SÍB-blaðið - 01.12.1999, Blaðsíða 8

Vinnan á að vera skemmtileg
Það er ekki einfalt mál að velja sér
ævistarf. Fátt eitt hefur jafn mikil og
víðtæk áhrif á líf okkar og okkar nán-
ustu og starfið sem við sinnum. Við
vinnum nefnilega ekki einvörðungu
til þess að fullnægja frumþörfunum,
að fæða og klæða okkur og okkar,
heldur einnig til þess að hafa það
þokkalegt, ekki einungis efnahagslega
heldur ekki síður andlega og félags-
lega. Tilfellið er að lífið er miklu
skemmtilegra ef það er gaman í vinn-
unni og það sem meira er, við erum
afkastameiri í skemmtilegu vinnuum-
hverfi en því leiðinlega.
En livað er það sem ræður starfsvali
okkar. Margar samverkandi ástæður
liggja þar að baki en í mjög mörgum til-
vikum er liæfnin látin ráða. Það er til-
lineiging okkar og umhverfisins að leita
að hæfileikum starfskraftsins og finna
starf þar hæfnin nýtur sín sem allra
best. Flestum þykir eðlilegt að setja
hæfnina í öndvegi þegar verið er að
leita að starfi við hæfi, já eða starfs-
krafti, en í atvinnuauglýsingum eru
gjarnan settar fram ákveðnar hæfnis-
kröfur. En skiptir hæfnin öllu máli þeg-
ar upp er staðið?
Ásta Ragnarsdóttir rekur ráðgjafar-
fyrirtækið Hollráð. Ráðgjöf fyrirtækis-
ins tekur tii velferðar einstaklingsins út
frá líðan, menntun, verklagi, vinnuað-
stöðu og fleiru, þannig að kraftar hans
og hæfileikar fái sem best notið sín,
bæði á vinnustað og í eiknaklífi. Starf-
semi Hollráða er ýmist fólgin í nám-
skeiðahaldi eða persónulegum viðtöl-
um. Eitt af því sem Hollráð bjóða upp á
er áhugasviðskönnun, ný en afar góð
leið til að finna meðal annars þá þætti
starfsumhverfis sem hentar hverjum
og einum.
Ásta segir að of einhæft sé að ein-
blína á hæfni fólks við starfsval og
mannaráðningar á liðnum árum. „Hæfn-
in er vissulega góð og blessuð svo langt
sem hún nær en ánægja af starfi skiptir
ekki síður máli. Reyndar má leiða að
því líkum að líftími okkar verði lengri í
starfi vegna áhuga, frekar en hæfni.
Hæfnin er að stórum hluta áunninn, við
getum auðveldlega þjálfað upp starfs-
hæfni okkar en áhugasviðin og þá um
leið það sem veitir okkur ánægju í starfi
mótast hins vegar snemma á ævinni,
um eða fyrir tvítugsaldurinn.
Ef ánægjuna vantar verðum við fljótt
leið í vinnunni. Þetta getur orðið til
þess að við förum jafnvel að kvíða því
að fara til vinnu á morgnana. Þessi kvíði
getur síðan hæglega leitt til líkamlegra
kvilla og síðan framkallað þunglyndi og
sálræna kreppu. Vinnan fyrir frumþörf-
unum getur því orðið að vítahring sem
erfitt getur verið að losa sig úr, því það
er erfitt fyrir fyrirvinnu að segja upp ör-
uggu starfi og setja þar með í uppnám
örugga afkomu fjöiskyldunnar.”
Ekki er að sögn Ástu endilega ástæða
til þess að segja upp öruggu starfi og
leita að öðru sem ætti að veita ánægju,
þótt starfsleiði skjóti upp kollinum.
„Það er nefnilega ýmislegt sem hver og
einn getur gert til að bæta stöðu sína
og gera starfið ánægjulegra.” Fyrsta
skrefið, að sögn Ástu, er að fara í smá
naflaskoðun, skilgreina þarfir sínar og
langanir. „Þá fyrst er hægt að skilgreina
vinnuumhverfið, kosti þess og galla.
Ekki er hægt að ganga út frá því gefnu
að allir þættir starfsins séu ánægjuleg-
ir; sumt er betra en annað. Þessi atriði
verðum við að miða út frá sjálfum okk-
ur. Við skilgreinum starfsþættina, hvað
við höfum og hvað við þurfum, verk-
efni, vinnutíma, samstarfsfólk og fleira.
Síðan endurskipuleggjum við áherslur í
starfi út frá þessari niðurstöðu. Þá
þætti starfsins sem okkur líkar vel við
getum við lagt meiri áherslu á og gert
þann hluta starfsins skemmtilegri, eitt-
hvað getum við gefið af okkur til að
gera miður skemmtiiega þætti bæri-
legri, einhverja þætti starfsins höfum
við lítil áhrif á en sættum okkur við og
leitum þá ánægjunnar eða lífsfyllingar-
innar að hluta út fyrir vinnustaðinn.”
Ásta tekur skýrt fram að þótt Hollráð
geri áhugasviðskönnun fyrir fólk sé fyr-
irtækið ekki ráðningarstofa. „Fólk ein-
faldlega fyllir út könnunina, 317 spurn-
ingar á um það bil 45 mínútum. Síðan
eru svörin unnin í stórum tölvugagna-
grunni sem leiðir til ákveðinnar niður-
stöðu, s.s. hvort viðkomandi sé með
hátt eða lágt áhættuþol, hvort frum-
kvæði sé mikið eða lítið, hvort viðkom-
andi sé skapandi, mannblendinn eða
hvort það henti betur að vinna einn,
hvort um stjórnanda sé að ræða og þar
fram eftir götunum.
Það er ekki einfalt að finna sér starf
við hæfi. Fólk ætti ekki að einblína um
of á hæfileika sína og getu en leggja
meiri áherslu á starfsánægju og gleði.
Það eykur líftíma viðkomandi í starfi og
þá um leið afköst hans og arðsemi.
Þetta ættu vinnuveitendur að hafa að
leiðarljósi varðandi starfsmannastefnu
sína, það eykur framlegð hvers og eins,
fækkar veikindadögum starfsmanna og
eykur gleði þeirra í starfi.”
8