Bókbindarinn - 01.07.1961, Side 5
BOKBINDARINN
5
SNIÐGYLLING
Ef gylla á bók í sniSum, þarf eftir góSa
pressun aS alsauma hverja örk. SíSan
haldiS áfram: skorin, rúnnuS, barinn fals,
sett í pressu og skrúfaS mjög fast aS og
skafin meS stálþynnum, sem ætlaSar eru
til þess. Skafa á frá sér og laust. Ef not-
aSir eru kraftar, myndast bárur sem erfitt
er aS slétta úr. Þegar sniSin eru orSin
gljáandi er boriS þunnt grautarlím á þau
og nuddaS meS mjúkri tusku. ÞaS má
hjálpa til meS mjög fínum sandpappír aS
slétta sniSin.
Næst er borin á þau bóluxblanda og
látin þorna vel. Bóluxinn er brúnn steinn,
sem er skafinn fínt niSur og sigtaSur, því
ekki má vera arSa í, sem getur rispaS
sniSin. Því næst er duftiS hrært saman
viS eggjahvítu, sem áSur hefur veriS
þeytt og blönduS til helminga meS vatni.
Þá er höfS viS hendina önnur eggjahvítu-
blanda vel þeytt, 1 af eggjahvítu á móti
8 af vatni, hún er borin næst yfir sniSin.
Þá er gulliS lagt yfir, sem áSur hefur ver-
iS skoriS í dálítiS breiSari ræmur en bók-
in, því þær þurfa aS ná út á tréspjöldin,
sem eru meSfram bókinni. A tréspjöld-
unum er svo prófaS eftir 20 mínútur,
hvort megi glatta, því gulliS festist jafn-
fljótt á spýtu og á sniSunum.
ÞaS er notaS sérstakt áhald til aS taka
upp gullræmuna. Annars hefur maSur tvo
línstrengi, strýkur þeim um enniS svo aS
þeir tolli viS gulliS og lætur þá nema viS
ytri brún ræmunnar. SíSan eru þeir færS-
ir saman þannig aS bungan á gullinu komi
fyrst í botn á miSri rúnningunni aS fram-
an. ÞræSirnir eru þandir út um leiS, svo
aS þaS komi upp í barmana.
SniSin verSa aS vera löSrandi í eggja-
hvítu þegar gulliS er lagt á þau. Ef gull-
ræman kemur næstum flöt á rúnninguna
myndast holrúm undir og verSur þá aS
byrja aS nýju.
Á endana er notuS pappírsræma.
Henni er strokiS um enniS, þá tollir gull-
iS viS, síSan látin aSeins nema viS eggja-
hvítuna á sniSunum, sem kippir gullinu
til sín. Pressan síSan reist upp þannig aS
eggjahvítan renni undan kjölmegin.
Eftir 20 mínútur þreifar maSur meS
fingri á spjaldinu og ef þaS reynist fast
er allt í lagi. Vaxborinn pappír er hafSur
viS hendina og vaxiS látiS snúa aS bók-
inni, þannig er glattaS dálítiS þétt yfir
meS þessum glattkúlum sem tilheyra;
önnur rúnnuSum sniSum, hin endum eSa
sléttum sniSum. Þegar búiS er aS fara vel
yfir sniSin meS vaxborna pappírinn á
milli, er glattaS mjög fast meS berri kúl-
unni, þá kemur glansinn í ljós. Eitt þarf
aS varast í þeirri umferS, þaS er aS fara
aldrei meS glattkúluna út á bláenda fals-
megin, vegna þess acS engin pressa kem-
ur á falsinn, sem drekkur meiri eggjahvítu
í sig og er því rakur allt upp í klukkutíma
og má þá glatta seinna. Ef glattkúlan kem-
ur í þennan raka tekur hún guIliS upp úr
sniSunum og þá er allt ónýtt og verSur aS
byrja aS nýju.
Þetta á aS lukkast ef notaS er sniSgull,
þaS er skilyrSi. AnnaS gull er ekki ör-
uggt vegna þess aS þaS er svo þunnt og
allt í smágötum, þó þaS gull geti gengiS
viS handgyllingu. Þá eru lagSar 2 plötur
saman, teknar upp á heitan fílett og þrýst
á bókina. Ef svona tvöfalt gull væri not-
aS viS sniSgyllingu þá tæki eggjahvítan
plötuna til sín sem aS henni snýr, en hin