Tónlistin - 01.03.1947, Blaðsíða 27

TÓNEISTIN
73
drepandi áhugi og listhneigð hans
vann sigur á öllum örðugleikum.
Hann lærði að spila á harmóníum og
það vel, eftir því scm þá voru föng
á hér á landi.
IV. Jón Pálsson verður organleikari
á Stokkseyri og Eyrarbakka.
Þegar Bjarni Pálsson drukknaði
árið 1887, tók Jón við störfum bróð-
ur síns sem söngkennari og enn
fremur organleikari við kirkjuna, og
þcgar kirkjan á Eyrarbakka var
Ijyggð 1893, varð hann einnig organ-
leikari við hana og hélt því starfi,
þangað til þau hjónin fluttu til
Reykjavíkur.
Jón kynntist snemma útlendum
kirkjusöngshókum. Lét hann söng-
flokkinn æfa úr þeim ýms falleg lög
við sálma úr íslenzku sálmasöngs-
hókinni. Sérstaklega minntist ég
tveggja laga, er hann gat um við mig,
bæði cftir Lindeman: „Lifandi guð
ég leita þín“ og „Hve sæll hvert hús“.
Bæði þcssi lög eru fvrir löngu tekin
í íslenzku kirkjusöngsbókina og cru
í miklu afhaldi.
V. Jón Pálsson flytur til
Reykjavíkur.
Arið 1902 fluttu þau Jón Pálsson og
frú frá Eyrarbakka til Reykjavíkur.
Umhverfið og lífsviðhorf hreyttist,
en það, sem ekki breyttist, var áhugi
hans á tónlistarmálum. Fríkirkjan í
Reykjavílt var stofnuð á árinu 1903,
varð hann fyrsti organleikari við
liana og var það óslitið til 1915,
lcngst af án launa, en síðustu árin
með launum, er hann skipti á milli
fólksins, er söng i kirkjunni. Lagði
liann mikla vinnu í það starf, æfði
stóran söngflokk. Heyrði ég norður
í land mikið orð gcrl á því, hve vel
hefði tckizt með flutning á hátíða-
söngvum síra Bjarna Þorsteinsson-
ar.. Kennsla hans í harmóníumspili
jókst með ári hverju, oft án endur-
gjalds, cn væri um borgun að ræða,
voru það 50 aurar á tímann.
A síðastliðnum vctri lalaði cg við
gamla konu, er hafði á unga aldri
gengið í tíma til Jóns licilan vetur.
Um vorið, er hún fór að gcra upp
við hann, voru það 7 krónur alls.
Eilt sinn spurði ég Jón, hvað hann
héldi, að hann hefði vcitt mörgu fólki
tilsögn í harmóníumspili. Eftir því
sem hann komst næst, taldi haiin það
mundu vera mörg hundruð karla og
kvenna.
Mig minnir það vera á árinu 1941,
cr eg kom eitt sinn heim til hans,
var hann að ljúka kcnnsluslund í
harmóníumspili, þá 78 ára, sagði
hann við mig með sínu ógleyman-
lega brosi: „Hvernig lizt þér á, nem-
andinn minn er um sjötugt". Þarna
var starfað á meðan dagur vannst.
A ýmsan hátt studdi Jón Pálsson
fólk til tónlistarnáms, hæði fyrr og
síðar. Mér er persónulega -kunnugt
um einn fátækan pilt, sýslunga minn,
er hann styrkti til fleiri ára, og það
á tónlistarskólann. Vona ég, að góð-
vilja hans og drengskaparlund verði
þar ekki á glæ kastað og launist þó
síðar verði.
VI. Innflutningur hljóðfæra.
Ekki er mér kunnugt um, hvenær
Jón hóf innflutning á hljóðfærum,
en hyggja mín er sú, að það liafi