Læknablaðið - 01.12.1915, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
179
Um blóðspýting.
Prófessor Sophus Bang, sem lengi var yfirlæknir á heilsuhæli berkla-
veikra í Silkiborg, hélt 16. nóv. s. 1., i Medic. Selskab, fyrirlestur um
l)lóSspýting. Hann gat þess aö í öllum kenslubókum, þar sem um meöferð
blóöspýtings brjóstveikra væri aö ræöa, væri ráöið til aö láta sjúklinginn
liggja grafkyrran, aö gefa honum ríflegan morfínskamt til þess að kæfa
niður hóstann, nota ís, gefa honum litla og létta fæöu, rannsaka hann
sem varlegast, og láta hann liggja aö minsta kosti viku tíma, eftir að hann
væri hættur að spýta blóði.
Bang vildi nú færa sönnur á, aö þessi stranga aðferð væri ekki nauð-
synleg, eða gæti jafnvel veriö skaðleg fyrir sjúklinginn. Hann sagði, að
ef hóstanum væri haldiö niðri, safnaðist blóðið, er ætti að koma upp, fyrir
í lunganu og gæti valdiö þar bólgu, er teföi fyrir batanum; ef hann fengi
litla fæöu, yrði hann magnlítill og væri lengi aö ná sér aftur. Varleg rann-
sókn væri leyfileg. Reynslan hafði kent Bang, aö ekki væri nauösyn-
legt aö halda sjúklingum þessum rúmföstum, ef blóðspýtingurinn væri
ekki því meiri. Hann lét sjúklinga, sem spýtt höfðu alt aö 300 grömmum
af blóði, fara á fætur, ganga upp og niður stiga, vera í skýli úti og fara
á setur (W. C.), eins og ekkert væri að, og varð ekki þess var, a,ð blóð-
spýtingurinn versnaöi við þetta. Nefndi hann dæmi þar sem sjúklingi
hafði verið haldið lengi í rúmi, án þess að blóðspýtingurinn stöðvaðist,
en alt varð gott undir eins og hann var látinn fara á fætur.
Bang studdi röksemdaleiðslu sína við rannsóknir er snertu blóðþrýst-
inginn. Nefndi hann margar tilraunir er gerðar heföu verið, er sýndu, að
þó að blóðþrýstingin i hinni meiri liringrás blóðsins ykist stórum viö vinnu
og hreyfingu, þá ykist hún hlutfallslega lítið í hinni minni hringrás þess.
Og af þessu mætti ráða, að sjúklingurinn ætti ekki á hættu að blóðspýt-
ingur versnaði, þó hann hreyfði sig nokkuð. Hann heföi einnig orðið þess
vis, að meira en helmingur sjúklinga þessara fengu blóðspýting meðan
þeir láu í rúminu, helzt á morgnana, og var þar ekki hreyfingunni úm að
kenna.
Á eftir fyrirlestrinum voru umræður. Gerðu allir, er töluðu, góðan róm
að máli lians. Sú athugasemd var gerð, að þyngdarlögmáliö gæti einnig
komið til greina, á þann hátt að ekki bærist eins mikiö blóö til lungnanna
þegar sjúklingurinn væri uppréttur, og þegar hann lægi flatur i rúminu,
og voru menn því á því, að hefja höfuðgaflinn hátt i rúmum sjúklinga
með blóðspýting (Vermehren).
Líklega fara læknar nú smámsaman að vikja frá hinum ströngu reglum
sem hingað til hefir verið fylgt, og væri það til mikils léttis fyrir sjúkling-
ana og þá sem að þeim standa. En gott væri að fá enn þá meiri reynslu
og sannanir.
G. BR.