Bændablaðið - 25.06.2002, Blaðsíða 7

BÆNDABLAÐIÐ
7
Þriðjudagur 25.júní 2002
Konur lœra að stjórna hundum
sambjóða hagagæðum á sumrin.
4. Lömb skulu hafa svo mikla
mjólk sem þau geta torgað framan
af stekkjartímanum.
5. Snemma skal lömbum stía á
kvöldum og hleypa snemma til á
morgnum.
6. Eld skal í stekk bera.
7. Krær skulu vera kaldar og
rúmgóðar og þurrar.
8. Allar ær skulu heim að
stekknum rekast, þó ei borið hafi
eða hafi nýborið.
9. Lýsi skal í lömb bera, jafnvel
þó öngva lús hafi.
10. Til brundsauða skulu veljast,
þau vænstu og félegustu einht lömb,
sem eru undan þrifagóðum, ullar-
góðum ám, þrevetrum og íjögra-
vetra, þeim sem vel mjólka og vel
ganga á vetur og eru af happagóðu
undaneldiskyni.
Hrafnkell Lárusson.
Leifshátíö 2002
Fjölskylduhátíðin að Leifs-
stöðum verður nú haldin í þriðja
sinn á völlunum við Eiríksstaði í
Haukadal í Dalasýslu. Hún hefst
föstudaginn 12. júlí. Meðal efnis-
atriða á dagskrá eru: Víkinga-
búðir, handverksmarkaður,
íþróttakappleikar og heyskapur að
gömlum hætti þar sem allir fá að
taka þátt í vinnu. Þá mun vinnu-
fólk ungt sem aldið fá sendan
viðurgjörning út á engjar, t.d.
kakódrykk í flösku sem sett hefur
verið í ullarsokk.Tónlist og sagna-
stundir.
Dansleikur bæði föstudags- og
laugardagskvöld. Viðar Jónsson
og Anna Vilhjálms sjá um dans-
tónlist.
Innanlærisvöðvinn
Frá því var skýrt í fréttum að
hjúkrunarkona hefði rekið fótinn í
skemil og meitt sig. Hún fór í mál
við Landsspítala Háskólasjúkrahús
og fékk 8 milljónir króna í bætur.
Hjálmari Freysteinssyni varð að
orði:
Hún af öðrum hjúkkum bar
um heildarverðið enginn spyr,
en innanlærisvöðvinn var
virtur á átta milljónir.
Eins og undanfarin ár hefur Gunnar Einarsson, bóndi á
Daðastöðum í Öxarfirði, farið um landið og haldið hundahlýðni-
námskeið en hann er talinn einn snjallasti hundatamningamaður
landsins. Svo vildi tii á Suðurlandi í vor að einungis konur mættu
með hunda sína á námskeiðið. Jóna Sigþórsdóttir, bóndi á
Skíðbakka II í A-Landeyjum, var ein þeirra sem fór með hund á
námskeiðið.
Hún sagði í samtali við Bændablaðið að hér hefði bæði verið um
að ræða námskeið fyrir smalahunda og venjulegt hlýðninámskeið.
Hún segir að Gunnar sé greinilega afar snjall hundatamningamaður
og að þetta eina námskeið, sem stóð yfir helgi, hafi skilað miklu.
Smalahundar tóku miklum framförum en sjálf sagðist hún hafa
verið með sinn heimilishund sem sé dekurdýr en enginn smala-
hundur og að hann hafi lært að hlýða á námskeiðinu. Gunnar
kenndi konunum hvernig fara á að við að láta hundana hlýða og þeir
sem voru með Border Collie smalahunda hafi lært hvernig á að
stjórna þeim við smölun. Svona námskeið er samt bara byrjunin.
Fólk verður að halda áfram að æfa hundana ef námskeiðið á að
koma að gagni.
A myndinni eru frá vinstri talið: Bertha í Miðhjáleigu, Guðbjörg
á Skíðbakka, Sólveig á Kanastöðum, Gunnar kennari frá
Daðastöðum, Elísabet frá Langholti, Guðfinna frá Selfossi, Guðbjörg
frá Laugavatni, Regula frá Alviðruholti ásamt dóttur sinni og
Kolbrún frá Hvammi. BBL/Mynd:Jóna Sigþórsdóttir.
Fyrir tíma stálgrinda og örmerkja I. hluti
Gamla myndin
Gestir í síðdegiskaffi á Dagverðareyri við Eyjafjörð um miðja síðustu öld. Á bakhlið Ijósmyndar sem var í
myndasafni BÍ segir að þarna séu meðal annarra Gunnar Kristjánsson bóndi, í dökkum samfestingi, og Elías
gjaldkeri útibús Búnaðarbankans á Akureyri. „Þunnhærður maður t.h. í dökkri skyrtu“, eins og segir á
bakhliðinni. Nú spyr Bændablaðið: Hvaða fólk er þetta og hvenær var myndin tekin?
Oft hefur því verið haldið fram
að sauðkindin hafi verið það sem
hélt lífinu í íslensku þjóðinni í
gegnum aldimar og gerði Is-
lendingum kleift að lifa af hamfarir,
drepsóttir og hungur. Hvort sem
þessi fullyrðing er sönn eða ekki er
ljóst að viðgangur sauðfjárins hafði
mikil áhrif á lífskjör íslensku
þjóðarinnar á öldum áður, þó að
ýmislegt annað hafi einnig komið
tíl. Hvemig svo sem í pottinn var
búið er ekki meiningin að rekja það
frekar hér.
Það er hins vegar engum vafa
undirorpið að búskaparhættir á
Islandi og aðbúnaður manna og
sauðfjár hafa breyst mikið í gegnum
tíðina og aldrei hraðar en á 20.
öldinni.
Staðan í búskapnum við
lok 20. aldar var mjög
frábmgðin því sem hún
virðist hafa verið á 18.
öld. Þá var uppi maður
að nafni Magnús
Ketilsson. Hann var
sýslumaður í Dala-
sýslu árin 1754-1803
og mikill ffamfarasinni
og áhugamaður um
sauðfjárbúskap. Árið 1778
kom frá Magnúsi rit sem
var nokkurs konar kennslurit í
sauðfjárhirðingu og nefndist það
Undirvísun um þá íslensku sauðfjár-
hirðingu.
Rit þetta er í nokkm kennslu-
bókarformi og aftast í því setur
Magnús fram 60 reglur um hirðingu
sauðfjár sem hann telur
gott að hafa hliðsjón af
en allar vísa reglumar
til kafla í bókinni þar
sem menn geta
glöggvað sig betur á
því sem um er að
ræða.
Hér á eftir birtast
tíu af reglum Magnúsar.
Kaflatilvísunum er
sleppt hér, en reglumar
em eftírfarandi (ritaðar orð-
rétt með nútíma stafsetningu):
1. Þar skal fé bera snemma þar
sem því verður vel gjört, en seint
þar sem því er miður gjört.
2. Sauðabragð verður eftir því,
sem sauðnum er gjört ungum.
3. Eldið á vetrinum á að
Mælt af
munni
fram
Misfangir fætur
Konráð Konráðsson dýralæknir
sagði mér eftirfarandi sögu:
„Egfékk tölvupóst um daginn
með mynd affœreyskrí kind þar
sem hliðstœðir hœgrifœtur voru
styttrí en þeir vinstrí. Þetta er til
þess að œmar geti staðið beinar
í hlíðum Fœreyja og gengið
ávallt réttsœlis um eyjamar. Svo
er annar stofii sem er með
hliðstœða vinstri fœtur styttri en
þá hœgri en sá gengur alltaf
rangsœlis um eyjamar.
Mikilvœgt er að blanda ekki
þessum tveimur stofhum saman,
því þá fer illa!"
I framhaldi af þessu sendi svo
Sigurður Sigurðarson
dýralæknir eftirfarandi:
„Efþessi lýsing á fœreyskum
fjárkynjum er sannleikanum
samkvœm þá gætu menn eins
trúað lýsingum á sköpulagi
Mjófirðinga sem er sagt
hliðstœtt, samanber vísur
þessar:"
Ef legg ég mat á mannkosti í
Mjóafirði,
ekkert telst þar einskis virði.
Ganga menn þar gæflyndir með
geði þekku,
mislangir í brattri brekku.
Fæddir em í firði, sem er flestum
þrengri
með annan fótinn aðeins lengri.
Vísumar em eftír Hákon
Aðalsteinsson, skáld og
skógarbónda að Húsum, og ortar
um Stefán Vilhjálmsson
líffræðing og kjötmeistara.
,,Getur þú ekki skrifað"________
Séra Pétur Þórarinsson, prestur í
Laufási, segir þessa sögu af
sjálfum sér og Ara Teitssyni:
„Þegar ég vígðist til prests var
ég aðeins 25 ára og ekki mjög
„þroskaður" í útlití. Hafði ég
reynt að safna skeggi síðasta árið
í Háskólanum og þegar ég flutti
nývígður að Hálsi í Fnjóskadal
máttí sjá ef grannt var skoðað
smá ló á efri vör og höku. Á
þriðja degi eftir að ég kom að
Hálsi var haldin hrútasýning í
sveitinni og dreif ég mig þangað,
enda mikill áhugamaður um
rollur. Fáir þekktu nýja prestínn,
rétt svona einstaka bóndi. Ari
Teitsson, núverandi formaður
Bændasamtakanna, var ráðu-
nautur héraðsins á þeim tíma og
yfirdómari sýningarinnar. Þegar
hrútasýningin hófst leit ráðu-
nauturinn í kringum sig eftir
hæfum manni til ritarastarfa.
Kom hann þá auga á „ókunna
manninn" og sagði stinningshátt:
„Heyrðu strákur, getur þú ekki
skrifað?" Eftir þetta var ég fastur
ritari á hrútasýningum hjá Ara."
Margfoldun
Séra Hallgrímur Jósefsson
messaði í Raufarhafnarkirkju
og lagði út af orðum
frelsarans þar sem hann
sagði: „Þér skulið ekki
fyrirgefa sjö sinnum heldur
sjötíu sinnum sjö." Síðan
bœtti prestur við: „Það er
fjögurhundruð og níutíu
Umsjón Sigurdór Sigurdorsson.
Netfang: ss@bondi.is