blaðið - 29.11.2005, Qupperneq 16

16 I BÖRSJ OG UPPELDI
ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 2005 bla6ið
Sjálfsstyrkingarnámskeið fyrir börn í vanda
Stelpur eru oftar en ekki
með lítið sjálfsmat
Hafnarfjarðarbær býður upp á
sjálfsstyrkingarnámskeið fyrir
börn og unglinga sem eiga í
vanda í von um að þau öðlist
meira sjálfstraust og lendi síður í
vandræðum. Geir Bjarnason, for-
varnarfulltrúi í Hafnarfirði, segir
að oft sé verið að vinna í forvarn-
armálum of seint en með þessu sé
reynt að koma í veg fyrir það.
Á námskeiðunum er unnið með
sjálfstraust barna og unglinga, þekk-
ingu þeirra á tilfinningum, félagsleg
tengsl, samskiptahæfni og sjálfs-
þekkingu. Markmiðið er að þátttak-
endur sjái sig í jákvæðara ljósi og
beini hugsunum að sínum sterku
hliðum svo þeir eigi auðveldara með
að verjast óæskilegum áhrifum frá
samfélaginu. Foreldrahús í Reykja-
vík hefur verið með þessi sjálfsstyrk-
ingarnámskeið og samkvæmt Geir
hafa þau gengið mjög vel. „Þetta
virkaði afspyrnuvel í Reykjavík.
Þeir hafa vitanlega bara orð barn-
anna og foreldra þeirra fyrir því
þar sem erfitt er að mæla árangur
í svona verkefni. Við ákváðum því
að reyna þetta hérna í Hafnarfirði
eftir góðan árangur í Reykjavík. Það
eru starfsmenn frá Foreldrahúsi
sem sjá um þetta og er þetta sérhæft
fólk, leiklistarmeðferðarfulltrúar og
listameðferðarfulltrúar.“
Námsráðgjafar meta hverjir
sækja námskeiðin
Sjálfsstyrkingarnámskeiðin eru
tvenns konar, Sjálfsstyrking ung-
linga fyrir 13-17 ára og Börnin okkar
fyrir 10-12 ára. Verkefnavinna og
umræðuefni eru sniðin að hverjum
aldurshópi fyrir sig þar sem tekið
er mið af þroska og hæfni þátttak-
enda. Samkvæmt Geir er oft verið
að vinna í forvarnarmálum of seint
en með þessum námskeiðum sé
verið að finna börn sem eru í smá
vanda og koma í veg fyrir að sá
vandi verði meiri. „Það eru námsráð-
99........................
Það er mjög skynsam-
legt að námsráðgjaf-
arnir finni krakkana
sem eiga að vera á
námskeiðinu því þeir
eru trúnaðarmenn
barnanna og fá kannski
að heyra efþað er
eitthvað sem þeim
líður illa út af, jafnvel
á undan foreldrum.
gjafar í hverjum skóla og þeir velja
þá sem er boðið að taka þátt í nám-
skeiðunum. Námsráðgjafarnir meta
hverjir henta best á námskeiðin og
oftar en ekki eru þetta stelpur sem
eru með lítið sjálfsmat. Strákarnir
hafa minni áhuga á þessu því þetta
er mjög listatengt. Krakkarnir ráða
hvort þau eru með en þeim sem
hefur verið boðið hafa allir viljað
vera með. Það er mjög skynsamlegt
að námsráðgjafarnir finni krakkana
sem eigi að vera á námskeiðinu, því
þeir eru trúnaðarmenn barnanna
og fá kannski að heyra ef það er eitt-
hvað sem þeim líður illa út af, jafn-
vel á undan foreldrum.“
Hugsað út frá eigin forsendum
Þetta er i annað sinn sem Hafnar-
fjarðarbær býður upp á þessi nám-
skeið og Geir telur þau vera mjög
nauðsynleg. „Við sjáum til dæmis
þessa klámbylgju sem skellur yfir
börn og unglinga þar sem þau lenda
í vanda við að taka skynsamlega
afstöðu. Á námskeiðunum er verið
að þjálfa með þeim að hugsa málið
út frá eigin forsendum, taka skyn-
samlegar ákvarðanir og treysta og
trúa á sjálfan sig. Það er verið að
vinna með börnunum og allt miðar
þetta að því að styrkja sjálfsmynd-
ina þannig að þau séu klárari dags
daglega og kunna að taka á sínum
málum. A námskeiðunum er farið
inn á flest listasviðin, það er verið
að mála, leira og stunda leiklist. Það
eru allir sterkir í einhverri grein
þannig að allir fá að njóta sín. 1
gegnum þessar listir eru krakkarnir
mest að vinna með sjálfan sig. Leik-
listin ein og sér hefur gríðarleg áhrif
af þvi að þau þurfa að standa upp
og tjá sig. 1 myndlistinni þurfa þau
jafnvel að mála myndir af sér og fjöl-
skyldunni og þá kemur ýmislegt í
ljós, hvernig börnin hugsa um sjálf
sig og svo framvegis,“ segir Geir og
bætir því við að hann þykist vita að
krökkunum liði rosalega vel á nám-
skeiðinu. „Mætingin er góð og það
er aðalmælikvarðinn.“
Actavis styrkir námskeiðin
Aðspurður um hvort þessum nám-
skeiðum verði haldið áfram í fram-
tíðinni segist Geir vonast til þess.
„Þetta snýst reyndar um peninga að
einhverju leyti. Viljinn og áhuginn
eru svo sannarlega fyrir hendi. For-
eldrar vilja koma börnum að og það
er náttúrulega ekki pláss fyrir alla
sem er vitanlega slæmt. Actavis
styrkir okkur í vetur og við hefðum
verið með helmingi færri námskeið
ef þeir hefðu ekki verið með. Þeir
hafa verið að styrkja iþróttahreyf-
ingar víða og okkur finnst frábært
að svona fyrirtæki séu líka að
styrkja þá sem eru ekki í iþróttum.
Að styrkja þá sem þurfa gríðarlega
mikið á einhverju að halda. Hugs-
unin hjá Actavis var líka sú að ýta
á önnur fyrirtæki. Það er hins vegar
mjög erfitt að mæla raunverulegan
árangur námskeiðanna strax og
þess vegna er oft erfitt að selja svona
ný verkefni í sveitarfélaginu. Þetta
er sjálfsstyrking og það er ekkert
meistaramót í sjálfsstyrkingu og
engin keppni framundan.“
svanhvit@vbl.is
Unnið áfeimni barna
Varast ber að barniö
skilgreini sig sem feimið
Það getur verið erfitt fyrir lítil börn að kynnast öðrum börnum og
læra að sleppa takinu af foreldrum sínum. Þrátt fyrir það er mjög
nauðsynlegt að efla félagsþroska barna enda ýtir það undir sterka
sjálfsmynd. Hér eru nokkrar leiðir til að byggja upp sjálfstraust barna
sem eru feimin og hvetja þau til að eignast vini.
Forðist að barnið skilgreini sjálft sig
sem feimið. Ekki segja öðru fólki að
barnið ykkar sé feimið því þá má
búast við því að barnið fari að haga
sér þannig. Forðist að afsaka barnið,
verið jákvæð og talið alltaf um
barnið á jákvæðan hátt við annað
fólk. Ef einhver hefur orð á því að
barnið ykkar sé feimið þá skuluð
þið breyta um umræðuefni. Biðjið
ættingja, kennara og starfsfólk upp-
eldisstofnana að hjálpa til við að efla
sjálfstraust barnsins í stað þess að
tala í sífellu um feimnina.
Eflið sjálfstraust barnsins með
því að láta því líða vel með sjálft sig
og veitið því eins mikla athygli og
ást og þið getið. Ef barn er neytt til
að vera félagslynt eða er strítt út af
feimninni þá mun það hafa áhrif á
sjálfsmynd þess. Feimnum börnum
líður oft illa út af útliti sínu þannig
að þið skulið hrósa þeim fyrir út-
lit og hve viðkunnanleg þau eru.
Börnum sem finnst þau vera örugg
verða félagslyndari.
Byrjið á einhverju smáu efþið eigið
feimið barn. Verið blíð og beygið
ykkur svo barnið geti myndað augn-
samband. Horfið á barnið þegar þið
biðjið það um að heilsa ókunnugum.
Ekki gleyma því að minni barna er
ekki mikið og þau muna því ekki
alltaf eftir fólki sem þau hafa hitt
áður. Hrósið barninu ef það heilsar
ókunnugum en ekki skamma það
fyrir að heilsaekki.
99.................
Feimin börn geta
stundum unnið bug
á feimninni með því
að stunda einhvers-
konar tómstundir.
Hvetjið barnið til að tala með
því einu að hlusta. Sum börn tala
lítið því þau álíta að þau hafi ekkert
merkilegt að segja. Það er ekki hægt
að áfellast þau ef fullorðnir hunsa
þau oftar en ekki. Þegar barnið þitt
talar við þig skaltu veita þvi fulla
athygli.
Þegar feimin börn opna sig, jafn-
vel þó þú sért upptekin af einhverju
öðru, þá skaltu ekki vísa barninu
frá og ekki láta barnið finna að það
er að trufla. Spurðu spurninga og
taktu fullan þátt í samræðunum.
Talið ykkur í gegnum erfiðar að-
stæður, sérstaklega þegar barnið eld-
ist. Ekki láta sem feimnin sé meiri-
háttar vandamál.
Veljið lítinn leikfélagahóp sem
barnið getur heimsótt eða skipu-
leggið tómstund sem barnið getur
stundað reglulega. Feimin börn geta
stundum unnið bug á feimninni
með því að stunda einhverskonar
tómstundir. Treystu á að barnið þitt
muni taka þátt og vera jákvætt. Ekki
láta áhyggjur barnsins hafa áhrif á
ákvörðun þína, það sakar ekki að
reyna.
Sum börn sem neita að tala á al-
mannafæri gætu átt við einhvers
konar kvíða að stríða. Þú þekkir þitt
barn best þannig að treystu innsæi
þínu. Ef barnið neitar algjörlega að
tala við ókunnuga þá getirðu leitað
faglegrar hjálpar.

Hægt er að vinna markvisst með feimni barna.