blaðið - 03.10.2006, Blaðsíða 24

32 ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 2006
blaðið

m enni Háhælaðir skór voru flfmælisbörn dagsins £ i ■ xi MAHATMA GANDHISTJORNMALAMAÐUR, 1869 | a W fundmr upp af konu \ \ wallacestevensskáld,ib79 ■7 , sem fékk koss á enniö. \ d.net * ChristopherMorley ' i'bi i ■
menning@bladi
Nýtt
Á doguni
á náttborðið
Á dogunum kom út hjá Máli og
menningu Stutt ágrip af sögu trak-
torsins á úkraínsku eftir Marinu
Lewycka. Þar segir
frá föður systr-
anna Veru og
Nadezhu, sem
nýlega er orðinn
ekkill. Þegar
hann tilkynnir
dætrum sínum
að hann hyggist
giftast aftur
verður þeim
Ijóst að þær verða að leggja til
hliðar ævilangt hatur sitt hvor á
annarri til þess að bjarga honum.
Nýja ástin hans er nautnasjúk
Ijóska með stór brjóst sem svífst
einskis í þrá sinni eftir vestrænum
lúxuslifnaði sem hún sér í hill-
ingum. En gamli maðurinn á sér
líka sína drauma, auk þess sem
hann þarf að halda áfram að skrifa
sögu traktorsins í Úkraínu. Bókin
sló rækilega í gegn í Bretlandi
þegar hún kom út.
Treystum myndmálinu
Salatvika
istall
kfc
Zinger salat & Kristall
inu sinni fyrir langa
löngu í fjarlægu ríki
fæddist lítil stúlka. Hún
var engin venjuleg stúlka,
því mamma hennar var
drottning og pabbi hennar konung-
ur og því var hún sjálf prinsessa."
Svona hefst bókin Sagan af und-
urfögru prinsessunni og hugrakka
prinsinum hennar eftir Margréti
Tryggvadóttur en sagan hlaut ís-
lensku barnabókaverðlaunin á dög-
unum. Sagan ætti að geta kætt unga
sem aldna enda er samspil mynda
og texta alveg einstaklega vel heppn-
að og er ekki í kot vísað þegar kemur
að teikningum en Halldór Baldurs-
son myndskreytir af sinni alkunnu
snilld.
Skýr boðskapur
Margrét er bókmenntafræðing-
ur að mennt og hún hefur einkum
einbeitt sér að barnabókmenntum.
Alla jafna starfar hún við myndrit-
stjórn og hefur því mikið velt fyrir
sér myndanotkun i bókmenntum
almennt. „Mér hefur lengi fundist
alltof mikil áhersla á texta í barna-
bókum og ég tel að barnabókahöf-
undar almennt vantreysti mynd-
SttiiéLjítœqi 46 S * 'fcó-fuZVOQÍ
VEGNA GÓÐRAR SÖLU, HÖFUM VIÐ PLÁSS FYRIR NOKKRA NÝLEGA BfLA A SVÆÐIOG (SAL
NISSAN PATROL SE+ 35" 7 manna 03/99, Ek.197þ.km Tilboð 1800,- Lán
1530,-, Búnaður & lýsing Leðursæti með rafmagni og hita, glertopplúga,
tölvukubbur, 35" góð dekk & álfelgur, dráttarkúla, raftengi fyrir spil,
upptekinn gírkassi. Góður Jeppi.
M.BENZ SPRINTER 316 CD114
MANNA HÁÞEKJA Árg.05 Ek.1 þ.km
SJÁLFSKIPTUR. VEL BÚINN
NISSAN PATR0L SE 2,8 33" 7
Manna 06/98 Ek.142þ.km
V.1750,-
JEEP GRAND CHER0KEE LTD 0VERLAND
4,7 Árg.04 Ek.25þ.m V.3100,- Skipti
Adýr._____
SUBARUIMPREZA GX 4WD
SJÁLFSKIPTUR Árg.03 Ek.82Þ.km
JAGUAR S-TYPE V-8 EINN MEÐ ÖLLU
ÁrgOO Ek.104þ.km G0n LÁN GETUR
FJÖLÐf AF NÝJUM OG N
VW G0LF 1.6 C0MF0RTLINE 09/98
Ek.152þ.5.Gíra
SKRÁNINGARÁ
Margréti Tryggvadóttur
BlaW/Frikki
maaáam
málinu. Það er í raun kveikjan að
bókinni okkar Halldórs, að búa til
bók fyrir börn þar sem nauðsynlegt
er að lesa myndirnar til þess að fá
almennilega sögu,“ segir Margrét
og bætir við að henni hafi mjög fljót-
lega dottið í hug að fá Halldór Bald-
ursson í lið með sér. „Ég þekkti Hall-
dór ekki mikið en hann var sá fyrsti
sem kom upp í hugann og eftir að
hafa ráðfært mig við aðra teiknara
þá fannst mér ekkert annað koma
til greina en að fá hann með mér
í þetta verkefni enda er hann svo
frumlegur og skemmtilegur lista-
maður.“
Oft er talað um að barnabækur
skuli hafa einhvern sérstakan boð-
skap að færa óhörðnuðum sálum
og telur Margrét boðskap Sögunn-
ar af undurfögru prinsessunni og
hugrakka prinsinum hennar vera
skýran þó hann sé vandlega falinn.
„Boðskapurinn er í raun sá að við
eigum ekki að trúa öllu sem okk-
ur er sagt og öllu sem við heyrum.
Við þurfum sjálf að lesa í umhverfi
okkar, treysta eigin dómgreind og
draga þannig ályktanir. Eg og Hall-
dór erum einnig að gera svolítið
grín að þessari „séð og heyrt-menn-
ingu“ sem er svo ríkjandi í dag. Á
síðum blaðanna eru búnir til prins-
ar og prinsessur sem eiga að vera
miklu merkilegri en við hin og lifa
svo hamingjusömu lifi. Raunin er
svo oftar en ekki allt önnur.“
Þó boðskapurinn sé til staðar þá
segir Margrét að lestur bókarinnar
eigi fyrst og fremst að færa börnum
og fullorðnum skemmtilegar stund-
ir. „Barnabækur missa alltaf marks
ef þær eru ekki skemmtilegar þó
boðskapurinn sé góður, því börn
lesa ekki af skyldurækninni einni
saman.“ Margir barnabókahöfund-
ar hafa látið þau orð falla að bækurn-
ar séu ekki góðar nema fullorðnir
hafi gaman af þeim líka og segist
Margrét að noldcru leyti geta tekið
undir það. „Bækur sem bara krakk-
ar hafa gaman af eru kannski ekki
sérlega krefjandi og þroska þau ekki
eins og bækur sem höfða einnig að
einhverju leyti til fullorðinna “
Allir verða að njóta lestursins
Margrét skrifaði BA-ritgerð sína í
bókmenntafræði um myndabækur
svo hún hefur heilmikið velt mynda-
notkun fyrir sér. „Flestar mynda-
bækur eru gerðar fyrir ólæs börn
sem þýðir að það er yfirleitt alltaf
einhver fullorðinn með í för þegar
bókin er lesin. Ef hinum fullorðna
leiðist þá er bókin aðeins lesin einu
sinni og þessi sameiginlega stund
foreldris og barns verður ekki eins
skemmtileg og hún gæti verið ef báð-
ir aðilar njóta lestursins. Því verður
bókin helst að höfða á einhvern hátt
til fullorðinna.“
Margrét hefur áður sent frá sér
bókina Skoðum myndlist sem kom
út á þessu ári og segir hún hugmynd-
ina að því verki vera af svipuðum rót-
um runna og ævintýrið. „Ég vildi
hvetja börn til að skoða myndir og
vera ekki hrædd við að túlka og lesa
myndirnar. Börn eiga ekki að þurfa
að láta mata sig alltaf á sama mynd-
efninu heldur eigum við að hvetja
þau til að hugsa sjálfstætt og túlka
á sinn hátt.“
hilma@bladid.net
menningarmolinn
Charlie Brown kemur
fram á sjónarsviðið
Þennan dag árið 1950 birtist
teiknimyndasagan Peanuts, eða
Smáfólkið eins og sagan nefnist
upp á íslensku, í fyrsta sinn á prenti
í heimalandi sínu, Bandaríkjunum.
Kalli Bjarna og félagar náðu fljót-
lega að heilla lesendur upp úr skón-
um og urðu þeir kærkomnir gestir
á heimilum um allan heim. Þegar
best lét birtist Smáfólkið í 2.600
dagblöðum í 75 löndum og mátti
finna söguna í dagblöðum allt þar
til höfundurinn, Charlie Schulz,
lést úr hjartaáfalli árið 2000. Fyr-
irmynd Schulz að Kall^ Bjarna var
samstarfsmaður hans meðan hann
kenndi teikningu í listaskólum.
En margt var þó líkt með aðalper-
sónunni og Schultz sjálfum.
Til dæmis var Schultz sjálfur
feiminn og óframfærinn líkt
og Kalli og faðir hans var
rakari og móðir hans heima-
vinnandi húsmóðir
eins og foreldrar
Kalla Bjarna. Smá-
fólkið er án efa
ein áhrifamesta
teiknimyndasaga
tuttugustu aldar-
innar og hafa þessir
ljúflingar kallað
fram ótal bros yfir
morgunkaffinu í
gegnum tíð-
ina. V