Læknablaðið - 01.08.1924, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
n5
taugaveikisbakteríur. Þetta gæti ]jó aS eins komiS til mála í hinum stærri
kaupstööum.
Á stríðsárunum notuðu menn bólusetningu i stórum stíl, gegn tauga-
veiki. Það þykir nú fullsannað, að þessi bólusetning í stórum stíl hefir
mjög lítið gildi. Eftir stríðið hafa menn athugað þá reynslu, sem þá fékst,
og með tölum sýnt fram á, að vér getum ekki mikils vænst af henni.
Aðrar farsóttir, sem ekki var bólusett við, t. d. dysenterie o. fl„ fylgdust
með taugaveikinni i stríðinu.* Þessi bólusetning verður’þvi ekki til þess
að útrýma taugaveiki af íslandi.
Tvær aðferðir hafa reynst öruggastar til að útrýma sóttum úr heim-
inum, þ. e. cinangrun sjúklinga á sjúkrahúsum og sóttvarnir. Dæmi:
Lepra, Pest. — Therapian er vanmáttug gegn báðum þessum sóttunn en
hygienan hefir slegið þær viða niður. Therapia er, þegar um er að ræða
útrýming sótta, að eins symptomaticum, en engin allsherjarlækning; því
mega menn ekki gleyma. Þessi dæmi cru lærdómsrík um baráttuna við
taugaveiki. T a u g a v e i k i s s j ú k 1 i n g a r (þ a r m e ð t a 1 d i r
sýkilberar) eru einia uppspreltta taugaveiki. Uni þá
verða aðalráðstafanirnar að snúast, þar næst um milliliðina.
í stuttu máli: Mér finst, að þetta beri að gera til útrýmingar tauga-
veiki af íslandi: »
I. Kosta kapps um, að hafa öll tök á að þekkja taugaveikina sem
allra fyrst. Leggja síðan alla t a u g a v e ik (i is' s j ú k I i n g' a á
s )j ú k x a Ih ú s, ef möguleg tök eru á, og það mun vera viðast hvar.
Einangra samt heimili þeirra stranglega í 3 vikur, ef enginn veikist, og
sótthreinsa svo rækilega Nota má ef til vill 1)ólusetningu við þá, sem
mest hafa umgengist sjúkl. heima. Síðan skal ekki sleppa læknishendi
af neinum sjúkl., fyrri en gengið er úr skugga um, með endurtekinni
sóttkveikjurannsókn, að hann sé ekki sýkilberi. Hafa siðan straiigt eftirlit
með þeim, sem eru sýkilberar. — Þetta fyrsta boðorð er það mikiivægasta.
Sóttkveikjurannsóknina þarf helst að vera hægt að framkvæma á 4 stöð-
um á landinu, t. d. í Rvik, ísaf., Akureyri, Seyðisf. Læknarnir á þessum
stöðum geta gert rannsóknirnar, þarf engin sérstök ,,la1)oratoria“.
II. Leggja skal stranga áherslu á, að fólk fari þrifalega með allan
saur, skólp og þvag, og framkvæmdir gerðar alment í þá átit, t. d. vatns-
salerni, skólpræsting, hlandforir, — Þessi liður er einnig mjög mikils-
verður.
III. Góð vatnsból. — Mikilsvert, ef hinum 2 boðorðum er ekki hlýtt,
en sé þeim hlýtt, hefir það minni þýðingu um útbreiðslu taugaveiki, svo
nauðsynlegt sem það er að öðru leyti. —
Þetta þrent ber þá að gera. Takist það, konmmst vér fljótt jafnfætis
öðrum þjóðum, þeim, sem lengst eru komnar.
Eg tek það að siðustu enn fram, að mikilsverðast er hið fyrsta boðorðið.
Guðrn. Hannesson, prófessor, telur í Heilbrigðisskýrslunum, að erlendis
* Prof. dr. med. A. Groljahn: Die soziale Pathologie. Berlin 1923, og E. Fried-
berger: Zur Frage der Typhus u. Choleraschutzimpfung u.s.w. Zeitschrift f.
Immunitatsforschung. Bd. 28. H. 3—5 1919.