur greini-
lega skilað góðum árangri.
Það er ástæða til að nefna
sérstaklega ostinn og skyrið
sem vörutegundir sem hafa
verið í mjög góðri sókn, en al-
mennt má segja að markaðs-
setningin hafl gengið vel á
liðnu verðlagsári.” Sjá nánar
um reglugerðina á bls. 8.
hagstæðum samningum. Ef af því
yrði kæmi til greina að flytja inn
laust kom, eða í stórsekkjum.
Dýrari en betri þjónusta
Ámi Brynjólfsson, bóndi að
Vöðlum í Onundarfirði, segir að
það hafi vissulega tekið í þegar
flutningskostnaðurinn á fóðurbæti
hækkaði um 100% enda þótt hann
hafi ekki hækkað í takt við margt
annað mánuðina á undan.
„Ég held að það sé ekki
spurning að flutningskostnaðurinn
hækkaði þegar Ríkisskip voru
lögð niður. En á móti kemur að
þjónustan er betri. Nú getur maður
pantað hlut og ef tekst að fá hann
afgreiddan fyrir klukkan 17.00 og
koma honum á vöruflutningastöð,
þá er hann kominn vestur til okkar
næsta dag. Áður varð maður að
hugsa viku til hálfan mánuð fram í
tímann," segir Ámi.
Hann var líka spurður um
hvort hann teldi mögulegt að
bændur flyttu sjálfir inn sinn
fóðurbæti. „Við höfum kastað
þessu fram héma en höfum ekki
kannað hvemig það kæmi út. Við
höfum fylgst nokkuð með kaup-
félaginu á Sauðárkróki sem flytur
inn þann fóðurbæti og áburð sem
það selur. Ég tel að það sé vel þess
virði fyrir okkur hér á Vestfjörðum
að kanna málið," sagði Ámi
Brynjólfsson.