blaðið - 31.01.2006, Blaðsíða 14

14 I ÁLIT
MÁNUDAGUR 30. JANÚAR 2006 blaöiö
blaðið,---------------------------------
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Karl Garðarsson.
SKOP OG SKOÐANIR
Fregnir berast nú af því að Danahatur færist í vöxt í heimsbyggðinni, en það
er þó allt annars eðlis en það, sem Islendingar uppgötvuðu hér á öldum áður.
Það hefur blossað upp í múslimaheiminum í kjölfar skopmynda, sem danska
stórblaðið Jyllandsposten birti af Múhameð spámanni. Tilgangur blaðsins
var ekki sá að smána spámanninn eða íslam sem trúarbrögð, heldur að vekja
umræðu um tjáningarfrelsið, sem blaðið hafði ástæðu til þess að ætla að
væri takmarkað þegar íslam ætti í hlut, að menn ræddu ekki íslam eða mús-
limi með sama hætti og önnur mál af ótta við skelfilegar hefndaraðgerðir. Sá
ótti virðist hreint ekki úr lausu lofti gripinn þegar litið er til viðbragðanna
víða um heim og innan Danmerkur.
Trúarbrögð eru afar viðkvæm í umfjöllun. Þar ræðir um æðstu rök tilver-
unnar í augum hinna trúuðu. Umburðarlyndi vestrænnar siðmenningar
hrekkur skammt þegar sönn og heit trú á í hlut, því hinn sanntrúaði getur
ekki gert neinar málamiðlanir um Guð. Hitt er svo annað mál, hver er vilji
Guðs og hverju augu hann kann að líta það dramb sumra, að þykjast þekkja
vilja sinn og framfylgja honum. Einhverjir myndu að minnsta kosti ætla að
Guð almáttugur þyrfti enga dauðlega undirverktaka.
Jyllandsposten hefur raunar dregið í land í málinu, en það virðist ekki sefa
reiði múslima í garð blaðsins og Dana. Er vandséð hvað gæti orðið til þess.
Vissulega gelck blaðið lengra en skynsamlegt getur talist og jafnvel lengra
en því var sæmandi. En það breytir ekki hinu að það hafði rétt fyrir sér.
Tjáningarfrelsið er einhvers virði og það er ekki í hávegum haft til þess að
verja einungis þær skoðanir, sem allir geta fellt sig við. Margir múslimar
virðast óvenjuviðkvæmir gagnvart sérhverju því, sem þeir telja geta orðið
trú sinni til minnstu minnkunar, en það ber ekki vitni um mikið traust á
mætti Guðs.
Okkur ber að virða annað fólk, sýna því umburðarlyndi og tillitssemi. Það á
líka við um skoðanir þeirra. En um leið verðum við að þola það að skoðanir
okkar séu ræddar, líka þegar það er gert á þann hátt, sem okkur líkar ekki. Á
þessari síðu eru einatt reifaðar ákveðnar og umdeildar skoðanir og það þarf
að standa vörð um þau skoðanaskipti, hvort sem menn rökstyðja mál sitt vel
eða illa, í fúlustu alvöru eða hálfkæringi. Það á líka við um skopmyndina hér
til hliðar, hvort sem mönnum líkar hún betur eða verr.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingar: Bæjarlind 14-16,201 Kópavogur.
Aðalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 510.3711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: íslandspóstur.
ALLT UM
FERMINGAR
Miðvikudaginn l.feb
Auglýsendur, upplýsingar veita:
Kolbrún Ragnarsdóttir • Sími 510 3722 • Gsm 848 0231 • kolla@bladid.net
Ellert Ágúst Pálsson • Sími 510 3746 • Gsm 869 9903 • elli@bladid.net
Bjami Daníelsson • Slmi 510 3725 • Gsm 856 4299 • bjami@bladid.net
Ólög i áratug
Það fer mikið fyrir baráttu einstakra
hagsmunahópa þessa dagana. Sam-
kynhneigðir vilja kirkjubrúðkaup,
stjórnarandstæðingar komast í rikis-
stjórn, trúleysingjar afnám ríkis og
kirkju og svona mætti lengi telja.
Minna, og skiljanlega svo, fer hins
vegar fyrir baráttu okkar sem erum
andvígir mannanafnalögunum. Við
erum heldur ekki með skipulögð
hagsmunasamtök, vefsíðu eða fáum
styrk frá hinu opinbera til að koma
sjónarmiðum okkar á framfæri. Við
getum ekki skráð okkur úr Hagstof-
unni eins og trúleysingjar úr þjóð-
kirkjunni. Við sitjum uppi með það
að heita nöfnum sem sjálfskipaðir
sérfræðingar sem heita löglegum
nöfnum hafa ákveðið að séu ólögleg.
Ólög í tíu ár
Tiu ár eru nú frá því að hið háa Al-
þingi samþykkti núgildandi ólög
um mannanöfn. Þór Jónsson frétta-
maður skrifaði fyrir áratug afar góða
grein um þessi ólög og sagði þá:
„Hvernig litist mönnum á að Al-
þingi bannaði með lögum erlendar
málslettur og tökuorð? Hvað þætti
mönnum til dæmis um að yfirvöld
skipuðu nefnd sem hefði eftirlit með
öllum texta, lesnum og rituðum, í því
skyni að eyða úr honum hvers konar
„smekkleysu"? Persónulega hrýs mér
hugur við því og er þó áhugasamur
um málvernd. En þetta sýnist mér
að löggjafinn geti gert með flestum
hinum sömu rökum og liggja til
grundvallar lögum um mannanöfn.
... Menningin verður ekki varin fyrir
þjóðinni, svo samofnar eru þær, hvor
tveggja lifandi og taka breytingum
hvor með annarri. Þjóðin verður að
hafa hug á því sjálf að vernda menn-
ingu sína, það á ekki síður við um
mannanafnahefðina en móðurmálið
og er miklu fremur hlutverk þjóðræk-
inna manna að brýna fólk til að hafa
í heiðri islenska siði en Alþingis að
skylda þegnana til þess.
Steingrímur S. Ólafsson
... Vekja þurfti þjóðina til vitundar
um málvöndun. Má vera að nú sé
þörf á vakningu um nafnvöndun. ...
En nafnvöndun á ekki að þvinga upp
á þjóðina með lagaboði. I því liggur
misskilningurinn. Eftirlitsnefnd
mannanafna, sem starfar samkvæmt
lögum, er herfileg tímaskekkja.
Dómarar í þeirri nefnd skera úr um
„góðan“ smekk og „réttar" skoðanir,
heimila nöfn, sem byggjast á hefð,
en koma í veg fyrir að nýjar hefðir
geti orðið til.
... Yfirvöld eigaekkert með að ákveða
Klippt & skorið
Klippari vill helst i ff I
ekki kasta jB|||
steini úr gler- cd
húsi en stundum er ekki I
hægt að standast mátið. I
(Sandkorni í DV í gær er
nokkuð fjallað um fram-
boð Oddnýjar Sturiudóttur í prófkjöri Samfylking-
arinnar og ekki nema gott eitt um það að segja
enda Oddný afar frambærileg. Hins vegar fýlgir
með mynd af Birnu Önnu Björnsdóttur, sem skrif-
aði skáldsöguna Dís ásamt þeim Oddnýju og Silju
Hauksdóttur um árið. En mistökin hefðu sjálfsagt
getað verið verri, t.d. þau að birta hina samsettu
mynd af forsíðu skáldsögu þeirra stallsystra, en
þar var komin söguhetja bókarinnar, samsett úr
andlitum höfunda sinna. Hún birtist þá hár!
Pað gladdi Klippara óneitanlega mjög að
sjá hinn leiftrandi penna Jóns Steinars
Gunnlaugssonar, hæstaráttardómara,
prýða síður Morgunblaðs-
ins á ný, en hann hefiir
nær ekkerttjáð sig nema
ídómumsíðanhanngekk
í björg Hæstaréttar fyrir
rúmu ári. í grein sinni
varar Jón Steinar mjög við
þvíað löggjafarvaldið eða
framkvæmdavaldið véli
um launakjör dómsvalds-
ins, það sé einmitt sérstök ástæða til þess að svo
sé ekki til þess að tryggja þrígreiningu valdsins.
Þá víkur hann lítillega að því hvernig dómendur
geti sótt rétt sinn í málum sem þessum og bendir
á hversu snúið það geti reynst, því hver á að
dæma? Greinarskrif hæstaréttardómara um mál
fyrir fólkið f landinu hvað sé rétt og
gott í þessum efnum þótt ég sé sjálfur
þeirrar skoðunar að tilgangurinn sé
göfugur. Kúgun er yfirleitt réttlætt
með göfugum tilgangi."
Lýst eftir málsvörum réttlætisins
Það má svo sannarlega taka undir
þessi orð. Ég er fylgjandi almennri
löggjöf sem koma í veg fyrir að börn
séu skírð nöfnum sem verða þeim
til ama síðar á lífsleiðinni. Ég vil
til dæmis ómögulega að hægt sé að
skíra dreng Vídeótæki Jensson, en
sé ekkert að því að barnið heiti Siv,
Eðvald, Maí eða Sævarr, en þetta
eru allt nöfn sem mannanafnanefnd
dæmir ólögleg.
Ég má hins vegar heita Tímon, Krist-
all, Fengur, Fídes eða Hrafnan. Hvar
eru nú þeir þingmenn sem berjast
fyrir sanngirni og réttlæti? Hvar eru
þeir þingmenn sem hafa hagsmuni
lítilmagnans að leiðarljósi? Hvar
eru þeir þingmenn sem vilja standa
vörð um réttlætið? Hvar eru þeir
þingmenn sem eru andvígir kúgun?
Hvar eru alvöru þingmenn fslands
nú þegar óréttlætið hefur staðið f
áratug?
Við sem beitt erum óréttlæti með
ólögum Alþingis brýnum ykkur til
dáða. f tíu ár höfum við þolað órétt,
nú er kominn tími til að gjöra rétt.
Ólögin burt!
Höfundur er upplýsingafulltrúi
Forsœtisráðuneytisins.
klipptogskorid@vbI.is
sem þetta er algert einsdæmi og er mál manna
að hann hafi ekki gert það nema með vitund og
vilja Hæstaréttar.
Frétt gærdagsins
var Ijóslega happ-
drættisránið, en
fregnir bárust af því um
hádegið að grímuklæddur
ræningi hafi gengið inn á
skrifstofu Happdrættis Há-
skólans í Tjarnargötu veif-
andi skotvopni og hirt tals-
vert fé úr gjaldkeraskúffu,
síðan snúist á hæli og horfið í manngrúa stórborg-
arinnar. Til allrar hamingju sakaði engan í ráninu,
en Gárungaráðið telurvístað nýleg auglýsingaher-
ferð Happdrættisins hafi verið rót ránsins.