blaðið - 09.06.2006, Qupperneq 4

4IFRÉTTIR FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ 2006 blaóið
Táknrænn sigur fremur en
tímamót í hryðjuverkastríði
Bandaríski herinn felldi Abu Musab al-Zarqawi, leiðtoga Al-Qaeda í írak á miðvikudag.
Vonast er til að fall al-Zarqawi verði til þess að draga úr spennu milli súnníta og sjíta.
Reuters
(rakar skoöa rústir síðasta dvalarstaöar Abu Musab al-Zarqawi. Bandarískir hermenn
felldu hryöjuverkaleiðtogann í árás á miðvikudag.
Abu Musab al-Zarqawi, leið-
togi Al-Qaeda-hryðjuverka-
samtakanna í írak, lét lífið
á miðvikudag þegar bandariskir
sérsveitarmenn réðust með hjálp
orrustuflugvéla á dvalarstað
hans. Hann hafðist við í afskekktu
húsi sem er norðarlega við bæinn
Baqubah í írak. Átta menn féllu í
árásinni. Á sameiginlegum blaða-
mannafundi Nuri Kamal al-Maliki,
forsætisráðherra, og George W.
Casey, yfirmanns bandaríska her-
liðsins í Irak, i Bagdad í gær var til-
kynnt að fingraför og ör á líkama
staðfestu að einn hinna föllnu væri
al-Zarqawi. Al-Qaeda staðfestu enn-
fremur dauða hryðjuverkaforingj-
ans með tilkynningu sem birtist á
vefsiðu sem samtökin notast við.
Falli Zarqawis var fagnað af
bandarískum stjórnmálamönnum
og bandamönnum þeirra í gær.
Mikilvægi dauða hans hefur verið
líkt við þegar bandarískir hermenn
handtóku Saddam Hussein, fyrrum
forseta íraks, á sínum tíma.
Zarqawi er talinn bera ábyrgð á
fjölda árása á sjíta-múslima og helgi-
staði þeirra. Þær árásir hafa magnað
upp mikið ófriðarbál í landinu
þannig að jaðrað hefur við borgara-
styrjöld. Auk þess er hann sagður
hafa skipulagt fjölda hryðjuverka-
árása í gegnum tíðina, innan Iraks
og utan, þar sem að þúsundir hafa
látið lífið.
Zarqawihefur verið einn helsti leið-
togi þeirra uppreisnarmanna í Irak
sem berjast fyrir stofnun íslamsks
ríkis og sagður vera guðfaðir þeirrar
hugmyndafræði að nota hryðjuverk
til þess að kveikja upp trúarbragða-
stríð á milli súnníta og sjíta i land-
inu. Aðrir uppreisnarhópar eru fyrst
og fremst skipaðir þjóðernissinnum
og barátta þeirra snýst i meginat-
riðum um að koma bandaríska her-
námsliðinu úr landinu.
Þrátt fyrir að þessir ólíku hópar
hafi að einhverju leyti sameigin-
leg markmið hefur fjarað undan
áhrifum Zarqawi meðal uppreisn-
armanna upp á síðkastið. Árásir
hryðjuverkahópa hans á sjíta hafa
orðið æ umdeildari meðal uppreisn-
arhópa sem berjast gegn bandaríska
hernámsliðinu. Að auki vakti árás
sem hann stóð fyrir á þrjú hótel í
Jórdaníu í nóvember á siðasta ári, og
57 manns féllu í, upp mikla reiði í
arabaheiminum.
Aðgerðir hryðjuverkahópa Zarqa-
wis hafa orðið umdeildari meðal ann-
arra uppreisnarhópa og fleiri færst
á þá skoðun að hann hafi gert bar-
áttunni gegn hernámsliðinu meira
ógagn en gagn. Til marks um þetta
er sú staðhæfing Mailiki, forsætis-
ráðherra, i gær að íraskir þegnar
hafi gefið yfirvöldum veigamiklar
upplýsingar um hvar Zarqawi héldi
sig. Ekki er ólíklegt að notagildi
Zarqawi hafi verið uppurið í augum
leiðtoga andspyrnunnar og þvi hafi
hann ekki lengur notið verndar eða
öryggis á öruggum svæðum s.s. í
heimahéruðum súnníta. Talsmaður
jórdanskra stjórnvalda sagði einnig
að leyniþjónusta landsins hefði átt
þátt i að finna Zarqawi.
Skapar svigrúm til viðræðna
Þrátt fyrir að Abu Musab al-
Zarqawi sé fallinn búast fáir við
að skálmöldinni í landinu ljúki við
það. Hugsanlegt er að fylgismenn
Zarqawi standi fyrir hrinu hefndar-
aðgerða og þjóðernissinnaðir upp-
reisnarmenn hafa fyrir löngu sett
fram sín skilyrði fyrir viðræðum
við stjórnvöld, en þau eru meðal
annars þau að hernámsliðið hverfi á
brott úr landinu. Slíkt er ekki mögu-
legt á meðan stjórnvöld og öryggis-
sveitir þeirra hafa ekki getu til þess
að halda uppi lögum og reglu ein
og óstudd. Hins vegar telja stjórn-
málaskýrendur að fall Zarqawi geti
myndað svigrúm til sátta á milli
súnníta og sjíta og þar með dregið
úr spennunni sem ríkir.
I raun var mikilvægt skref stigið
í þá átt eftir að fall Zarqawi var til-
kynnt. Þá samþykkti íraska þingið
tilnefningu Maliki í embætti inn-
anríkisráðherra og varnarmálaráð-
herra, en erfitt hafði verið að ná sam-
stöðu um hverjir ættu að skipa þær
stöður, ekki síst vegna þess að ráðu-
neytin tvö stjórna öryggissveitum
landsins. Mikið verk er án efa
óunnið til þess að lægja þær öldur
tortryggni milli trúarhópanna sem
Zarqawi reyndi að magna, en með
hvarfi hans af sjónarsviðinu er um
leið horfinn helsti talsmaður slíkra
bræðravíga í Irak. Dauða hans telja
margir fyrst og fremst tákn um að
geta íslamskra öfgamanna til þess
að hafa áhrif á þróun mála í Irak fari
þverrandi og að framundan kunni
að vera hefðbundin valdabarátta í
landinu.
Helios
Verðdæmi:
á mann m.v. tvo í stúdíói
eða 4 í íbúð m/1 svefnherbergi í eina viku.
*lnnifalið: Flug, flugvallarskattar, gisting Í7 nætur og ísiensk
fararstjórn. Barnaafsláttur er ekki veittur.
Verðið er netverð. Bóka þarf og greiða staðfestingargjald,
eða fullgreiða ferð á netinu. Ef bókað er
símleiðis eða á skrifstofu, greiðist
bókunar- og þjónustugjald, sem er J
2.000 kr. á mann. $ > i
Fardþú
MasterCara
ferfadtHsun? aw.
*
Sumartilboð i júní og júlí
Fleiri eða færri?
Finndu verð á þinni ferð á:
www.urvalutsyn.is
Hver var
al-Zarqawi?
Fátt er vitað um Abu Musab al-
Zarqawi. Hann fæddist í Jórdaníu
árið 1966. Samkvæmt óljósum heim-
ildum frá jórdönsku íeyniþjónust-
unni sat hann í fangelsi árið 1980.
Hann var í hópi hinna svokölluðu
mujahedeen sem börðust gegn sov-
éska hernum í Afganistan á níunda
áratugnum. Talið er að hann hafi
komið seint til Afganistan og þar
er talið að hann hafi komist í kynni
við hryðjuverkaleiðtogann Osama
bin Laden. Þrátt fyrir baráttu gegn
sameiginlegum óvini í Afganistan er
sagt að litlir kærleikar hafi verið með
þeim.
Reynsla Zarqawi á níunda ára-
tugnum hafði mótandi áhrif á hann.
Eftir að hann sneri frá Afganistan
er talið að hann hafi dvalið í Evrópu.
Þar reyndi hann að koma á laggirnar
hreyfingu til þess að berjast gegn kon-
ungsveldinu í heimalandi sínu. Árið
1992 var hann handtekinn í Jórdaníu
og dæmdur i sjö ára fangelsi fyrir
m.a. að reyna að velta konungi lands-
ins úr sessi.
Tvennum sögum fer af al-Zarqawi
í fangelsi. Sumir segja að hann hafi
verið mikill leiðtogi meðal fanga
sem báru óttablandna virðingu fyrir
honum. Aðrir sem sátu inni með
honum sögðu hann skorta bæði vit
og dirfsku til að geta borið ábyrgð á
skipulagningu þeirra illvirkja sem
honum var síðar kennt um.
Stuttu eftir að honum var sleppt úr
haldi flúði hann land. Næstu árin var
hann í Pakistan og Afganistan. Heim-
ildir herma að þar hafi hann stjórnað
æfingabúðum hryðjuverkamanna
við bæinn Herat, nálægt írönsku
landamærunum. Hann er sagður
hafa Iagt sérstaka áherslu á kennslu í
meðferð og notkun eiturefna.
Þegar Zarqawi dvaldi í Afganistan
endurnýjaði hann kynnin við Osama
bin Laden og A1 Qaeda-samtökin.
Bandaríska leyniþjónustan telur að
það hafi verið bin Laden sem hafi
fengið hann til að koma sér fyrir í
Irak, en þangað komst hann áður en
Bandaríkjamenn réðust inn í landið
árið 2003. Er talið afar ólíklegt að
hann hafi komist óhultur yfir írösku
landamærin án þess að stjórnvöld
hafi vitað af því. Bandaríkjamenn
bentu þrálátlega á þessa staðreynd
þegar þeir reyndu að sannfæra al-
menning og umheiminn um tengsl
milli Saddam Husseins og Al-Qaeda.
Aðrir telja að Zarqawi og bin Laden
hafi ekki hafið samstarf fyrr en eftir
innrásina í írak.
I írak leiddi Zarqawi uppreisn
þeirra sem vilja koma á íslömsku ríki
í landinu og í öðrum löndum í heims-
hlutanum. Þá er vitað að hann stóð
fyrir gíslatökum í írak og talið er
að hann hafi í einhverjum tilfellum
sjálfur tekið gísla sína af lífi. Hann
hefur verið talinn í hópi hættuleg-
ustu hryðjuverkamanna heims frá
því að innrásin var gerð og eftirlýstur
um allan heim.