Tónlistin - 01.03.1947, Qupperneq 21

TÓNLISTIN
G7
KIRKJUSÖNGSBÓKAÚTGÁFUR.
Frh. frá bls. G3.
1924 kom út með árbók Háskólans
ritið: „Um upptök sálma og sálma-
laga á lslandi.“ 1 riti þessu eru prent-
uð hin fornu sálmalög við Passíu-
sálmana, safnað af dr. Páli Eggert
Ólasyni. Lögin eru aðeins með einni
rödd.
Arið 1932 komu út í Reykjavík 30
kirkjusöngvar mcð fjórum röddum.
Lögin eru eftir Kristján Eggertsson.
1916 komu út, á kostnað Hljóð-
færahússins í Reykjavík jólasálmar
með fjórum röddum.
1934 gaf Prestafélagið út Messu-
söngva eftir Sigl’ús Einarsson.
A árunum 1926—1937 komu út 4
hefti eftir séra Halldór prest á
Reynivöllum. Lögin eru frumsamin
og konm út á kostnað liöfundar.
Þót't yfirlit þetta sé stutt, cr
ýmislegt, sem af því má sjá. Fyrsta,
að í hókmenntunum er það kirkjan
sem hófst handa að gefa út prentuð
sönglög með nótum.
Annað, að þótt söngurinn væri
Gregorianskur, var hann tekinn eft-
ir licztu fyrirmvndum, sem þá var
liægt að fá.
Þriðja, að þegar straumhvörfin
urðu í söngmálum kirkjunnar um
miðja 19. öld, er það einraddaða hók-
in lians Péturs Guðjohnsens, cr ryð-
ur þar brautir.
Margt hýr lengi að fyrstu gerð.
Svo má scgja um kirkjusöngbækur
okkar, sem allar eru að meira og
minna leyti byggðar á Hók Guðjohn-
sens fram á þennan dag, enda var
sú hók byggð- upp eftir danslc-
J(atnn ÓLfJ. Wjixa :
UM VÍNARBORG
Erindi flutt á austurríska degi Tónlist-
arsýningarinnar.
Vínarhorg og tónlist. — Þessi tvö
orð eru svo nátengd hvort öðru, að
um leið og nefnt er nafnið Vínar-
borg, detlur manni nærri ósjálfrátt
í hug orðið tónlist. Enda munu la-
ar borgir hafa hýst fleiri og meiri
tónlistarmenn innan takmarka sinna
og tónlistin óvíða hljómað meir og
verið eins í hávegum höfð og í þess-
ari gömlu, töfrandi horg. Gluck hef-
ur dvalizt þar og stjórnað sjálfur
hljómsveitinni á sýningunni að söng-
leik sínum „Orfeus“, Haydn ekið þar
um steinlögð slræti á leiðinni til
hljómleikasalsins, þar sem flytja átti
1 fyrsta sinn verk hans, „Sköpunina“,
Schuhert selið með kunningjum sín-
þýzkri hámenningu með yfirlegu-
vinnu og vandvirkni, þrátt fyrir
örðugar aðstæður með Ijókakost.
Um 1892 eru prentuð nokkur lög
í „Viðhót og umbót“ þeirra séra
Stefáns Thorarensens og Björns
Kristjánssonar úr enskum kirkju-
söng, og síðar mikið aukið við ensk-
an kirkjusöng í kirkjusöngshókum
séra Bjarna Þorsteinssonar. Virð-
isl yfirleitt meginstefnan í lagaval-
inu hafa verið sú að velja fögur
og vel hyggð lög, enda á kirkjan að
fá heztu lögin frá hvaða þjóð sem
þau cru tekin, og vonandi að ofstæki
eða þjóðarremhingur kollvarpi aldrei
þeirri meginstefnu.